«Hλεκτρική» συμμαχία Εuroasia Interconnector - Ανησυχία Ε.Ε για εμπλοκή Κίνας

Ένα megaproject που υπόσχεται να μεταφέρει την ηλεκτρική ενέργεια μεταξύ Ευρώπης και Δυτικής Ασίας ανησυχεί την ΕΕ για το τι προτίθεται να κάνει η Κίνα με ένα σχετικό έργο, ενώ η Τουρκία ανησυχεί για μια συμμαχία που θα μπορούσε να διαμορφωθεί εναντίον της, αναφέρει η ιστοσελίδα Nikkei Asia.

Το EuroAsia Interconnector θα συνδέσει τα ηλεκτρικά δίκτυα του Ισραήλ, που θεωρούνται Δυτική Ασία, Ελλάδα και Κύπρο

με ένα καλώδιο μετάδοσης υψηλής τάσης 1.200 χιλιομέτρων, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, εάν ολοκληρωθεί. Θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει από την ΕΕ και το στάδιο 1 κοστίζει 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ [2,97 δισεκατομμύρια δολάρια]. Έχει προγραμματιστεί για πιθανή ολοκλήρωση έως τον Δεκέμβριο του 2023.

Όσον αφορά τη γεωπολιτική ίντριγκα, μια το κινεζικό μερίδιο σε μια ελληνική εταιρεία ενέργειας αναγκάζει Ευρωπαίους αξιωματούχους να αναρωτιούνται αν η Κίνα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη σχετική συμφωνία ως Δούρειος ίππος που προτίθεται να καλπάζει στο δίκτυο της Ευρώπης.

Η διασύνδεση, η οποία θα μπορούσε να μεταφέρει 2.000 μεγαβάτ ισχύος, θα τερματίσει επίσης την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου που είναι το μόνο μέλος της ΕΕ που δεν συνδέεται με καμία ευρωπαϊκή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.

Ο Γιώργος Μαρκοπουλιώτης, επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, δήλωσε στο Νikkei , "Η διασύνδεση της Κύπρου θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση ενός μέλους της ΕΕ και θα ενισχύσει έτσι την ενεργειακή του ασφάλεια».

«Για την Κύπρο, το έργο είναι ζωτικής σημασίας, καθώς τελικά θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση του νησιού μας», δήλωσε στην ιστοσελίδα η Νάτασα Πιλήδης, υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου. «Επιπλέον, η διασύνδεση θα διευκολύνει τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας συμβάλλοντας στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας του 2050 και άλλων περιβαλλοντικών στόχων.»

Ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Γιουβάλ Στάινιτς δήλωσε μέσω e-mail, «Η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου υπήρξε το θεμέλιο της [ενεργειακής συνεργασίας της Ανατολικής Μεσογείου]».

Το έργο έχει υποστεί μέχρι στιγμής πολλές καθυστερήσεις. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα αποφάσισε να διακόψει το ένα σκέλος της διασύνδεσης, μεταξύ της ηπειρωτικής Ελλάδας και του νησιού της Κρήτης. Αντ 'αυτού θα τοποθετήσει αυτό το καλώδιο ως μέρος ενός εθνικού έργου. Το 2018, μια εταιρεία που ονομάζεται Ariadne Interconnection δημιουργήθηκε από τον Ελληνικό Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ισχύος (ΑΔΜΗΕ) για να επεκτείνει το ηλεκτρικό δίκτυο στο νησί.

Σύμφωνα με τον Γιώργο Σταθάκη, που κάποτε ήταν επικεφαλής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε εμπόδια στη διασύνδεση μεταξύ της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης.

Η ΕΕ ήθελε να συνεχιστεί η σύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας ως ενιαίο έργο και αμφισβήτησε την τεχνική συμβατότητα των καλωδίων μεταφοράς υψηλής τάσης και την απόσβεση της επένδυσης.

«Η διασύνδεση [Αριάδνη] δεν μπορούσε να περιμένει», είπε ο Σταθάκης τηλεφωνικά στο Nikkei. «Μέχρι το 2018, το έργο είχε προχωρήσει μόνο στη μελέτη του σχεδιασμού. Έπρεπε να προχωρήσουμε [και αποφασίσαμε να διαχωρίσουμε το έργο].»

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, οι ανησυχίες της Ευρώπης για την ενίσχυση της κινεζικής παρουσίας της στην αγορά ενέργειας στην Ελλάδα προκάλεσαν επίσης καθυστερήσεις στην Ευρώπη. Η Ariadne Interconnection είναι μια 100% θυγατρική της ΑΔΜΗΕ, η οποία έχει ως μέλος το State Grid Corp. της Κίνας. Αυτή η σχέση προκάλεσε τον σκεπτικισμό της ΕΕ.

Πέρα από την αύξηση του μεριδίου της στην ΑΔΜΗΕ, η SGCC τον Νοέμβριο του 2019 δήλωσε ότι θέλει μερίδιο 20% στην Ariadne Interconnection. Γνωστοποίησε την επιθυμία της  ενώ ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping επισκέφθηκε την Αθήνα

Η συμμετοχή της Κίνας στο έργο θεωρείται από πολλούς ως Δούρειος ίππος, μια υποψία που προκαλεί αναταραχές στην ΕΕ.

Οι Κινέζοι επενδυτές ενδιαφέρονται και για άλλα έργα. Τον Δεκέμβριο του 2019, η Κύπρος και μια κινεζική κοινοπραξία υπέγραψαν συμβόλαιο 290 εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή του πρώτου τερματικού σταθμού παραλαβής υγροποιημένου φυσικού αερίου του νησιού. Τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, οι κινεζικές εταιρείες εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για υπόγεια αποθήκευση φυσικού αερίου στην Καβάλα, βόρεια Ελλάδα.

Η δεξαμενή σκέψης που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, το Atlantic Council εκτιμά ότι οι ενεργειακές επενδύσεις της Κίνας στην πρωτοβουλία Belt and Road  θα αυξηθούν έως και 27 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2050, με μόνο 7 τρισεκατομμύρια δολάρια να προορίζονται για την κατασκευή ηλεκτρικών δικτύων.