Financial Times: Οικονομικές παρενέργειες Κύπρο της ρωσικής εισβολής Ουκρανία

Στις οικονομικές κυρίως επιπτώσεις στην Κύπρο από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εστιάζει άρθρο των Financial Times το οποίο υπογράφει η Ελένη Βαρβιτσιώτη.

Αρχικά το άρθρο κάνει αναφορά στην ρωσική εκκλησία Ταμασού. «Με τους πέντε γυαλιστερούς χρυσούς τρούλους - που μεταφέρθηκαν από την Αγία Πετρούπολη - είναι η πρώτη ρωσική ορθόδοξη εκκλησία στην Κύπρο,

Εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Μητροπολίτης Ταμασού Ησαΐας επέμεινε ότι οι Ρώσοι δεν πρέπει να «δαιμονοποιούνται» για την επίθεση του Κρεμλίνου στο Κίεβο.

Όπως σημειώνει, προσπαθεί επίσης να καλωσορίσει μερικούς από τους χιλιάδες Ουκρανούς που έχουν φτάσει στην Κύπρο μετά την εισβολή — δίνοντας καταφύγιο σε ορισμένους και οργανώνοντας κοινές ομάδες προσευχής με το νησί.

«Αυτή η επίθεση [στην Ουκρανία] δεν έπρεπε να είχε συμβεί», είπε.

«Οι προσπάθειες του Μητροπολίτη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του πολέμου απηχούν αυτό που συμβαίνει σε ολόκληρη την Κύπρο, γνωστή από καιρό ως ''Μόσχα της Μεσογείου'' για τη δημοτικότητά της στους Ρώσους. Η χώρα είχε μερικούς από τους στενότερους πολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία από οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, αλλά προσπαθεί να διατηρήσει την ενότητα της ΕΕ έναντι της Μόσχας».

«Και ενώ τμήματα της οικονομίας αισθάνονται τις συνέπειες των δυτικών κυρώσεων στη Μόσχα, η κρίση δείχνει επίσης τη συνεχιζόμενη ικανότητα του νησιού να προσελκύει Ρώσους.

«Οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές του νησιού, η ευέλικτη ρύθμιση και η ένταξη στην ΕΕ αποδείχθηκαν ελκυστικά για τους Ρώσους επενδυτές μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Το 2012, το έτος πριν από την οικονομική κρίση που ανάγκασε το νησί να αναζητήσει διεθνή διάσωση, οι τραπεζικές καταθέσεις που κατείχαν μη κάτοικοι της ευρωζώνης ανήλθαν σε 21,9 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.

Έχουν συρρικνωθεί σημαντικά, αλλά εξακολουθούν να ανέρχονται σε 6,4 δισ. ευρώ στα τέλη Φεβρουαρίου. «Βάσει των όσων ανέφεραν οι τράπεζες, το 80% αυτών είναι ρωσικά χρήματα», δήλωσε η Fiona Mullen, διευθύντρια της Sapienta Economics, μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα τη Λευκωσία.

Σημειώνεται ότι η Κύπρος  θεωρούσε από καιρό τη Ρωσία ως έναν δυνητικά χρήσιμο σύμμαχο για τη μακροχρόνια διαμάχη της με την Τουρκία, η οποία εισέβαλε στη βόρεια Κύπρο το 1974, ωστόσο, μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, η Κύπρος ακολούθησε τη γραμμή της ΕΕ στις κυρώσεις κατά της Μόσχας. 

«Δεν είχαμε άλλη επιλογή», είπε ο Ιωάννης Κασουλίδης, υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου. «Η απόφασή μας ήταν να στηρίξουμε την ΕΕ και την αλληλεγγύη της ένωσης».

Στη Λεμεσό, αναφέρουν οι FT,  το ιστορικό κέντρο της ρωσικής κοινότητας στην Κύπρο, ο Μιχάλης Κωνσταντίνου, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης μιας επιχείρησης κοσμημάτων υψηλής ποιότητας, αισθάνεται τον αντίκτυπο. «Είμαστε ένα μικρό νησί. Αν δεν το επισκεφτούν Ρώσοι και Ουκρανοί, τελειώσαμε», είπε.

Είναι τέτοια η σημασία της ρωσικής αγοράς που ο Stanislav Osadchiy, πρεσβευτής της Μόσχας στην Κύπρο, δόλωσε την κυβέρνηση για την απόφασή της να στηρίξει τις κυρώσεις. «Πυροβολάτε τα πόδια σας», είπε στην τηλεόραση λίγες μέρες μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, προτείνοντας ότι οι Ρώσοι τουρίστες θα πήγαιναν στην Τουρκία. «Είναι αυτό που θέλετε; Για να πάνε να ξοδέψουν τα χρήματά τους εκεί;

Οι Ρώσοι αποτελούν περίπου το 6 τοις εκατό του 800.000 πληθυσμού της Κύπρου. Στη Λεμεσό, ο Alexey Voloboev, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης του μουσικού σταθμού Russia Radio, είπε ότι τα διαφημιστικά του έσοδα είχαν συρρικνωθεί κατά 70 τοις εκατό καθώς οι Κύπριοι πελάτες έγιναν επιφυλακτικοί για τη συσχέτιση με ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό.

«Μου λένε να αλλάξω το όνομα του σταθμού ή να κάνω μια δήλωση ενάντια στον πόλεμο», είπε.

Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου έχει επίσης αισθανθεί τις επιπτώσεις από τον πόλεμο. Πριν από τρεις εβδομάδες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διόρισε έναν προσωρινό διαχειριστή για να επιβλέπει την εκκαθάριση της RCB Bank, ενός δανειστή που δημιουργήθηκε ως θυγατρική της VTB Bank της Ρωσίας.

Την ημέρα της εισβολής, η RCB είχε ανακοινώσει τη μεταβίβαση του μεριδίου ελέγχου της VTB στη διαχείρισή της προτού επιβληθoύν κυρώσεις. Τώρα οι καταθέσεις πελατών της RCB ύψους 2,8 δισ. ευρώ θα αποπληρωθούν ή θα μεταφερθούν σε άλλη τράπεζα.

Ο Alexey Voloboev λέει ότι τα έσοδα από διαφημίσεις στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ρωσίας μειώθηκαν κατακόρυφα 

Στη Λεμεσό, πολλοί Ρώσοι έχουν επενδύσει σε παραθαλάσσια διαμερίσματα αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Η Κύπρος χορήγησε διαβατήρια σε αντάλλαγμα για επενδύσεις άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ στη χώρα, αλλά το επίμαχο καθεστώς καταργήθηκε το 2020 αφού το νησί της Μεσογείου είχε αποκτήσει χιλιάδες νέους υπηκόους.

Οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι διερευνούν τέσσερις Ρώσους, τους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι οποίοι είναι μεταξύ εκείνων στους οποίους χορηγήθηκαν διαβατήρια.

Ο Nikolay Ivchikov, πρώην στέλεχος της ρωσικής εταιρείας πετρελαίου Lukoil, ο οποίος ζει στην Κύπρο από το 2017, είχε δημιουργήσει μια ακμάζουσα επιχείρηση που κατασκευάζει διαμερίσματα για εισερχόμενους Ρώσους. Από την εισβολή, είπε ότι θα έπρεπε να αλλάξει το επιχειρηματικό του μοντέλο.

«Εχουμε επηρεαστεί από την κρίση. Θα είναι δύσκολο για τους ανθρώπους που έρχονται από τη Ρωσία να αγοράσουν σπίτια», είπε.

Ωστόσο, σε μια πιθανή ένδειξη της ικανότητας της Κύπρου να προσαρμοστεί, ο Ivchikov είπε ότι η επιχείρησή του θα μπορούσε να επωφεληθεί από μια διαφορετική εισροή. Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, εταιρείες τεχνολογίας με βάση τη Ρωσία έχουν μεταφέρει υπαλλήλους στην Κύπρο για να ξεφύγουν από τις κυρώσεις και τους περιορισμούς της Μόσχας στο Διαδίκτυο. Επαγγελματίες υψηλής ειδίκευσης έρχονταν επίσης από την Ουκρανία και τη Λευκορωσία, είπε.

Ο Παύλος Λοΐζου, διευθύνων σύμβουλος της WIRE FS, μιας εταιρείας που συλλέγει δεδομένα ακινήτων, δήλωσε ότι υπήρξε τεράστια αύξηση στα ενοίκια.

«Αυτές τις μέρες είναι πολύ δύσκολο να βρεις διαμέρισμα στη Λεμεσό», είπε. «Ακόμα κι αν ο πόλεμος σταματήσει τους επόμενους μήνες, θα δούμε αύξηση του κόσμου που έρχεται στην Κύπρο και ο κόσμος δεν θα επιστρέψει σύντομα. Κανείς δεν περιμένει από κανέναν να επιστρέψει τα επόμενα τρία με πέντε χρόνια».