ECA: Η στήριξη ΕΕ στο κράτος δικαίου στα Δ. Βαλκάνια δεν έλυσε τα προβλήματα

Ανεπαρκή κρίνει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ECA) την μέχρι σήμερα στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για προστασία του κράτους δικαίου στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και για την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, η συγκέντρωση εξουσιών, οι πολιτικές παρεμβάσεις και η διαφθορά, σύμφωνα με νέα έκθεση η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα.

Οι ελεγκτές αναγνωρίζουν στην έκθεσή τους πως στις έξι χώρες της περιοχής (οι υποψήφιες για ένταξη Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο και Σερβία

και τα εν δυνάμει υποψήφια μέλη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και Κόσοβο) έχουν πραγματοποιηθεί ορισμένες τεχνικές και επιχειρησιακές μεταρρυθμίσεις, ωστόσο αυτές έρχονται σε ένα περιβάλλον «περιορισμένης πολιτικής βούλησης και έλλειψης δεσμεύσεων».

Οι συντάκτες της έκθεσης συστήνουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή «να ενισχύσει τον μηχανισμό προώθησης των μεταρρυθμίσεων στον τομέα του κράτους δικαίου και τη στήριξη προς τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, να συναρτήσει στενότερα τη χρηματοδότηση με την επίτευξη προόδου στον τομέα του κράτους δικαίου και να βελτιώσει τη διαδικασία παρακολούθησης των έργων και παρουσίασης των σχετικών στοιχείων».

Μιλώντας σε δημοσιογράφους ενόψει της δημοσιοποίησης της έκθεσης, το μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση Juhan Parts επεσήμανε πως είναι σημαντικό να μελετηθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων καθώς αν υπάρξει δημοκρατικό πισωγύρισμα στις χώρες αυτές τότε η χρηματοδοτική βοήθεια θα έχει ουσιαστικά σπαταληθεί.

«Η περιορισμένη πρόοδος που επιτεύχθηκε την τελευταία 20ετία απειλεί τη συνολική βιωσιμότητα της ενωσιακής στήριξης που παρασχέθηκε στο πλαίσιο της διαδικασίας προσχώρησης» υπογράμμισε, προσθέτοντας πως «οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις χάνουν την αξιοπιστία τους, εάν δεν οδηγούν σε απτά αποτελέσματα».

Συνοπτικά, οι ελεγκτές διαπίστωσαν πως υπήρξε περιορισμένη πρόοδος ως προς την προστασία του κράτους δικαίου και πως αποδεικνύεται δύσκολο για τις όποιες αλλαγές να καταστούν βιώσιμες.

Όπως εξηγεί στην έκθεσή του το ECA, η στήριξη της ΕΕ στις μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια αποτελείται από την χρηματοδοτική στήριξη (περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ μεταξύ 2014 και 2020) και τον πολιτικό διάλογο.

Αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα των δράσεων, οι ελεγκτές σημειώνουν πως οι προτεραιότητες της ΕΕ που αφορούν το κράτος δικαίου στην περιοχή είναι σαφείς και αφορούν συγκεκριμένες δράσεις στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας, όμως «οι βασικοί κίνδυνοι που υπονομεύουν τον βιώσιμο αντίκτυπο των δράσεών της δεν έχουν ακόμη μετριαστεί επαρκώς».

Δύο καθοριστικής σημασίας παράγοντες που αποτελούν ανάχωμα στις μεταρρυθμίσεις στις χώρες αυτές, σύμφωνα με την έκθεση, είναι οι περιορισμένες διοικητικές ικανότητες και η έλλειψη πολιτικής βούλησης. Και για τους δύο αυτούς παράγοντες τα μέτρα που λαμβάνονται κρίνονται «πολύ λίγα και συχνά αναποτελεσματικά».

Όσον αφορά τις πρακτικές που αφορούν τις χρηματοδοτήσεις, η έκθεση επισημαίνει πως οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης και υλοποίησης των έργων εφαρμόζονται κατά τρόπο ασυνεπή, ενώ η ΕΕ σπάνια χρησιμοποιεί τη δυνατότητα να αναστείλει τη βοήθεια όταν η χώρα που τη λαμβάνει δεν τηρεί βασικές αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Επίσης η στήριξη στην κοινωνία των πολιτών κρίνεται ανεπαρκής καθώς βασίζεται κυρίως σε βραχυπρόθεσμα έργα.

Όπως σημειώνεται σε σχετικό δελτίο τύπου, το ECA παρουσιάζει τις εκθέσεις του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της ΕΕ και σε άλλους ενδιαφερόμενους όπως τα εθνικά κοινοβούλια, άλλα ενδιαφερόμενα μέρη και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, με την πλειοψηφία των συστάσεων τους να υλοποιούνται.

Πηγή: ΚΥΠΕ