AFP: To Καζίνο Λεμεσού, ο ανταγωνισμός με κατεχόμενα και το ξέπλυμα χρήματος

Ένα εκτενές άρθρο για το μεγαλύτερο θέρετρο τυχερών παιχνιδιών της Ευρώπης, το City of Dreams Mediterranean φιλοξενεί το France 24. Στο άρθρο αναλύονται οι ευρύτερες προεκτάσεις για την οικονομία από την δημιουργία καζίνο, τον κίνδυνο ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και τον ανταγωνισμό που θα υπάρξει με τα καζίνο του ψευδοκράτους.

Όπως αναφέρει, το καζίνο που μοιάζει με ναό των Ίνκας με θέα στη θάλασσα κοντά στη Λεμεσό ανήκει στο γίγαντα τυχερών παιχνιδιών του Χονγκ Κονγκ

Με 14 ορόφους, τρεις πισίνες, εννέα εστιατόρια και καφέ και ένα «οικογενειακό πάρκο περιπέτειας», «θα είναι το μεγαλύτερο ολοκληρωμένο θέρετρο καζίνο στην Ευρώπη», είπε ο Γκραντ Τζόνσον, ο Αμερικανός επιφορτισμένος με την πραγματοποίηση του ονείρου, «με 1.000 κουλοχέρηδες. και 100 τραπέζια gaming."

Ωστόσο σημειώνεται ότι η λειτουργία του θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέους ανταγωνισμούς στο νησί καθώς  ο αποσχισμένος βορράς φιλοξενεί ήδη τουλάχιστον 34 καζίνο.

«Ο τζόγος είναι μια οικονομική σανίδα σωτηρίας για την απομονωμένη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ), η οποία αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα».

Στην ελεύθερη Κυπριακή Δημοκρατία λειτουργούν ήδη τέσσερα καζίνο αλλά δεν ανήκουν στη Melco.  Η κυβέρνηση στη Λευκωσία ελπίζει ότι το γιγαντιαίο City of Dreams Mediterranean γιγάντια πόλη των ονείρων της Μεσογείου θα βάλει το νησί σε ένα άλλο πρωτάθλημα, προσελκύοντας 300.000 περισσότερους επισκέπτες ετησίως, συμπεριλαμβανομένων των ελεύθερων δαπανών μεγάλων κυλίνδρων.

Πριν από την πανδημία, ο τουρισμός αντιπροσώπευε το κρίσιμο 15% του ΑΕΠ του νότου. Η Melco έχει ήδη ακμάζοντα καζίνο City of Dreams στο Μακάο και τη Μανίλα, αλλά μέχρι στιγμής έχει αντιμετωπίσει μια σειρά προβλήματα στην Κύπρο.

Επιπτώσεις πανδημίας και Ουκρανία

Όπως σημειώνεται, η πανδημία καθυστέρησε το άνοιγμα, το οποίο έχει πλέον οριστεί για το τέλος του έτους. Στη συνέχεια ήρθε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι επακόλουθες κυρώσεις και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις της ΕΕ στη Μόσχα.

Η Melco πίστευε ότι οι Ρώσοι -- οι οποίοι συνήθως αντιπροσωπεύουν το ένα πέμπτο των τουριστών της Κύπρου -- ήταν μερικοί από τους καλύτερους πελάτες τους.

Παρά τις οπισθοδρομήσεις, στοχεύει να σπάσει τον σχεδόν ολοκληρωτικό ασφυκτικό περιορισμό του βορρά στον τομέα των καζίνο της Κύπρου.

Οι ειδικοί πάντως, σύμφωνα με το AFP,  προειδοποιούν για τον κίνδυνο ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Μόλις ανοίξει το City of Dreams Mediterranean, το νησί θα βρίσκεται «σε μια μάλλον εξαιρετική κατάσταση» με τους παίκτες και τα χρήματά τους να ρέουν «δυνητικά από την Ασία αλλά και από την Τουρκία, τη Ρωσία, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή», δήλωσε η Marie Redon, ειδικός στο τον τομέα στο North University της Σορβόννης του Παρισιού, αυξάνοντας τις δυνατότητες παρανομίας.

Όσο περισσότερο τα μετρητά "προέρχονται από διαφορετικά μέρη, τόσο περισσότερο κυκλοφορούν, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για πράγματα όπως το ξέπλυμα χρήματος", προειδοποίησε η Redon.

«Τα καζίνο είναι ένα ευαίσθητο θέμα στο νησί», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας Ελληνοκύπριος ειδικός κατά του ξεπλύματος χρήματος - ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

«Είμαι πολύ προσεκτικός όταν το συζητώ γιατί μπορεί να έχεις προβλήματα».

Η ιστορία της νομιμοποίησης

Τα καζίνο νομιμοποιήθηκαν στην Κύπρο μέχρι το 2015. Η ισχυρή ελληνορθόδοξη εκκλησία είχε αντιταχθεί και ο αριστερός πρώην πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας φοβόταν ότι θα έφερναν «διαφθορά».

Αλλά μετά την παραλίγο κατάρρευση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος το 2013 -- την ίδια χρονιά που ο Χριστόφιας άφησε την εξουσία -- «είχαμε μεγάλα ονόματα που πλησίαζαν την κυβέρνηση και αποφάσισε ότι η ευκαιρία ήταν πολύ μεγάλη για να μην την εκμεταλλευτούμε», είπε η πηγή, η οποία εργάζεται στον τραπεζικό τομέα.

«Το πρόβλημα είναι ότι δεν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε αυτό που συμβαίνει με τα καζίνο: την παραοικονομία και το ξέπλυμα χρήματος. Δεν μπορούμε να επιλέξουμε να κλείσουμε τα μάτια μας. Θα μπορούσε να μας κοστίσει ακριβά καθώς είμαστε μέλη της ΕΕ. Εμείς δεν μπορoύμε να κάνουμε όπως ο βορράς».

Όμως το κυπριακό υπουργείο Οικονομικών, αμφισβήτησε έντονα τους πιο πάνω ισχυρισμού,  λέγοντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι «η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας είναι μια προκλητική και συνεχής διαδικασία.

«Οι αρχές εργάζονται συνεχώς... και ελαχιστοποιούν τους κινδύνους», ανέφερε το υπουργείο, προσθέτοντας ότι οι διεθνείς εκτιμήσεις διαπίστωσαν ότι «εφαρμόζεται ένα ισχυρό πλαίσιο».

Συνεχίζοντας το άρθρο αναφέρει ότι ο τζόγος είναι μια τεράστια επιχείρηση στο ψευδοκράτος  από τότε που η Τουρκία απαγόρευσε τα καζίνο στην ηπειρωτική χώρα το 1997.

Παρήγαγε σχεδόν 600 εκατομμύρια δολάρια ‘για το αυτόνομο κράτος το 2019, σχεδόν το 15 τοις εκατό των ταμείων του’, σύμφωνα με ανάλυση από το Business Year που εδρεύει στο Λονδίνο.

Τα καζίνο στο βορρά μπορούν είτε να πληρώσουν φόρους για τα κέρδη τους είτε να αγοράσουν άδεια σε σταθερή τιμή. Η δεύτερη επιλογή επιτρέπει μια «μεγάλη αδιαφάνεια» και σημαίνει ότι οι περισσότεροι δεν αποκαλύπτουν τα πραγματικά τους έσοδα, είπε ο ειδικός κατά του ξεπλύματος χρήματος.

Σημαίνει επίσης ότι «το τουρκοκυπριακό κράτος δεν πρόκειται να ελέγξει εάν τα καζίνο κάνουν τεράστιο ξέπλυμα χρήματος», είπε η Τουρκοκύπρια ακτιβίστρια και δημοσιογράφος Esra Aygin, η οποία αναγκάστηκε να φύγει από το βορρά μετά από απειλές θανάτου.

Η Aygin υποστηρίζει ότι ο βορράς έχει «πιαστεί όμηρος» επειδή η αποσχισθείσα περιοχή «εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τις επιχειρήσεις του καζίνο».

Ο καθηγητής Sertac Sonan, ειδικός στην οικονομία του βορρά και τη διαφθορά εκεί, έδειξε το παράδειγμα του τουρκικού μεγαθήριου τυχερών παιχνιδιών Merit.

Έχει τη δική της εφημερίδα και τηλεοπτικό κανάλι στο νησί για να το βοηθήσει να αποκτήσει επιρροή, είπε ο Σονάν.

«Είναι πολύ δύσκολο για τους τοπικούς πολιτικούς να πουν όχι σε αυτούς τους μεγάλους Τούρκους παίκτες. Και ακόμη πιο δύσκολο να τους ρυθμίσουν, να τους φορολογήσουν σωστά και να τους παρακολουθήσουν».

«Το Λας Βέγκας της Μέσης Ανατολής»

Ενώ οι περισσότεροι ιδιοκτήτες καζίνο στο βορρά είναι Τούρκοι, ο Erbil Arkin, ο οποίος κατέχει τον ισχυρό όμιλο Arkin, γεννήθηκε στην Κύπρο. «Είμαι ένας από τους πρωτοπόρους της επιχείρησης καζίνο στην Κύπρο -- αν όχι ο πρωτοπόρος», δήλωσε καμαρώνοντας και χαϊδεύοντας ένα έργο του σπουδαίου Γάλλου γλύπτη του 19ου αιώνα Ογκίστ Ροντέν, ένα από τα περίπου 30 που έχει στην κατοχή του.

«Όταν ο βορράς ανακήρυξε τον εαυτό του κράτος το 1983, ήταν απομονωμένος και φτωχός», είπε ο Arkin, σημειώνοντας πως ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου εξαρτημένος από την Τουρκία.

Το ψευδοκράτος έβγαζε τα προς το ζην από λίγο τουρισμό και «τα λάφυρα» που πήραν από τους Ελληνοκύπριους μετά την εισβολή, είπε. Όμως τα καζίνο άλλαξαν τα πάντα.

«Βάλαμε ένα κράτος παρίας στον χάρτη... Έγινε το Λας Βέγκας της Μέσης Ανατολής», δήλωσε ο Arkin.

Τα καζίνο απασχολούν τώρα 80.500 άτομα -- ένα μεγάλο μέρος του ενεργού πληθυσμού -- με τους περισσότερους παίκτες να προέρχονται από την Τουρκία, τις αραβικές χώρες και το Ισραήλ.

«Θα μπορούσες να με πεις άγιο ή αμαρτωλό», χαμογέλασε ο Άρκιν. "Ένας αμαρτωλός λόγω του τζόγου -- ένας άγιος γιατί από τότε που έχουμε καζίνο στη Βόρεια Κύπρο, η οικονομία άλλαξε πραγματικά."

Ο αδελφός του Arkin και ο επιχειρηματικός συνεργάτης Ahmet είπε ότι ο αριθμός των πελατών μειώθηκε κατά 70% λόγω της πανδημίας.

Το Γαλλικό Πρακτορείο συνάντησε μια 34χρονη Τουρκοκύπρια μητέρα που ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, σε ένα καφέ στη βόρεια πλευρά της διαιρεμένης πρωτεύουσας του νησιού, Λευκωσίας.

Περιέγραψε πώς ορισμένοι από τους συναδέλφους της στο καζίνο που ανήκει στην Merit όπου εργαζόταν πρόσφεραν στους πελάτες ναρκωτικά και «γυναικεία παρέα». Εκεί τραβάει τη γραμμή, «γιατί ο Θεός παρακολουθεί».

Τα νυχτερινά μαγαζιά στο βορρά έχουν ήδη προκαλέσει διεθνή ανησυχία, με πολλά να λειτουργούν ως οίκοι ανοχής, σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ πέρυσι, η οποία ισχυριζόταν ότι «υπάρχει η εμπορία σεξουαλικής διακίνησης».

«Οι παρατηρητές υποστήριξαν ότι συνένοχοι «κυβερνητικοί αξιωματούχοι» εμπλέκονταν σε οργανωμένες εγκληματικές ομάδες που συνδέονται με νυχτερινά κέντρα», προστίθεται στην έκθεση.

Στην κατεχόμενα Κερύνεια, ο Erbil Arkin δεν πτοήθηκε όταν το AFP ρώτησε για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. «Δεν λέω ότι δεν υπάρχει ξέπλυμα μαύρου χρήματος» στο βορρά, είπε. «Αλλά μην κοιτάτε τα καζίνο... κοιτάξτε τις τράπεζες». Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, σε άλλη έκθεση του περασμένου έτους, ανέφερε ότι ο «υπεράκτιος τραπεζικός τομέας ενέχει κίνδυνο ξεπλύματος χρήματος» στα κατεχόμενα , και οι Αμερικανοί πράκτορες «παρακολούθησαν αυξανόμενα ποσά παράνομων εσόδων» που ρέουν εκεί από την Κωνσταντινούπολη.

Ο Arkin είπε ότι δεν ήταν στο χέρι του να επαληθεύσει από πού προέρχονται τα χρήματα των τζογαδόρων. «Η αστυνομία πρέπει να ελέγξει», είπε. «Και ο νότος είναι πολύ πιο ένοχος από τον βορρά».

«Δεν έχει άδικο», υποστήριξε ο ανώνυμος Ελληνοκύπριος ειδικός στο ξέπλυμα χρήματος. Είπε ότι παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργείου Οικονομικών, η Κύπρος είναι ελάχιστα διατεθειμένη να ελέγξει την προέλευση των χρημάτων που παίζονται εκεί, αν και ο νόμος στο νότο ρυθμίζει καλύτερα τα καζίνο.

Μαύρο χρήμα

Κατά γενικό κανόνα, τα καζίνο είναι πρόσφορο έδαφος για βρώμικα χρήματα, υποστήριξε ο Ελληνοκύπριος ειδικός.

«Ένας Τούρκος λαθρέμπορος ναρκωτικών μπαίνει σε ένα καζίνο με έσοδα 100.000 δολαρίων ηρωίνης και αγοράζει μάρκες από τζόγο», είπε, δείχνοντας πώς λειτουργεί το ξέπλυμα.

«Ποντάρει μερικά, χάνει λίγο και μετά πουλάει πίσω τις αχρησιμοποίητες μάρκες του.

«Το καζίνο του δίνει ό,τι έχει απομείνει από τα χρήματά του με μια απόδειξη. Τώρα αυτά τα χρήματα "ξεπλένονται". Αν κάποιος ρωτήσει για αυτό, μπορεί να πει από πού προήλθαν – από το καζίνο. (Άρα) είναι "νόμιμο"." είπε η πηγή.

«Η ΤΔΒΚ είναι το τέλειο περιβάλλον για εγκληματική δραστηριότητα», σύμφωνα με τον Γεώργιο Σταυρή, διευθυντή του Ευρωμεσογειακού Ινστιτούτου Γεωπολιτικής στη Λευκωσία.

Επειδή είναι αποκλεισμένη από το διεθνές πολιτικό και οικονομικό σύστημα, ο βορράς «δεν μπορεί να λογοδοτήσει», είπε.

«Είναι η πίσω αυλή για όλες τις βρώμικες δουλειές της Τουρκίας... και πολύ βολικό για τη Μέση Ανατολή», πρόσθεσε.

Μεταξύ άλλων, το δημοσίευμα σημειώνει πως ο τομέας των καζίνο του βορρά επίσης κλονίζεται τακτικά από τη βία. Τον Φεβρουάριο, ο τουρκοκύπριος διαχειριστής καζίνο,  Χαλίλ Φαλιαλί, δολοφονήθηκε με πυροβολισμό, με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης να αναφέρουν ότι η δολοφονία του είχε διασυνδέσεις με τον υπόκοσμο.