Τόνοι νεκρών ψαριών στον Αμβρακικό

Του Κώστα Παπαθεοδώρου
Κρίμα… Εφέτος- και μάλλον απρόσμενα- όλα έδειχναν ότι θα ήταν μια καλή χρονιά για τον Αμβρακικό! Παρά την παρατεταμένη καλοκαιρινή ανομβρία, τη διακοπή των ροών γλυκού νερού και την διάλυση (λόγω οικονομικών προβλημάτων) των κρατικών ελεγκτικών αρχών, στις λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού υπήρχε άφθονο και καλής ποιότητας ψάρι. Τσιπούρες, λαβράκια, γλώσσες, χέλια και φυσικά κεφαλόπουλα. Οικονομική ανάσα για τους επαγγελματίες και φθηνή τροφή για τους ντόπιους. Αρκούσε ένα διχτάκι, ένα καμάκι, ακόμη και μια πετονιά για να εξασφαλίσει κάποιος τον επιούσιο.
Δυστυχώς όμως η ευφορία διάρκεσε λίγο. Πριν λίγες ημέρες φάνηκαν τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια. Κάποια σκόρπια νεκρά ψάρια στις όχθες των λιμνοθαλασσών. Στην αρχή δεν δόθηκε ιδιαίτερα σημασία. Πλην κάποιων έμπειρων ψαράδων οι οποίοι συνδυάζοντας την ασυνήθη καλοκαιρινή μετανάστευση μεγάλων χελιών από τους βάλτους προς τις λίμνες, προειδοποίησαν ότι έρχεται καταστροφή! Η πρόβλεψη γρήγορα επιβεβαιώθηκε και πλέον οι ακτές των λιμνοθαλασσών και ιδιαίτερα της Τσουκαλούς μετατράπηκαν σε νεκροταφείο ψαριών. Και καθημερινά η καταστροφή μεγαλώνει. Μεγάλη η (οικολογική) καταστροφή και παράλληλα οι τόνοι αποσυντεθημένων ψαριών αναδύουν μια ανυπόφορη μπόχα!
Άγνωστο μέχρι που θα φτάσει η καταστροφή η οποία απ` ότι φαίνεται τώρα ξεκινά. Γνωστές όμως οι οικονομικές συνέπειες για επαγγελματίες και καταναλωτές. Άγνωστη και η αφορμή του φαινομένου, γνωστές όμως οι αιτίες! Χρόνια τώρα η λεκάνη του Αμβρακικού δέχεται ανεπεξέργαστα λύματα των κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων, φυτοφάρμακα, λιπάσματα αλλά και αστικά απόβλητα. Επιπλέον και για να στηριχθεί η παραγωγική δυνατότητα των μονάδων της περιοχής έχουν γίνει εκτεταμένες αποστραγγίσεις, φράγματα, εκτροπές ποταμών, εκατοντάδες γεωτρήσεις… Τα συμπτώματα γνωστά και από χρόνια καταγεγραμμένα: έντονη διάβρωση λιμνοθαλασσών, αύξηση της αλατότητας, μείωση του οξυγόνου, ευτροφισμός, μείωση των φερτών οργανικών υλών και αδρανών υλικών… Και κατά καιρούς- καλή ώρα τώρα – στις όχθες ξεφράζονται τόνοι ψόφιων ψαριών ενώ οι επιστήμονες μιλούν και για δραματική μείωση ειδών και ποσοτήτων. ------ Η φτώχεια και ο πλούτος Η προστασία του Αμβρακικού δε συνιστά απλά και μόνο μια εμμονική ευαισθησία κάποιων οικολόγων. Πέραν του μοναδικού οικολογικού τοπίου, ενδιαίτημα για την ανάπτυξη της σπάνιας πανίδας και χλωρίδας, αποτελεί και σημαντικό παραγωγικό τοπίο για την αλιεία. Οι λιμνοθάλασσες του κόλπου αιώνες τώρα λειτουργούν ως φυσικά ιχθυοτροφεία ψαριών παρέχοντας- ιδιαίτερα στο παρελθόν- τροφή και εισόδημα σε χιλιάδες ανθρώπους της ευρύτερης περιοχής. Μολονότι η ζωή στον Αμβρακικό επιμένει, οι φυσικές αντοχές, οι δυνατότητες αυτοίασης του οικοσυστήματος είναι σε οριακό σημείο και δυστυχώς με το κράτος σε διάλυση και τις αρχές σε παράλυση το σημείο μηδέν πλησιάζει. Σύντομα- λένε οι εμπειρογνώμονες - η κατάσταση θα γίνει μη αναστρέψιμη. Η αναστρεψιμότητα είναι μόνο θεωρητικό ενδεχόμενο καθώς όχι μόνο δεν λαμβάνο