Σύνταξη ανάλογα με το ατομικό προσδόκιμο όριο ζωής του καθενός

Ρήτρα προσδόκιμου ζωής και «αυτόματη συνταξιοδοτική αναπροσαρμογή», χωρίς συνεχείς διαβουλεύσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη, προτείνει για τα ασφαλιστικά συστήματα, αλλά και γενικότερα τις δαπάνες γήρανσης του πληθυσμού, έκθεση του ΔΝΤ για μακροχρόνια διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

Η έκθεση του Οργανισμού για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών χτυπά το κώδωνα του κινδύνου για τις κυβερνήσεις, οι οποίες υποτιμούν σήμερα «τον κίνδυνο της μακροζωίας», όπως τον αναφέρει. Δηλαδή της απότομης αύξησης του προσδόκιμου της ηλικίας, η οποία, σε συνδυασμό με την υπογεννητικότητα, ασκεί τρομερές πιέσεις σε έλλειμμα και χρέος. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στις αναπτυσσόμενες χώρες μια αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά δύο ή τρία χρόνια μπορεί να αυξήσει τις δαπάνες για υγεία και συντάξεις κατά 25% και κατά 50% στις ανεπτυγμένες.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ, όπου το ασφαλιστικό σύστημα δεν έχει παροχές ανάλογες με αυτές της Ευρώπης, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των δαπανών για τη γήρανση του πληθυσμού κατά 9%.

Με αυτό το δεδομένο, η υπογεννητικότητα, σε συνδυασμό και με τη συνεχή αύξηση του προσδόκιμου ζωής, αποτελεί για το Ταμείο μια βραδυφλεγή βόμβα, όχι μόνο για το δημόσιο τομέα κάθε κράτους, αλλά και για τον ιδιωτικό, δεδομένου ότι επηρεάζεται σημαντικά το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας, από την αγορά εργασίας μέχρι και τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

Οι τρεις κατευθύνσεις

Ο Οργανισμός εκτιμά ότι τα μέτρα πολιτικής για την αντιμετώπιση της κατάστασης πρέπει να κινούνται προς τρεις κατευθύνσεις.

Πρώτα θα πρέπει οι κυβερνήσεις να αναθεωρήσουν, με βάση τα στοιχεία του προσδόκιμου ζωής, τα σχέδια για την παροχή συντάξεων και κοινωνικών παροχών.

Δεύτερον θα πρέπει εργοδότες, εργαζόμενοι και κράτος να συμφωνήσουν σε μια αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, με βάση τα νέα δεδομένα. Αυτό μπορεί να γίνει με κάποια νομοθετική ρύθμιση ή με την οικιοθελή παράταση του εργασιακού βίου των σημερινών εργαζομένων, με την παροχή των κατάλληλων κινήτρων. Ενα άλλο βήμα που θεωρείται απαραίτητο, είναι η ενημέρωση όλων των μερών για τον κίνδυνο της μακροζωίας.

Ετσι, τονίζεται ότι θα υπάρξει μια ευελιξία σε ό,τι αφορά το ύψος των συντάξεων ή των παροχών, αλλά και των εισφορών ασφάλισης από εργοδότες και εργαζομένους.

Το τρίτο μέρος της προσέγγισης είναι ο επιμερισμός του κινδύνου από την αύξηση του προσδόκιμου και τη γήρανση του πληθυσμού. Σύμφωνα με το Ταμείο, θα πρέπει να υπάρξει ενεργός συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα, ώστε τα κράτη να έχουν τις δυνατότητες να αντιμετωπίσουν τις επιπλέον δαπάνες.

Η έκθεση ξεκαθαρίζει, παρ' όλα αυτά, ότι οι προσπάθειες που θα γίνουν, δεν θα έχουν άμεσο αποτέλεσμα στα δημόσια οικονομικά της κάθε χώρας που θα μπει σε μια τέτοια διαδικασία. Τονίζεται όμως ότι, όσο πιο αργά ξεκινήσουν τέτοιες προσπάθειες, τόσο πιο επίπονες και μακροχρόνιες θα αποδειχθούν, μέχρι να π