Ο Επαναστατικός τύπος του 1821

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ Η. ΧΑΛΑΖΙΑ Η γρήγορη εξάπλωση της επανάστασης του 1821 δημιούργησε την ανάγκη να υπάρχει κάποιο όργανο πληροφοριών με το οποίο θα επικοινωνούσαν οι αρχηγοί με τους αγωνιστές και θα εμψύχωναν, όσους είχαν κάποιες επιφυλάξεις να πάρουν όπλα, αλλά ταυτόχρονα θα πληροφορούσε τον κόσμο του εξωτερικού για την πορεία του άνισου αλλά αποφασιστικού απελευθερωτικού αγώνα. Την ανάγκη αυτή αναγνώρισαν πρώτα οι επικεφαλής της επανάστασης. Καταλαβαίνοντας τέλεια το μεγάλο ρόλο στον οποίο μπορεί να παίξει η δημοσιογραφία στη διάρκεια της προσπάθειας του αγώνα κατά του εχθρού-ένα εχθρό πανίσχυρο, αδίστακτο και αδυσώπητο. Προβλέποντας το μεγάλο ρόλο και τη σπουδαία σημασία της διαφώτισης αλλά και καθοδήγηση του σκλαβωμένου λαού μέσα από τον τύπο, στην ψυχή του κάθε πολίτη, η πεποίθηση ότι οι κίνδυνοι, η ταλαιπωρία, τα βασανιστήρια, οι διωγμοί και οι θυσίες δεν θα πήγαιναν χαμένες, αλλά θα οδηγούσαν το γρηγορότερο και με βεβαιότητα στην νίκη και την απελευθέρωση του λαού.Αυτό τον γνώριζαν πολύ καλά οι αρχηγοί του αγώνα αλλά δεν είχαν τα τεχνικά μέσα για να το υλοποιήσουν άμεσα την έκδοση μιας εφημερίδας. Και αυτό γιατί δεν υπήρχαν τυπογραφεία στην σκλαβωμένη χώρα μας. Παρά το γεγονός αυτό, έγιναν σημαντικές προσπάθειες για τη δημιουργία τύπου και οι κατά τόπους προσωρινές διοικήσεις κατέφυγαν στην πιο εύκολη λύση που ήταν η χειρόγραφες εφημερίδες.Τέτοιες εφημερίδες ήταν η «ΑΙΤΩΛΙΚΗ» στο Μεσολόγγι που κυκλοφόρησε στις 10 Αυγούστου το 1821 και ο «ΑΧΕΛΩΟΣ» στο Αγρίνιο στις 24 Φεβρουαρίου το 1822. Και οι δυο χειρόγραφες εφημερίδες ήταν όργανα της Διοίκησης της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας και αρχισυντάκτης ήταν ο γραμματέας Ν. Λουριώτης. Αναφέρεται επίσης και άλλη μια χειρόγραφη εφημερίδα χωρίς τίτλο η οποία λόγο των «φανταστικών» ειδήσεων που δημοσίευε την είχαν ονομάσει «Ψευτοφυλλάδα». Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν ήταν και τόσο δίκαιος ως μόνη υπεύθυνη για τις υπερβολικές πληροφορίες της. Ο ίδιος ο Δ. Υψηλάντης στο δεύτερο φύλλο της εφημερίδας «Σάλπιξ Ελληνική» (5-8-1821) έγραψε ότι ο αδερφός του Αλέξανδρος έρχεται στην Ελλάδα επικεφαλής μεγάλου στρατεύματος.Από την αρχή της επανάστασης ο Δ. Υψηλάντης και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και λίγο αργότερα και το Φιλελληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου έκαναν ενέργειες να αποκτήσει η επαναστατημένη Ελλάδα τυπογραφεία και τυπογραφικά στοιχεία (γράμματα). Χάρη σ’ αυτές τις προσπάθειες ήρθαν στην χώρα μας μέσα σε τρία χρόνια έξι τυπογραφεία. Το πρώτο το έφερε ο Δ. Υψηλάντης από την Τεργέστη το καλοκαίρι του 1821 στην Καλαμάτα και τυπογράφος ήταν ο Κωνσταντίνος Τόμπρας, ο οποίος είχε σπουδάσει στο Παρίσι τυπογραφία.Τα άλλα πέντε τυπογραφεία ήρθαν το 1822 έως το 1824, ένα από αυτά έφερε ο Αλ. Μαυροκορδάτος και τα άλλα τέσσερα ο συνταγματάρχης Στάγχοπ με τη χρηματοδότηση του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου.Η πρώτη εφημερίδα που κυκλοφόρησε είναι η «ΣΑΛΠΙΞ ΕΛΛΗΝΙΚΗ».Στην Καλαμάτα με τυπογράφο τον Τόμπρα τυπώνεται το πρώτο φύλλο την 1η Αυγούστου το 1821 στην ελεύθερη Ελλάδα, η οποία ήταν το επίσημο όργανο της Επανάστασης και το τ