Να μην αφήσουμε ποτέ αυτή η κρίση να μετατραπεί σε κάποιου άλλου είδους εθνική ήττα ή περιπέτεια.

Το αυτοκαταστροφικό γονίδιο

Tου Αλέξη Παπαχελά

Είναι πάρα πολύ σπάνιο μια μεγάλη οικονομική καταστροφή να μη συνοδεύεται από κάποιου είδους εθνική περιπέτεια. Μια γρήγορη ματιά στην ιστορία μας το δείχνει άλλωστε ανάγλυφα.

Δεν μ’ αρέσει να κινδυνολογώ ούτε «ξέρω κάτι». Είτε όμως πρόκειται για σύμπτωση είτε όχι, πολλές εθνικές κρίσεις συνέπεσαν με περιόδους αβεβαιότητος και αστάθειας στο εσωτερικό. Η κρίση των Ιμίων συνέβη μόλις ανέλαβε την πρωθυπουργία ο Κώστας Σημίτης χωρίς να ελέγχει το κόμμα ή την κυβέρνησή του και έπειτα από μακρά περίοδο ουσιαστικής ακυβερνησίας. Ο μεγάλος διωγμός εναντίον των Ελλήνων της Πόλης και η απαρχή της κυπριακής τραγωδίας επίσης συνέπεσαν με την ανάληψη της πρωθυπουργίας, πάλι μέσα σε πολύ ρευστές συνθήκες, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Και βεβαίως όλοι θυμόμαστε πως η εισβολή στην Κύπρο σημειώθηκε όσο κατέρρεε το καθεστώς Ιωαννίδη και πριν ακόμη εδραιωθεί ο Κ. Καραμανλής.

Είναι επίσης προφανές ότι η κατάρρευση του ελληνικού κράτους έχει πια πρακτικό αντίκτυπο στην άμυνα της χώρας. Η Ελλάδα διαθέτει ένα υπερσύγχρονο οπλοστάσιο, το οποίο μπορεί μερικές φορές να ξεπερνούσε και τις παλαιότερες οικονομικές της δυνατότητες. Η μείωση όμως των δαπανών προκαλεί ασφυκτικά, λειτουργικά πια προβλήματα. Ακούμε συχνά και κατανοούμε πλήρως την αγωνία των ανθρώπων των Ενόπλων Δυνάμεων που κάνουν ακόμη τη δουλειά τους, με πολύ χαμηλούς μισθούς και αίσθηση χρέους στην πατρίδα τους. Το ηθικό όσων δεν έχουν μετατραπεί σε δημοσίους υπαλλήλους, και είναι πολλοί αυτοί, είναι υψηλό αλλά ταυτόχρονα είναι πολύ βαθιά και η αίσθηση απελπισίας για το πού πάει ο τόπος και με πόσο πενιχρά μέσα πρέπει να επιτελέσουν την αποστολή τους.

Θέλει μεγάλη προσοχή το επόμενο διάστημα απ’ όλους τους πολιτικούς ηγέτες. Προσοχή να μη δοθεί μήνυμα αδυναμίας σε κανέναν, προσοχή όμως να μην υπάρξουν και άσκοπες προκλήσεις ή λανθασμένοι χειρισμοί και από τη δική μας πλευρά. Ο όρος ΑΟΖ θα έπρεπε, για παράδειγμα, να απαγορευθεί από το πολιτικό λεξιλόγιο της προεκλογικής περιόδου. Οποιος τη διαπραγματευθεί και την πετύχει μετά τις εκλογές να βραβευθεί και να τον χειροκροτήσουμε όλοι. Οχι παιχνίδια όμως με τόσο επικίνδυνα θέματα, τα οποία χειρίσθηκαν με μεγάλη υπευθυνότητα προηγούμενες κυβερνήσεις.

Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη συγκυρία. Οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί δεν θέλουν να γίνουμε μια αναβαθμισμένη Σομαλία, ένα failed state σε μια κρίσιμη γεωπολιτική θέση. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα τρέξουν να μας βοηθήσουν αν κάτι πάει στραβά. Και για να γίνω πιο σαφής, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα προστρέξουν αρκετά γρήγορα και αποτελεσματικά.

Είμαστε μια χώρα που βιώνει το τέλος μιας περιόδου ευημερίας, η οποία όμως συνδυάσθηκε με μια βαθιά παρακμή ηγεσιών, αξιών, θεσμών. Ξεχάσαμε τι σημαίνει «αγαπάω την πατρίδα μου» γιατί μπλέξαμε σε ένα φαύλο κύκλο ευδαιμονισμού, καλοπέρασης και βολέματος. Αυτές οι κρίσεις συνήθως καταλήγουν σε κάποιο δραματικό γεγονός. Η κοινωνία πληρώνει σήμερα ακριβό τ