Μετά απο ενάμιση αιώνα, δεν υπάρχει νομικό οχυρό-δουλεία

Γράφει ο Χρήστος Η. Χαλαζιάς

Υπάρχουν πολλά «τελευταία οχυρά» τα οποία κάποτε πέφτουν. Ένα από αυτά ήταν του Μισισιπή στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής που επί 132 ολόκληρα χρόνια αρνιόταν να καταργήσει την «ανθρώπινη δουλεία» μη υπογράφοντας το περίφημο άρθρο 13 του αμερικανικού Συντάγματος. Το «οχυρό» έπεσε τελικώς αφού αυτή η πολιτεία του αμερικανικού νότου αποφάσισε να επικυρώσει και επισήμως πλέον την κατάργηση της δουλείας, υπογράφοντας, το σχετικό πρόσθετο άρθρο, το 13 του Συντάγματος (1).
Το θέμα ήρθε στο Καπιτώλιο με πρωτοβουλία του τοπικού γερουσιαστή Χίλμαν Φρανστέρ και ο Μισισιπής έπαψε να αποτελεί την εξαίρεση μεταξύ άλλων πολιτειών.
Το θέμα της δουλείας στις Η.Π.Α είναι πολύ παλιό και αποτελούσε θεσμό, ο ιστορικός Σ. Μοραζέ έχει γράψει: «Μαζί με πολλά άλλα έθνη του δυτικού κόσμου, οι Η.Π.Α κληρονόμησαν στο τέλος του 18ου αιώνα έναν «ιδιάζοντα» και ενοχλητικό θεσμό: την ανθρώπινη δουλεία. Διαφορετικά ωστόσο από ότι γινόταν σε οποιοδήποτε άλλο έθνος για την Αμερική η λύση του προβλήματος της δουλείας στάθηκε από την αρχή θεμελιώδης για την ίδια την ανάπτυξη της. Το πρόβλημα μεγάλωσε σε σπουδαιότητα και σοβαρότητα κατά την διάρκεια των έξι πρώτων δεκαετιών του 19ου αιώνα ώσπου ένας μαζικός εμφύλιος πόλεμος και η αναγκαστική χειραφέτηση έβαλαν τέλος στο θεσμό. Ακόμη και μετά τον πόλεμο οι συνέπειες του συστήματος της δουλείας εξακολουθούν να διατηρούνται και να περιπλέκουν την αμερικανική ζωή.»

Το άρθρο 13 του αμερικανικού Συντάγματος συντάχθηκε το 1865 και σε αυτό αναφέρεται συγκεκριμένα μεταξύ άλλων ότι «δουλεία και αναγκαστική υποταγή απαγορεύονται εντός της επικράτειας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, εκτός από τις περιπτώσεις προσώπων τα οποία έχουν κριθεί ένοχα σε επίσημη ακροαματική διαδικασία. Με την πάροδο του χρόνου αλλού αμέσως και αλλού πολύ αργότερα κάθε πολιτεία επικύρωνε το άρθρο 13 και τοζ ζήτημα της δουλείας έπαυε να υπάρχει επισήμως.
Η πολιτεία του Μισισιπή ήταν η μόνη τις 51 αμερικανικές πολιτείες που διατηρούσε επιφυλάξεις μέχρι προσφάτως, σαν να ήθελε να προασπιστεί τη ρατσιστική αντίληψη των αμερικανών του νότου του 19ου αιώνα. Η πολιτεία του Μισισιπή πριν από τον εμφύλιο αμερικανικό πόλεμο ήταν η 5η κατά σειρά πλουτοπαραγωγική αλλά μετά τον πόλεμο άρχισε να «παρακμάζει». Στη σύγχρονη εποχή παρουσιάζει το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στις Η.Π.Α, το υψηλότερο ποσοστό αναλφαβητισμού που πλησιάζει το 30% και την μεγαλύτερη παιδική θνησιμότητα. Το άρθρο 13 όμως έμεινε σταθερό και ακλόνητο «συνδέοντας το παρόν με το παρελθόν». Ο καθηγητής Μοροζέ συνεχίζει: «Ως το 1750 περίπου ελάχιστα πρόσωπα σε όλες, χωρίς εξαίρεση τις αποικίες είχαν εκφράσει ενδοιασμούς κατά της δουλείας ως αρχή. Οι Ινδιάνοι όμως αποτελούσαν φτωχούς δούλους και οι έμμισθοι φτωχοί λευκοί που έρχονταν από την Αγγλία ήταν ολιγάριθμοί και για προσωρινή υπηρεσία. Μόνο οι Νέγροι αποδείχθηκαν ικανοποιητικοί. Οι πρώτοι Αφρικανοί είχαν μεταφερθεί στην Βιρτζίνια το 1619 και αποδείχθηκαν προσαρμόσιμοι στις εκεί συνθήκες