Η μόνη ορθολογική λύση σήμερα

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΈνα χρόνο αφού συμφωνήθηκε το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής της Ελλάδας και το δάνειο των 110 δισ. ευρώ με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η χώρα είναι και πάλι στο επίκεντρο της προσοχής - και το κοινό αίσθημα δείχνει να είναι πιο απαισιόδοξο από ποτέ για την υπέρβαση της κρίσης. Τι πήγε στραβά; Και μπορεί αυτό να διορθωθεί;Για να απαντήσουμε, είναι απαραίτητο να θυμηθούμε τι έχει συμβεί από το Μάιο του 2010: με απλά λόγια, επιτεύχθηκε η μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή σε ένα χρόνο από μια χώρα της Ευρωζώνης. Και αυτό έγινε με δύσκολο τρόπο: για να μειωθεί το έλλειμμα κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, οι ονομαστικοί μισθοί στο δημόσιο τομέα μειώθηκαν κατά 15%, οι συντάξεις κατά 10%, ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκε κατά 10%, οι λειτουργικές και αμυντικές δαπάνες περικόπηκαν, ο ΦΠΑ αυξήθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες και οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης αυξήθηκαν κατά 30%.Η δημοσιονομική προσαρμογή συνοδεύθηκε από ένα ευρύ φάσμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που καθυστερούσαν χρόνια. Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος αύξησε τα όρια συνταξιοδότησης και συνέδεσε τις συνταξιοδοτικές παροχές με τις εισφορές όλου του εργασιακού βίου. Η μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας μείωσε τις αποζημιώσεις απόλυσης και τις αμοιβές της υπερωριακής απασχόλησης. Η Στατιστική Υπηρεσία ανεξαρτητοποιήθηκε πλήρως, ενώ η δημοσιονομική διαχείριση ενισχύθηκε. Η φορολογική μεταρρύθμιση επιτάχυνε τις διαδικασίες για εκδίκαση φορολογικών υποθέσεων και έκανε μια αποφασιστική – αν και ακόμη ατελή - προσπάθεια για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Η διοικητική μεταρρύθμιση με τον “Καλλικράτη” μείωσε τον αριθμό των δήμων από 1.034 σε 325. Η διαδικασία έναρξης λειτουργίας των επιχειρήσεων απλοποιήθηκε, νομοθετήθηκε η διαδικασία “fast track” για τις μεγάλες επενδύσεις, απελευθερώθηκαν οι μεταφορές εμπορευμάτων, άρθηκε το καμποτάζ, “άνοιξαν” τα “κλειστά επαγγέλματα”.Αυτά είναι σημαντικά επιτεύγματα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Απαίτησαν μεγάλες θυσίες από τον Ελληνικό λαό, μάχη με μια Δημόσια Διοίκηση που ήταν παντελώς ανέτοιμη, ανάλωση πολιτικού κεφαλαίου από μια Κυβέρνηση που είχε απέναντί της μια λαϊκίστικη αντιπολίτευση. Φυσικά, και λάθη έγιναν και καθυστερήσεις υπήρξαν. Αλλά αυτό δεν μπορεί να εξηγήσει την αρνητική στάση σήμερα από πολλούς και τη σιγουριά όσων υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει. Θα ήταν τα spread στις 600 μονάδες, αντί για το σημερινό (εξωφρενικό) ύψος των 1400 μονάδων βάσης, αν η μείωση του ελλείμματος ήταν 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, όπως προβλέπεται στο Πρόγραμμα, αντί των 5 μονάδων που επετεύχθησαν, ή αν ορισμένες μεταρρυθμίσεις δεν καθυστερούσαν;Είναι σαφές ότι στο σχεδιασμό του Προγράμματος υπήρχαν λάθη και διορθώθηκαν στη συνέχεια: για παράδειγμα, το επιτόκιο δανεισμού ήταν πολύ υψηλό και η διάρκεια αποπληρωμής πολύ μικρή. Και τα προβλήματα που παρεμποδίζουν την εφαρμογή του προγράμματος, δεν αντιμετωπίστηκαν αρκετά αποφασιστικά. Αλλά ο λόγος που η Ελλάδα δεν θα μπορεί να έχει