Είναι τα τρόφιμα ο αδύναμος κρίκος του πολιτισμού μας;

Αν σήμερα η Γη δεν καταφέρνει να θρέψει τα περίπου επτά δισεκατομμύρια κατοίκων της, πώς θα υποδεχθεί τα δύο δισεκατομμύρια περισσότερους συνανθρώπους μας, που περιμένουμε μέχρι το 2050; Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και η εκτίναξη των τιμών των τροφίμων δίνει, πλέον, κοινωνικο-πολιτική διάσταση στο θέμα. Οι υψηλές και ιδιαίτερα μεταβαλλόμενες τιμές των τροφίμων συδαύλισαν, εν μέρει, τη λαϊκή αντίδραση που «έριξε» τους ηγέτες στην Τυνησία και την Αίγυπτο και απειλεί με ανατροπές σε όλη τη Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή, σε ένα γεωγραφικό τόξο που περιλαμβάνει πολύτιμες, λόγω του φυσικού αερίου και του πετρελαίου τους, χώρες για τη Δύση. Τόσο πολύτιμες, που να πυροδοτείται, επιλεκτικά, η ανάμειξή της, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Στις αρχές Μαρτίου, οι εμπειρογνώμονες του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) υπογράμμισαν, στην έκθεση «State of Food and Agriculture», ότι «υπάρχουν φόβοι πως ενδέχεται να αυξάνεται η μεταβλητότητα των τιμών». Ότι οι τιμές των τροφίμων αναμένεται να αυξηθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία και να παραμείνουν σε επίπεδα, κατά μέσον όρο, υψηλότερα από τα επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας.

Για δεύτερη φορά μέσα στον προηγούμενο μήνα ο FAO προειδοποίησε για τις καταστροφικές συνέπειες της αδράνειας, εν όψει των αλλαγών στο κλίμα της Γης. Την τελευταία μέρα του Μαρτίου, σε έκθεση που παρέδωσε ο FAO στη Σύμβαση-Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), διατυπώθηκε η εκτίμηση ότι ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα πλήττεται στο μέλλον όλο και περισσότερο από «δυνητικά καταστροφικές» επιπτώσεις στην παραγωγή τροφίμων λόγω των κλιματικών αλλαγών που εξελίσσονται με αργό ρυθμό. Και ότι χρειάζεται δράση τώρα για να προετοιμαστούμε για αυτές τις επιπτώσεις, που θα γίνουν εμφανείς στο δεύτερο μισό του αιώνα που διανύουμε.

Πρόκειται για την τρίτη προειδοποίηση μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011. Τον περασμένο Ιανουάριο, ο Λέστερ Ράσελ Μπράουν, ένας εκ των πρωτοπόρων του παγκόσμιου περιβαλλοντισμού, ιδρυτής του Worldwatch Institute και του Earth Policy Institute, εξέδωσε το βιβλίο του «Ο κόσμος στην κόψη: πώς να αποτρέψουμε την περιβαλλοντική και οικονομική κατάρρευση». Στις σελίδες του, υποστηρίζει ότι «μας χωρίζει από το χάος μόνον μια κακή σοδειά" και ότι "τα τρόφιμα έχουν γίνει ο αδύναμος κρίκος του πολιτισμού μας».

Το πρόβλημα του νερού περίμενε ο Μπράουν να είναι η πρώτη σοβαρή εκδήλωση του σημερινού μη βιώσιμου παγκόσμιου μοντέλου κατανάλωσης. Διαπίστωσε, ωστόσο, ότι αν και ο άνθρωπος χρειάζεται κάθε μέρα περίπου τέσσερα λίτρα νερό, καταναλώνει στην πράξη 2.000 λίτρα νερό, μέσω της τροφής του.

Στα τέλη Φεβρουαρίου, διοργανώθηκε συμπόσιο για τη δυνατότητα του πλανήτη να υποστηρίξει τον ανθρώπινο πληθυσμό του, στο πλαίσιο της Ετήσιας Συνάντησης της Αμερικανικής Ένωσης για την Προαγωγή της Επιστήμης (AAAS). Στο συμπόσιο, ο Τζόναθαν Φόλεϊ, του πανεπιστημίου της Μινεζότα, είπε ότι η γεωργική παραγωγή χρησιμοποιεί σήμερα το 40% της