Πώς χάθηκαν 300.000 Ελληνες;

Προσπάθησε να τους μαζέψει. Με τηλεφωνήματα, λόγους σε καφενεία και αναρτήσεις στο Ιντερνετ, ο Γεώργιος Στεφανής καλούσε μόνιμους κατοίκους...
και ετεροδημότες στο χωριό του τις ημέρες της απογραφής. Ισως, ευελπιστούσε, αν φούσκωναν τον αριθμό τους να εξασφάλιζαν καλύτερη χρηματοδότηση για τον τόπο τους. Τελικά η απογραφή εμφάνισε τον πληθυσμό της Δρακότρυπας Καρδίτσας μειωμένο σε σχέση με το 2001. Κι αν εκεί έλειπαν μερικές δεκάδες, στο σύνολο της χώρας καταγράφηκαν 300.000 λιγότεροι κάτοικοι.
Το αποτέλεσμα στη Δρακότρυπα δεν ξενίζει τους ντόπιους. Η συρρίκνωσή της, όπως συμβαίνει στην ελληνική ύπαιθρο, ήταν μη αναστρέψιμη. Ο Γιώργος Γούσιας, γεννημένος εκεί το 1949, θυμάται ότι το χωριό κάποτε είχε τρία σχολεία. Σήμερα έχει απομείνει ένα διθέσιο δημοτικό. Στην απογραφή του 1961 οι κάτοικοι ξεπερνούσαν τους 1.500. Οικοδόμοι οι περισσότεροι, μετακόμισαν στα μεγάλα αστικά κέντρα όταν με το μυστρί έχτιζες ακόμη μεροκάματο. Τα δύο τρίτα έφυγαν σταδιακά και δεν επέστρεψαν. Ο Γούσιας μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη και δεν πήγε να απογραφεί στη Δρακότρυπα, παρά το κάλεσμα του προέδρου του τοπικού συλλόγου. Αλλωστε δεν θα είχε νόημα. Οπως του είχαν υποδείξει οι κόρες του - απογραφείς και οι δύο - αλλά και όπως επιβεβαιώνουν στελέχη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η απογραφή του 2011 ακολούθησε άλλες, «πιο έγκυρες» μεθόδους.
Αντί για μία μέρα η διαδικασία έσπασε σε 15. Πλέον η έμφαση δεν ήταν η καταγραφή του ντε φάκτο πληθυσμού (όσοι μετρούνται σε ένα 24ωρο ανεξαρτήτως υπηκοότητας), αλλά του μόνιμου πληθυσμού (όσοι διαμένουν μόνιμα στη χώρα εδώ και 12 μήνες). Οι μαζικές μετακινήσεις δεν θα βοηθούσαν. Αλλά η απόκλιση στον νόμιμο πληθυσμό της χώρας (τον αριθμό των δημοτών με ελληνική υπηκοότητα) ήταν μεγάλη. Από τα 10.206.539 άτομα του 2001 έπεσαν στα 9.903.268 το 2011. Τι συνέβη; Η ΕΛΣΤΑΤ κάνει λόγο για μια πιο αξιόπιστη μεθοδολογία σε σύγκριση με το παρελθόν.
Δεν λείπουν όμως και οι φωνές που μιλούν για διαδικαστικά λάθη και εργασιακές πιέσεις που έφθειραν τις σχέσεις διοίκησης και συνδικαλιστών. Ενστάσεις για τη διαδικασία έχει εκφράσει, για παράδειγμα, η Ζωή Γεωργαντά, καθηγήτρια Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και πρώην στέλεχος της ΕΛΣΤΑΤ. Οπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της με την ολοκλήρωση της απογραφής, «ο πληθυσμός υπομετρήθηκε», ενώ υπήρχε «κακή οργάνωση και πλημμελής προετοιμασία». Σημειωτέον ότι η κ. Γεωργαντά είχε επιρρίψει παλιότερα ευθύνες στον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου και τη διοίκηση της ΕΛΣΤΑΤ για διόγκωση του ελλείμματος.

ΚΟΝΤΡΕΣ. Η απογραφή πάντως πέρασε από περιπέτειες. Αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι θα διενεργούνταν από 30 Μαρτίου έως 13 Απριλίου. Τελικά μετατοπίστηκε στον Μάιο. Η κρίση περιόρισε τον αριθμό των απογραφέων στους 55.000 από τους 160.000 του 2001 και ο προϋπολογισμός έφτασε τα 70 εκατ. ευρώ. Ωστόσο επειδή πίεζε ο χρόνος και οι εργαζόμενοι έπρεπε να σαρώσουν πάνω από 20 εκατ. σελίδες, η υπηρεσία είχε ζητήσει μεγιστοποίηση της απόδοσης.
Σε