e-λογοκρισία: Από τον Μωάμεθ στον Παστίτσιο

Εχει όρια η ελευθερία; Κατά το αμφισβητούμενης πατρότητας διάσημο...
απόφθεγμα, η ελευθερία μας τελειώνει εκεί όπου αρχίζει η ελευθερία των άλλων. Στο Ιντερνετ, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά: ο «άλλος», δηλαδή οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα μπλογκ και τα κοινωνικά δίκτυα, είναι αυτός που μας δίνει τη δυνατότητα να εκφραστούμε, διατηρώντας όμως το δικαίωμα να μας την αφαιρέσει αν και όποτε το κρίνει σκόπιμο.
Από τη σελίδα «Γέροντας Παστίτσιος» στο facebook (που οδήγησε στη σύλληψη του δημιουργού της) μέχρι το αντιισλαμικό βίντεο «Η αθωότητα των μουσουλμάνων» στο YouTube (που προκάλεσε μακελειό σε πολλά μέρη του κόσμου και αφαιρέθηκε από τον ιστότοπο σε ορισμένα κράτη) η ελευθερία της έκφρασης στο Διαδίκτυο φαντάζει ολοένα περισσότερο α λα καρτ: δεν είναι δεδομένη, παρέχεται υπό αδιευκρίνιστους όρους και ελέγχεται από άγνωστα πρόσωπα τα οποία κρίνουν κατά βούληση αν το περιεχόμενο που αναρτά κάποιος είναι ή όχι «κατάλληλο».

Η ιστορία με το βίντεο που λοιδορεί τον Μωάμεθ έφερε στο προσκήνιο το χάσμα που χωρίζει τις ΗΠΑ από τον υπόλοιπο κόσμο, το οποίο είναι εμφανές και στο Ιντερνετ. Αν το επίμαχο βίντεο είχε αναρτηθεί σε ιστότοπο που έχει ευρωπαϊκή έδρα, το πιθανότερο είναι να είχε αφαιρεθεί λόγω «υποκίνησης θρησκευτικού μίσους».

Το βίντεο, όμως, βρίσκεται στο YouTube, το οποίο εδρεύει στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με όσα ορίζει το πρώτο άρθρο του αμερικανικού Συντάγματος (το περίφημο First Amendment), το οποίο κατοχυρώνει την ελευθερία του λόγου, η κυβέρνηση Ομπάμα δεν μπορούσε να το απαγορεύσει.

Ωστόσο, προσπάθησε να πείσει την Google, ιδιοκτήτρια του YouTube, ότι το βίντεο παραβιάζει τους όρους λειτουργίας του ιστότοπου. Δεν τα κατάφερε. Η εταιρεία αρνήθηκε να το κατεβάσει, υποστηρίζοντας ότι καταφέρεται εναντίον του Ισλάμ, όχι όμως εναντίον των μουσουλμάνων. Συνεπώς, δεν εμπίπτει στην κατηγορία της «ρητορικής μίσους» και δεν παραβιάζει τους όρους λειτουργίας της υπηρεσίας.

Αργότερα, όμως, η Google εμφανίστηκε να υπονομεύει το ίδιο το επιχείρημά της, αφαιρώντας το βίντεο από το YouTube στην Ινδία και στην Ινδονησία, με την αιτιολογία ότι παραβιάζει τους τοπικούς νόμους.

Η πρόσβαση στο βίντεο απαγορεύθηκε, ακόμη, στην Αίγυπτο και στη Λιβύη, όχι επειδή παραβιάστηκε η νομοθεσία των χωρών αυτών, αλλά λόγω της «λεπτότητας της κατάστασης», όπως είπε η Google, χωρίς να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις.

Παράλληλα, δικαστήρια της Βραζιλίας και της Τουρκίας διέταξαν την απομάκρυνση του βίντεο από το YouTube. «Οι ιστότοποι που φιλοξενούν περιεχόμενο που παράγεται από χρήστες έχουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και αφαιρούν τα βίντεο ή τις αναρτήσεις που τις παραβιάζουν», σημειώνεται σε ανακοίνωση του YouTube.

Μπορεί, όμως, ένα σάιτ να επιθεωρεί το περιεχόμενο που ανεβάζουν οι χρήστες του και να αποφαίνεται για την καταλληλότητά του;

Αν η Google εξέδιδε εφημερίδα, θα ήταν θεμιτό να αποφασίζει τι θα δημοσιεύσει. Ομως η Google δεν είναι εκδότης, ούτε παραγωγός περιεχομένου