Δέκα προτεραιότητες για την εξωτερική μας πολιτική

Οι εκλογές ή η οικονομική κρίση δεν θα πρέπει να αποτελούν εμπόδιο ή, ακόμη χειρότερα...

δικαιολογία για την ολιγωρία μας σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Λάθη και παραλείψεις στον ευαίσθητο χώρο των διεθνών σχέσεων έχουν πολλαπλάσιο κόστος. Χρειαζόμαστε δραστήρια και επιδέξια εξωτερική πολιτική, όχι μόνο για να αντιμετωπίσουμε την κρίση, αλλά και για να ενισχύσουμε την ασφάλεια και την ισχύ της χώρας.
Σήμερα, ενώ οι αλλαγές στη Βαλκανική έχουν περίπου ολοκληρωθεί, στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή τα πράγματα εξελίσσονται, δημιουργώντας, σε συνδυασμό με τα οθωμανικά όνειρα της γείτονος, κινδύνους για την ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής. Ειδικότερα, η Τουρκία προσπαθεί να παίξει παγκόσμιο ρόλο, ηγεμονικό, και συνεχίζει να λειτουργεί επιθετικά. Ας θυμηθούμε τη στάση της στο Κυπριακό, τις απειλές κατά της Κύπρου για τους πόρους τής Μεσογείου, το casus belli εναντίον τής Ελλάδας, τις παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου, τις κινήσεις της στην Αλβανία και στα Σκόπια, τη χρήση βίας κατά των αμάχων Κούρδων, τις σχέσεις της με το Ιράν, την ανάπτυξη της στρατιωτικής της βιομηχανίας, τα πυρηνικά της σχέδια.

Πέραν αυτών, η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει μία σειρά ζητημάτων για την εξωτερική μας πολιτική, τα οποία πρέπει να αντιμετωπισθούν και τα οποία ιεραρχούμενα μας οδηγούν σε δέκα προτεραιότητες.

Προτεραιότητα πρώτη είναι να αντιληφθούμε πως στο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον εκείνο που έχει σημασία είναι η αυτοβοήθεια. Είμαστε μόνοι μας. Ίσως πρόκειται για κάτι που έχουμε μάθει με το δύσκολο τρόπο στον οικονομικό τομέα, όταν κατέρρευσε η ουτοπία του συβαριτισμού. Θα ήταν όμως ακόμη πιο επώδυνο αν, συνεχίζοντας να κλείνουμε τα μάτια στη διεθνή πραγματικότητα και εγκλωβισμένοι από την εσωστρέφεια της οικονομικής κρίσης και των εκλογών, το μαθαίναμε με σκληρό τρόπο και στα εξωτερικά μας θέματα. Το γεγονός ότι είμαστε μόνοι μας βεβαίως δεν σημαίνει ότι πρέπει να απομονωθούμε από το διεθνές περιβάλλον, αλλά αντιθέτως ότι θα πρέπει να είμαστε ενεργητικοί και ευφυείς παίκτες στην παγκόσμια σκακιέρα.

Δεύτερη προτεραιότητα είναι να αποκλεισθεί ο λαϊκισμός από τη δημόσια συζήτηση των θεμάτων τής εξωτερικής μας πολιτικής. Η υπεύθυνη ενημέρωση των πολιτών επιβάλλεται και η μυστική διπλωματία έχει από καιρό καταργηθεί στα δημοκρατικά πολιτεύματα. Τούτο όμως απέχει πολύ από το να μετατρέπονται τα συγκεκριμένα ζητήματα σε συνθήματα πολιτικής και εκλογικής αντιπαράθεσης.

Τρίτη προτεραιότητα είναι να συμβάλει η εξωτερική πολιτική στην αποτελεσματική διαχείριση της οικονομικής κρίσης. Η συνέργεια της δράσης μεταξύ Υπουργείου Οικονομικών και Υπουργείου Εξωτερικών είναι αναγκαία, αφού προηγηθεί ο ορθολογικός καταμερισμός εργασίας μεταξύ των δύο – κάτι που εν μέρει και μάλλον τυχαία έχει, ούτως ή άλλως, προκύψει στην πράξη, καθώς τις διαπραγματεύσεις στην ΕΕ, στο ΔΝΤ και σε άλλους σχετικούς φορείς, τις χειρίζεται το πρώτο. Σε αυτήν την προσπάθεια, το Υπουργείο Εξωτερικών με τη διεθνή