Η ανήθικη μόδα

Στους 800 έχει φτάσει ο αριθμός των θυμάτων από την κατάρρευση του πολυώροφου κτιρίου που στέγαζε εργοστάσια παραγωγής ενδυμάτων στα προάστια της Ντάκα στο Μπαγκλαντές... Με αφορμή το ατύχημα αυτό θυμήθηκα ένα άρθρο που είχα διαβάσει πριν μία δεκαετία για τις μπάλες του Μουντιάλ που κατασκευάζονταν στην ίδια χώρα από παιδιά στην τιμή των δέκα λεπτών η μία! Και όπως δυστυχώς κάνουμε όλοι έτσι και εγώ, προβληματίστηκα προς στιγμήν και κατόπιν το άρθρο παρέμενε ξεχασμένο στα άδυτα του μυαλού μου.

Δυστυχώς οι άνθρωποι ότι δε βιώνουν οι ίδιοι συχνά δεν μπορούν να το κατανοήσουν. Και όμως, χρειάστηκε

τελικά μία κατάρρευση κτηρίου για να προβληθεί διεθνώς ένα θέμα που έχουμε χρέος να αγγίξει όλους μας και να ευαισθητοποιήσει όχι μόνο την κοινή γνώμη αλλά και τους αρμόδιους που έχουν την ηθική υποχρέωση να προστατεύουν όχι μόνο την εργασία και τα δικαιώματα της αλλά ακόμα και τους χώρους κάτω από τους οποίους αυτή τελείται.

Και ενώ θα πίστευε κανείς πως η δουλεία αποτελεί ένα έγκλημα του παρελθόντος δυστυχώς σήμερα έχει ενδυθεί το ένδυμα ενός αόρατου πέπλου που συνδέεται κατά κύριο λόγο με την παγκόσμια οικονομία και προϊόντα που πουλιούνται παντού γύρω μας.

Έτσι, ενώ οι φιλανθρωπικές οργανώσεις και η Ε.Ε. δίνουν αφειδώς εκατομμύρια ποσά ως ανθρωπιστική βοήθεια από την άλλη δεν συμβάλλουν με νόμους και διατάγματα να προστατεύονται οι άνθρωποι από εργατικά ατυχήματα που σχετίζονται με την εργασία τους, σε χώρες υποανάπτυκτες όπως το Μπαγκλαντές.

Πριν χρόνια, που η παγκοσμιοποίηση δεν είχε δαμάσει τις αγοραστικές μας συνήθειες, που ο υπερκαταναλωτισμός δεν είχε γίνει τρόπος ζωής και που το χρήμα αποτελούσε απλά το μέσο για να γίνει καλύτερη η ζωή μας και όχι αυτοσκοπός, οι συλλογές των ρούχων ήταν σαφώς μικρότερες όπως και η αγορά τους. Τα τελευταία χρόνια με την έκρηξη της παγκόσμιας οικονομίας, της διαφήμισης του marketing και του διαδικτύου, η μόδα έχει αλλάξει, έχει μεταλλαχθεί, έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με το παρελθόν, με αποτέλεσμα τα σχέδια, το στυλ, τα χρώματα, τα prints, όλα να αλλάζουν ραγδαία κ κάποιοι από τη μία αυτό να το θεωρούν διασκεδαστικό άλλοι εξουθενωτικό. Μέσα σε αυτές τις κατακλυσμιαίες αλλαγές της γρήγορης βιομηχανίας της μόδας, επιβαλλόταν να παραχθούν μαζικά και καθημερινά πολλά ρούχα σε καλές τιμές.

Το αποτέλεσμα είναι να παράγονται ρούχα και γενικότερα είδη σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές ή η Κίνα ακόμα και από εργαζόμενα παιδιά ηλικίας 5- 17 ετών ή να εργάζονται σε αυτές τις μονάδες αυτό που αποκαλούμε συχνά φτηνό εργατικό προσωπικό κάτω όμως από αμφίβολης ποιότητας συνθήκες εργασίας, με επιστέγασμα το ατύχημα που συνέβη πρόσφατα.

Και εν τέλει που αναλογούν λοιπόν οι ευθύνες; Στην κυβέρνηση του Μπαγκλαντές; Στους ιδιοκτήτες των εργοστασίων; Στις πολυεθνικές εταιρείες; Πως μπορεί να γίνει ασφαλής η εργασία στο Μπαγκλαντές για όλους τους ανθρώπους γυναίκες και άντρες που πήγαν στη δουλειά τους και βρήκαν τραγικό θάνατο; Άνθρωποι πεθαίνουν τα τελευταία 10 χρόνια και κάνεις δεν ασφαλίζει τα εργοστάσια με καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Πρόκειται για το τελευταίο περιστατικό, και το πλέον πολύνεκρο, σε μία σειρά από πυρκαγιές σε βιοτεχνίες και καταρρεύσεις κτιρίων, που από το 2005 έχουν στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 900 ανθρώπους, ενώ χιλιάδες είναι οι τραυματίες.

Ποιος άραγε είναι ο υπεύθυνος που πρέπει να λογοδοτήσει για τη συγκεκριμένη καταστροφή; Αναντίρρητα είναι ένα θέμα που πρόκειται να απασχολήσει πολύ το επόμενο διάστημα. Από τη μέρα του ατυχήματος η κυβέρνηση και η βιομηχανική ένωση ανταποκρίνονται με μεγαλύτερη προσοχή απ'οτι συνήθως. Μια επίσης ασυνήθιστη κίνηση ήταν η αναστολή εργασιών σε κτίρια που έχουν ήδη χαρακτηριστεί κατεδαφιστέα και όμως συνεχίζουν να λειτουργούν. Εάν οι προδιαγραφές ασφαλείας δεν εφαρμοστούν και οι πολυεθνικές αποσυρθούν η κατάσταση αυτή θα είναι πρόβλημα όλων, καθώς χιλιάδες άνθρωποι θα μείνουν άνεργοι.

Το πιο λυπηρό όμως είναι, όπως αναφέρει ο M. T. Anderson στους New York Times, ότι χρειάζεται μόλις μία αύξηση της τάξεως του 1-3% στην τιμή κάθε ενδύματος που κατασκευάζεται σε αυτές τις "χαμηλού κόστους" βιομηχανίες, προκειμένου να έχουν ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο και ασφαλέστερες συνθήκες εργασίας οι εργαζόμενοι. Όμως αυτό το 1-3% θα πρέπει να περάσει μέσα από διοικητικά συμβούλια, προμηθευτές και μεσάζοντες, προκειμένου να φτάσει σε εκείνους που το έχουν πραγματικά ανάγκη. (http://www.nytimes.com/2013/04/30/opinion/bangladeshs-are-only-the-latest-in-textile-factory-disasters.html?_r=0)

Κάθε φορά που θα θελήσουμε πια να αγοράσουμε ο,τιδήποτε ας σκεφτούμε πως κατασκευάστηκε. Κάτω από ποιες συνθήκες. Κάτω από ποιους όρους και ποιες προϋποθέσεις. Μπορούμε ακόμα και εμείς να αποτελέσουμε μοχλό πίεσης. Ναι στη δουλειά με αξιοπρέπεια. Αρκεί να θυμηθούμε κάτι που είναι αυτονόητο για εμάς: Καθένας έχει το δικαίωμα να εργάζεται, να έχει δίκαιες και ικανοποιητικές συνθήκες εργασίας, να έχει το δικαίωμα της αμοιβής που να εξασφαλίζει σε αυτόν και την οικογένειά του συνθήκες ζωής άξιες στην αξιοπρέπεια.

Και επιτέλους οι διεθνείς οργανισμοί έχουν την ηθική πια υποχρέωση να εξασφαλίζουν σε λαούς που λόγω συνθηκών κυρίως πολιτικών το δικαίωμα για μία ασφαλή εργασία. Να εχθρευτούν την εγκληματική πολιτική που ευνοεί τα τοπικά συμφέροντα και που οδηγούν σε τρομακτικά εγκλήματα. Οι διεθνείς οργανισμοί έχουν την ηθική πια υποχρέωση να εξασφαλίζουν Το δικαίωμα στη ΖΩΗ!