Ξεχωριστός μήνας για την Ε.Ε. ο Μάιος του 2024

Ο Μάιος του 2024 είναι ένας ξεχωριστός μήνας για την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Μόλις 40 ημέρες μας χωρίζουν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Την 1η Μαΐου γιορτάσαμε είκοσι χρόνια από την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και, την ημέρα που δημοσιεύτηκε στο «Ποντίκι» η ανάλυση που ακολουθεί, γιορτάσαμε την Ημέρα της Ευρώπης (9η Μαΐου).

Όμως

παρά τη σημασία του Μαΐου 2024, την ώρα που οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί της Ευρώπης, και όχι μόνο της Ε.Ε., προσβλέπουν στη λαμπρότητα του μηνύματος της Ανάστασης του Κυρίου, το θρησκευτικό και πολιτικό μήνυμα της ανοχής και Ευρωπαϊκής Αναγέννησης απουσιάζει τόσο από την προεκλογική συζήτηση, που αφορά στο μέλλον κάθε Ευρωπαίου πολίτη, όσο και από τη διεθνή αναζήτηση άμβλυνσης των διεθνών προβλημάτων και των συντηρούμενων παγκόσμιων κρίσεων.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα και καθένας αποφεύγει να συμβάλει ουσιαστικά στον ευρωπαϊκό διάλογο, ώστε να εξελιχθεί η ευρωπαϊκή ενοποίηση και να αναληφθούν διεθνείς πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν στη γεωστρατηγική επιδίωξη της Ε.Ε. και συνακόλουθα των κρατών – μελών;

Την ώρα που η κυβέρνηση επιδίδεται σε άσκηση διεθνούς πολιτικής, μεγαλύτερης εμβέλειας από όσα μέχρι σήμερα συνηθίζαμε να επιχειρούμε, το ίδιο το κυβερνών κόμμα συνεχίζει μία ασύμμετρη πολιτική παρουσία, που δεν συνάδει με το κυβερνητικό έργο ενός πρωτοφανώς μεγάλου κυβερνητικού σχήματος, που δυστυχώς πολύ συχνά αδυνατεί να προχωρήσει συντεταγμένα στην υλοποίηση των πολιτικών που σηματοδοτούν οι κινήσεις του πρωθυπουργού.

Οι επισημάνσεις που ακολουθούν σίγουρα δεν ευχαριστούν πολλούς, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να δεχθούμε και να αναλύσουμε την «πίκρα» που περιέχει το ποτήρι των κοινωνικών διαπιστώσεων.

Στα 50 χρόνια από την εισβολή

Αρχίζοντας από τη σχέση της Κύπρου με την Ε.Ε. και συνεπώς την εξάρτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων με τις εξελίξεις του Κυπριακού, επιβάλλεται να υπενθυμίσουμε με ιδιαίτερη έμφαση ότι η Κυπριακή Δημοκρατία μετά το 2004 προχώρησε σε επιλογές που στηρίχθηκαν από τον κυπριακό λαό με οποιαδήποτε συνέπεια που συνοδεύει κάθε δύσκολη, αλλά κυρίαρχη πολιτική και γεωστρατηγική επιλογή της Λευκωσίας.

Μόνο οι Κύπριοι εκλογείς, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και οποιοιδήποτε άλλοι, οι οποίοι νομίμως ψηφίζουν στην Κύπρο, δικαιούνται να κρίνουν τις επιλογές των Κυπρίων ηγετών. Όλοι οι άλλοι, μέλη της διεθνούς κοινότητας, αποδεχόμαστε τις επιλογές της Κυπριακής Δημοκρατίας, που λαμβάνονται σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, τις οποίες το Διεθνές Δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο ακόμη δεν επέτυχαν να εξομαλύνουν.

Παρήλθαν είκοσι ολόκληρα χρόνια από την ένταξη και μισός αιώνας από την εισβολή και την παράνομη κατοχή μέρους του κυπριακού εδάφους από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Το πρόσφατο έκτακτο Συμβούλιο Κορυφής επανέφερε στις προτεραιότητες της Ε.Ε. την απόλυτη εξάρτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων από τις εξελίξεις στο Κυπριακό.

Την πολιτική επιτυχία της επίμονης κυπριακής πολιτικής και κυρίως του Προέδρου Χριστοδουλίδη, παρά τις καθυστερήσεις, αναγνώρισε άμεσα ο Αντώνης Σαμαράς και υπογράμμισε με χαρακτηριστικό πολιτικό τρόπο ότι πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του Συμβουλίου Κορυφής, επειδή γνωρίζει ότι κάθε επιτυχία στις διεθνείς σχέσεις, αν δεν δουλευτεί με συνέπεια και συνέχεια, σύντομα θα χάσει τη δυναμική της και την πολιτική της σημασία.

Στην Ελλάδα άρχισε πάλι μία αναζήτηση υπονοούμενων αντί να γίνει αντιληπτή η άμεση αξία όσων ο πρώην πρωθυπουργός επισήμανε. Έγκριτοι δημοσιογράφοι διερωτήθηκαν για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών δηλώσεων και τη συνεχή εργασία που οφείλουμε όλοι να καταβάλλουμε για την Κύπρο.

Αφελώς ορισμένοι συνεχίζουν την αναμάσηση της εσφαλμένης προσέγγισης που θεωρεί ότι το Κυπριακό έχασε τις αξίες του όταν το 2004 οι Κύπριοι, με σημαντικότατο ποσοστό 73% και πλέον, απέρριψαν το σχέδιο Ανάν ή αργότερα διέκοψαν τις εργασίες στο Κραν Μοντανά. Υπενθυμίζεται ότι η πολιτική δεν χαρακτηρίζεται από στατικότητα, αλλά από συνεχή κινητικότητα. Αντί λοιπόν μόνο να αυτομαστιγωνόμαστε για πολιτικές του παρελθόντος, υποχρεωνόμαστε επίσης να εντάσσουμε τις πολιτικές στο πραγματικό διεθνές περιβάλλον.

Απαιτούνται προσεκτικές κινήσεις

Αποτελεί μεγίστη πολιτική αδυναμία η απλή αναφορά στα πεπραγμένα και τις επιδιώξεις της Άγκυρας να διαμορφώσει τετελεσμένα χωρίς να πανηγυρίζουμε επειδή ως Ενωμένη Ευρώπη ολοκληρώσαμε με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. – σημαντικές πολιτικές που η Τουρκία δεν περίμενε και δεν μπορεί να ανατρέψει.

Στον πολυτάραχο κόσμο του 21ου αιώνα η ύφανση της επιδιωκόμενης πολιτικής για σταθερότητα και συνοχή στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, στην Ε.Ε. και στην ανατολική Μεσόγειο, απαιτεί προσεκτικές και επιδέξιες κινήσεις. Το στίγμα δόθηκε από τους κ. Μητσοτάκη και Ερντογάν.

Το έργο έχουν αναλάβει οι υπουργοί των Εξωτερικών, που προφανώς επέλεξαν να συναντηθούν στην πρωτεύουσα της τρίτης εγγυήτριας δύναμης για την Κύπρο, επειδή η Ημερήσια Διάταξη των εργασιών τους ξεπερνά τα απλά οργανωτικά θέματα της συνάντησης των δύο ηγετών στην Τουρκία (13 Μαΐου 2024).

Καθίστανται γραφικοί των διεθνών αναλύσεων όσοι ως «μωρές παρθένες» της παραβολής διαμαρτύρονται επειδή δεν ενημερώνονται για τις εξελίξεις. Υποχρέωση όλων αποτελεί η άντληση στοιχείων, η διασταύρωση των πληροφοριών και η διαμόρφωση της ενημέρωσης προς την κοινή γνώμη, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες των τοποθετήσεων χωρίς να περιμένουμε αποκλειστικά την ασφαλή ενημέρωση που παρέχουν τα κυβερνητικά δελτία Τύπου ή οι συνηθισμένες κυβερνητικές «διαρροές αποκλειστικών πληροφοριών».

Η περιπλοκότητα με την Αλβανία

Η διαμόρφωση του πολιτικού κλίματος ενόψει ευρωεκλογών πείθει ότι αναζητούμε διεξόδους ακόμη και με εθνικές εντάσεις προκειμένου να αποφύγουμε τη σοβαρή πολιτική συζήτηση για την Ε.Ε.

Οι ανακοινωθέντες υποψήφιοι των κομμάτων με τις τοποθετήσεις τους επιβεβαιώνουν ότι μόνο μετά την εκλογή τους θα αρχίσουν να μαθαίνουν «Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση». Ακόμη και η υποψηφιότητα του κ. Φρ. Μπελέρη, αντί να παραμείνει προτεραιότητα ευρωπαϊκών συζητήσεων, μετατρέπεται σε εσωτερική αναζήτηση ευθυνών για την πρωθυπουργική επιλογή.

Η υφυπουργός Εξωτερικών γνωρίζει πολύ καλά την περιοχή και τις ιδιαιτερότητές της. Η εισήγηση του υπουργείου Εξωτερικών για τα θέματα της Αλβανίας δεν εισακούστηκε, επειδή το συγκεκριμένο υπουργείο εισηγείται, αλλά ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση με την εντολή των ψηφοφόρων διαμορφώνουν την πολιτική της χώρας. Η δήθεν διάσταση απόψεων, που προβάλλεται τόσο άστοχα, δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των αναγκών της χώρας και των προτεραιοτήτων της.

Εξάλλου για την ιστορία υπενθυμίζεται ότι επί υπουργίας Νίκου Δένδια πραγματοποιήθηκε μεγάλη έκθεση στο Ζάππειο για να αναδειχθεί το καλλιτεχνικό έργο του Έντι Ράμα. Στη συνέχεια, με εισήγηση συνεργατών του, ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε τη μειονοτική περιοχή στην Αλβανία, ενώ η γειτονική χώρα είχε εισέλθει σε προεκλογική διαδικασία ενόψει δημοτικών εκλογών.

Ακολούθησε η κλιμάκωση με αφορμή την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο του κ. Φρ. Μπελέρη, εκλεγμένου δημάρχου, όσο και του συνόλου των πολιτών της ελληνικής μειονότητας αλβανικής υπηκοότητας. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας στη συνέχεια, και με προηγούμενες εμπειρίες, επέλεξε να ξεκινήσει την εκλογική του καμπάνια από την Ελλάδα. Κινήσεις τόσο μεγάλης πολιτικής σημασίας αξιολογούνται από τις πλευρές και συγκρατούνται όλες οι πτυχές και όχι μόνο ό,τι τα ΜΜΕ και η κοινή γνώμη θεωρούν σημαντικό και εθνικά συμφέρον.

Η απόσταση του αναλυτή

Η εσωτερική πολυπλοκότητα επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο όταν ελλαδίτικες πρωτοβουλίες συμμετέχουν, αναπτύσσονται και διεκδικούν πολιτική ευρωπαϊκή έκφραση εκτιμώντας, με τις δικές τους σύνθετες ιδεολογικές προσεγγίσεις, ότι γνωρίζουν το Κυπριακό καλύτερα από τα κόμματα και την κυπριακή ηγεσία και τα εθνικά θέματα και τις προτεραιότητες της Ελλάδας βαθύτερα από την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό που την εμπιστεύεται.

Η απόσταση του αναλυτή από τον εκλεγμένο πολιτικό είναι πολύ μεγάλη. Στην καθημερινότητά μας και μέσα στον ενθουσιασμό μας, επειδή έχουμε διακονήσει την εξωτερική μας πολιτική είτε ως διπλωμάτες είτε ως διεθνείς αναλυτές ή δημοσιογράφοι, παραβλέπουμε ότι ο πολιτικός επιτελεί έργο βασισμένο στην εντολή των ψηφοφόρων και κρίνεται για την αποτελεσματικότητά του την ώρα που όλοι οι άλλοι έχουμε την απόλυτη ελευθερία λόγων και παρουσιάσεων.

Οι στιγμές που ζούμε χωρίς τη συνεχή ανάγνωση της ιστορίας καθίστανται πολύπλοκες. Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 50 ετών από την εισβολή οφείλει καθένας να μελετήσει προηγούμενες, αλλά και πρόσφατες μαρτυρίες, αναλύσεις και παρουσιάσεις για το Κυπριακό πριν από το 1960 και μετά το 2004, σημαντική για την Κύπρο χρονολογία.

Θα διαπιστώσει ο αναγνώστης και ο μελετητής ότι η Ευρώπη των περιφερειών, όπως κάποτε η Κύπρος των Δήμων και των Νομαρχιών, μάλλον προσφέρει προοπτικές που ανταποκρίνονται στις επιθυμίες του κυπριακού λαού, με όρο η Τουρκία να σεβαστεί την κυπριακή κυριαρχία, να περιορίσει τα στρατεύματα κατοχής στα στρατόπεδα μέχρι την ολοκληρωτική τους αποχώρηση, ώστε το σύνολο των Κυπρίων να απολαμβάνει τα πλεονεκτήματα της ένταξης και της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.

Σημασία έχει για την περιοχή μας και την Ε.Ε., παρά την αποφυγή αντιμετώπισης σοβαρών ευρωπαϊκών ερωτημάτων, ότι:

● Ελλάδα και Τουρκία συνεχίζουν μάλλον να αντιλαμβανόμενες τις απαιτήσεις της εποχής.

● Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας ευστόχως συναντήθηκαν στο Λονδίνο, με ημερήσια διάταξη που παρακολούθησε και η φιλοξενούσα τη συνάντηση χώρα.

● Ο κ. Μπελέρης συμπεριλαμβάνεται στα ευρωψηφοδέλτια.

● Ο Έντι Ράμα, αν οριστικοποιήσει την επιθυμία του, θα βρεθεί στην Αθήνα προβάλλοντας την καλή του σχέση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, αλλά επαναφέροντας και τις δυνατότητες συνομιλιών για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας του, αποδεχόμενος τις ευρωπαϊκές προϋποθέσεις και τους όρους καλής γειτονίας.

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης

Κασσελάκης για ΛΑΡΚΟ: Οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί – Κύριε Μητσοτάκη συναντήστε τους εργαζόμενους

Άγρια κόντρα Γεροτζιάφα – Πολάκη για τα εμβόλια κορωνοϊού: «Τραμπικοί φασίστες» και «Ενεργούμενα της Pfizer»

Μαρινάκης για επίσκεψη Μητσοτάκη στην Τουρκία: Η κυβέρνηση πιστεύει στον διάλογο – Ιδιωτική η επίσκεψη Ράμα στην Αθήνα (videos)