Βίβιαν Ρέντινγκ: Η κρίση με τις ΗΠΑ μπορεί να εξελιχθεί σε ευκαιρία για την Ευρώπη

Μια ρεαλιστικά αισιόδοξη αποτύπωση της προοπτικής της Ευρώπης, εν μέσω των παγκόσμιων αναταράξεων, έκαναν οι ομιλητές στο πάνελ «Από την ύφεση στη βιωσιμότητα: Αντιμετωπίζοντας την πολυεπίπεδη κρίση», στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.

Στη συζήτηση που διοργάνωσε το Martens Centre for European Studies, η πρώην Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Viviane Reding, έκανε λόγο για μία υπαρξιακή στιγμή για την ΕΕ, αλλά και

για μία ευκαιρία. Όπως είπε, «σε κάθε κρίση η ΕΕ φαίνεται ότι είναι ικανή να λάβει γρήγορα, πολύ σημαντικές αποφάσεις, που δεν θα ήταν εύκολο να ληφθούν σε ήρεμους καιρούς» και χρησιμοποίησε ως παράδειγμα τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων για την αντιμετώπιση των οικονομικών κρίσεων. Εκτίμησε ότι η σημερινή κρίση με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ευκαιρία για την επίτευξη αυτονομίας και αυτάρκειας στους τομείς της οικονομίας και της άμυνας.

«Χρειαζόμαστε Ευρωπαίους πρωταθλητές, κυρίως στον τομέα της τεχνολογίας, οι οποίοι για να μπορέσουν να αναπτυχθούν, είναι απαραίτητη η αξιοποίηση των ιδιωτικών πόρων μέσω μιας ενοποιημένης κεφαλαιαγοράς» ανέφερε και επεσήμανε ότι «το 74% των Ευρωπαίων πολιτών τάσσονται υπέρ μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης και θεωρούν την άμυνα και την οικονομική ανάπτυξη απόλυτες προτεραιότητες». Υπογράμμισε επίσης τη σημασία της ενίσχυσης των εμπορικών σχέσεων με ένα εύρος διεθνών εταίρων.

Η κ. Reding αναφέρθηκε επίσης στα οικονομικά επιτεύγματα της Ελλάδας, λέγοντας ότι η χώρα μας από σύμβολο της κρίσης έγινε παράδειγμα για την Ευρώπη.

Στην παρέμβασή του, ο Klaus Welle πρώην ΓΓ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής του Επιστημονικού Συμβουλίου του MartensCentre τόνισε την ανάγκη η Ευρώπη να γίνει πιο αποτελεσματική και ευέλικτη απέναντι στην αυξανόμενη παγκόσμια αστάθεια. Επισημαίνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις των πρόσφατων δασμολογικών πολιτικών των Ηνωμένων Πολιτειών, προειδοποίησε ενάντια σε προστατευτικά αντανακλαστικά. Αντιθέτως, υποστήριξε την ανάγκη για:

(1) ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς, ιδίως σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες,
​(2) επέκταση της τελωνειακής ένωσης με εταίρους όπως ο Καναδάς,
​(3) προώθηση εμπορικών συμφωνιών όπως αυτή με την MERCOSUR, και
​(4) αξιοποίηση των αμυντικών επενδύσεων ως μοχλού για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών τεχνολογικών δυνατοτήτων.

Σε πολιτικό επίπεδο, ο Welle σημείωσε ότι προσωπικότητες όπως ο Donald Trump μπορούν να λειτουργήσουν ως “καμπανάκι” για τις δημοκρατίες παγκοσμίως -κυρίως όμως για την Ευρώπη. Τόνισε τη σημασία διαμόρφωσης μιας εποικοδομητικής εναλλακτικής απέναντι σε λαϊκιστικές αφηγήσεις, μέσα από την επίτευξη ανάπτυξης, τη μείωση της υπερρύθμισης, την ενίσχυση της κλίμακας σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, και τη δημιουργία κοινωνικής συναίνεσης γύρω από το μεταναστευτικό.

Αναφερόμενος στην πρόοδο της Ελλάδας -την πρόσφατη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και την αύξηση του κατώτατου μισθού- υποστήριξε ότι ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες, η επιτυχής μεταρρύθμιση είναι εφικτή, μέσα από πολιτικές με προοπτική.

Ο πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, ανέφερε: Το κλειδί για την επόμενη οικονομική φάση που θα είναι μια περίοδος δομικής κρίσης και αναταραχής, είναι η Ευρώπη να παραμείνει ψύχραιμη και ενωμένη. Στηρίζοντας ​ αταλάντευτα τις κατακτήσεις της παγκόσμιας κοινότητας που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο, στους διεθνείς κανόνες εμπορίου και στο κράτος δικαίου. Στο εσωτερικό της, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να στηρίζεται στην κοινωνική συνοχή και στην αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών μελών και να επιταχύνει και να εμβαθύνει με αποφασιστικότητα την ενοποίησή της.

Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Γιώργος Ζαβός επεσήμανε ότι «η εποχή της αθωότητας έχει τελειώσει. Η οικονομία, η ασφάλεια και η βιομηχανική πολιτική δεν μπορούν πλέον να διαχωριστούν. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο αφήγημα στρατηγικής αυτονομίας, βασισμένο στην καινοτομία, την άμυνα και την επανεκκίνηση της παραγωγικής της βάσης».

Έθεσε πέντε βασικές προτεραιότητες:

1. Εμβάθυνση των εμπορικών δεσμών πέρα από τον Ατλαντικό, για μείωση της εξάρτησης από μια κατακερματισμένη παγκόσμια τάξη.

2. Οικοδόμηση μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης, με κοινή αγορά άμυνας και επενδύσεις που ενισχύουν την τεχνολογική και βιομηχανική κυριαρχία.

3. Επένδυση στην καινοτομία και τη διάχυση της τεχνολογίας, ώστε η Ευρώπη να ηγηθεί στην Τεχνητή Νοημοσύνη και την ψηφιακή μετάβαση.

4. Ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, με στόχο τη χρηματοδότηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και ολοκλήρωση της ενεργειακής αγοράς.

5. Αλλαγή παραδείγματος από τη λιτότητα στην επένδυση, με επίκεντρο την κοινωνική συνοχή και τη στρατηγική ανθεκτικότητα.

Κατέληξε λέγοντας ότι «Η Ελλάδα με τη σταθερή πολιτική ηγεσία που διαθέτει και με στρατηγικό σχέδιο έχει αποδείξει ότι μπορεί να μετατραπεί από μέρος του προβλήματος σε μέρος της λύσης».

Ο Παναγιώτης Κακολύρης, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Πολιτικών Ιδρυμάτων, στις Βρυξέλλες, και Γενικός Διευθυντής της SOCIALDOO, επεσήμανε κατά την εισαγωγή του ότι η Ευρώπη είναι ​ αντιμέτωπη με έναν συνδυασμό αλληλένδετων προκλήσεων, που δεν σηματοδοτούν απλώς μια δύσκολη περίοδο, αλλά την απαρχή μιας νέας εποχής. Μιας εποχής όπου οι βεβαιότητες των τελευταίων 80 ετών αποδομούνται ή απλώς καταρρέουν. Γι αυτό και η Ευρώπη οφείλει όχι απλώς να ανταποκριθεί, αλλά να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της: Το μοντέλο διακυβέρνησης και οικονομικής ανάπτυξης, την στρατηγική της αυτονομία αλλά και τις παγκόσμιες συνεργασίες της. «Σε αυτό το πλαίσιο, η γενιά μας καλείται να υπερασπιστεί την Ευρώπη και τις κοινές μας αξίες, κάνοντας την ΕΕ πιο αποτελεσματική και ανταγωνιστική. Παρά το ότι εκπροσωπώ ένα think tank, μια δεξαμενή σκέψης, οφείλω να πως ότι δεν είναι καιρός απλώς να σκεφτούμε για την Ευρώπη. Είναι καιρός να δράσουμε για την Ευρώπη».