Το παρασκήνιο της αποπομπής Παναρίτη

Η υποψηφιότητα της Έλενας Παναρίτη για τη θέση της εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ δεν είχε καμιά τύχη, εξ αρχής. Για πολλούς και σύνθετους λόγους.

● Ένας εξ αυτών ήταν η πολιτική σηματοδότηση, που πηγάζει από το βιογραφικό της: υπήρξε σύμβουλος του ΓΑΠ, του οποίου η επιλογή για υπαγωγή στο πρώτο μνημόνιο

● Ένας άλλος η ιδεολογική σηματοδότηση, που επίσης πηγάζει από το βιογραφικό της: η θητεία της στο Περού ως στελέχους της Παγκόσμιας Τράπεζας υπογραμμίστηκε έντονα από τις ειδήσεις των ημερών, που μιλούν για δεκάδες χιλιάδες αγνοούμενους από την εποχή του εικοσαετούς εμφυλίου στη χώρα αυτήν.

● Ένας τρίτος η αμφιθυμία προς το πρόσωπο του Βαρουφάκη, ο οποίος την επέλεξε για τον ρόλο αυτόν λίγες μέρες αφότου είχε απομακρυνθεί από τη διαπραγματευτική ομάδα: ο υπουργός Οικονομικών συγκεντρώνει πολλά και διαφορετικά πυρά επάνω του, ενώ και το Μέγαρο Μαξίμου δηλώνει ποικιλοτρόπως τη δυσαρέσκειά του για τον υπουργό.

● Ένας ακόμη λόγος ήταν η επιθυμία του ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει το αριστερό στίγμα του αυτή τη δύσκολη εποχή, ιδιαιτέρως καθώς έρχεται η υπογραφή μιας συμφωνίας, που μόνο εύκολη δεν θα είναι στο εσωκομματικό επίπεδο.

Οι αντιδράσεις

Η Παναρίτη εδώ και μέρες είχε λάβει όλες τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις ότι ο διορισμός της ήταν μια τελειωμένη υπόθεση και γι’ αυτό είχε ήδη κάνει κινήσεις απαραίτητες για την εγκατάστασή της στην έδρα του ΔΝΤ. Ο διορισμός αυτός εκτιμάται ότι θα της απέφερε μηνιαίως περί τα 17.000 - 18.000 δολάρια, ήτοι γύρω στα 200.000 δολάρια ετησίως.

Όμως, αμέσως μετά τη γνωστοποίηση του διορισμού αυτού, οι αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ήταν σφοδρές. Δεκάδες βουλευτές και στελέχη αντέδρασαν, ενώ θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι και το Μαξίμου συνέβαλε στην ένταση των αντιδράσεων αυτών. Οι σημαντικότερες ήταν:

● Η προσυπογραφή του υπουργού Επικρατείας και στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Νίκου Παππά σε μήνυμα του ευρωβουλευτή Δημήτρη Παπαδημούλη στο Twitter εναντίον της υποψηφιότητας Παναρίτη για τη θέση αυτή, με αίτημα για επανεξέταση της απόφασης.

● Η ατάκα του γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου Σπύρου Σαγιά, επίσης εκλεκτού του πρωθυπουργού, ότι είναι «ντροπή» και «απαράδεκτο» το να εκπροσωπήσει η Παναρίτη τη χώρα μας στο ΔΝΤ. Η κορυφαία φράση του Σαγιά ήταν ότι «ο Βαρουφάκης μας την επέβαλε με το ζόρι»

● Η έντονη αντίδραση του γραμματέα του κόμματος Τάσου Κορωνάκη, ο οποίος παρεμπιπτόντως ανήκει στην κίνηση των «53», η οποία είχε την πρωτοβουλία για τη συλλογή υπογραφών κατά της Παναρίτη στην Κοινοβουλευτική Ομάδα.

● Η έγγραφη και ενυπόγραφη αντίδραση των 42 βουλευτών.

● Οι αντιδράσεις κορυφαίων στελεχών – όπως π.χ. των Λαφαζάνη και Φίλη – που, παρότι βρίσκονται σε διαφορετικά ιδεολογικά στρατόπεδα, διατύπωσαν την ίδια αρνητική άποψη για το θέμα Παναρίτη.

Οι διαβουλεύσεις

Πώς όμως φτάσαμε στην παραίτηση της Παναρίτη από την υποψηφιότητά της;

Κατ’ αρχάς το Μαξίμου (αυτό είναι προφανές και από τις αντιδράσεις των Παππά και Σαγιά) όντως θεωρεί ότι ο Βαρουφάκης προσπάθησε να επιβάλει την Παναρίτη. Από την πλευρά του ο Τσίπρας δεν θέλησε να παρέμβει ο ίδιος για να αποτρέψει αυτή την επιλογή, αλλά ανέθεσε το ζήτημα σε τετραμελή επιτροπή (Βαρουφάκης, Σταθάκης, Δραγασάκης, Τσακαλώτος).

Εκεί έγινε η «στραβή», καθώς, απέναντι στις καθαρές ψήφους των Βαρουφάκη και Σταθάκη υπέρ του διορισμού της Παναρίτη και τη σαφή αρνητική ψήφο του Τσακαλώτου ο Δραγασάκης είπε ότι δεν μπορεί να στηρίξει πολιτικά την επιλογή Παναρίτη και επομένως δεν μπαίνει στη διαδικασία αποτίμησης του βιογραφικού της (και στη συνέχεια με τον Τσακαλώτο αποχώρησε).

Όμως η στάση αυτή του Δραγασάκη ερμηνεύτηκε από τον Βαρουφάκη ως λευκή ψήφος, με αποτέλεσμα να θεωρήσει ότι «πέρασε» η υποψηφιότητα Παναρίτη και να επισπεύσει τις ανακοινώσεις.

Όταν όμως ξεσηκώθηκε η θύελλα αντιδράσεων, αποδυναμώθηκε η ιδέα που ήθελε να αναβληθεί η απόφαση και κατέστη προφανές ότι η λύση θα έπρεπε να είναι καθαρή και αρνητική.

Έτσι την Κυριακή το βράδυ ο Τσίπρας, σύμφωνα με πληροφορίες, παρενέβη χωρίς να ζητήσει παραίτηση. Την αποστολή για τις απευθείας διαβουλεύσεις ανάλαβαν συνεργάτες του πρωθυπουργού, οι οποίοι είχαν ανήμερα του Αγίου Πνεύματος πολύωρες διαβουλεύσεις με Βαρουφάκη και Παναρίτη.

Έτσι φτάσαμε στο κείμενο παραίτησης της Παναρίτη με την αναφορά ότι θα συνεχίσει να στηρίζει τη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης, αλλά και την κυβερνητική διάψευση της ατάκας του Σαγιά ότι η Παναρίτη επεβλήθη με το ζόρι από τον Βαρουφάκη.

Το συμπέρασμα

Η κυβέρνηση, όσο παραμένει ανοιχτό το θέμα της διαπραγμάτευσης, αναμένεται ότι θα συνεχίσει να δηλώνει τη στήριξη και την εμπιστοσύνη της στο ΥΠΟΙΚ, παρότι θεωρείται ότι το θέμα Παναρίτη και οι χειρισμοί Βαρουφάκη ήταν το «κερασάκι στην τούρτα» σε μια σειρά περιστατικών που άνοιξαν και σταδιακά βάθυναν το ρήγμα μεταξύ Μαξίμου και υπουργού Οικονομικών.

Το απόσταγμα της υπόθεσης Παναρίτη πάντως είναι ότι – επειδή ήδη βασικές επιλογές του πρωθυπουργού με μεγάλη δυσκολία έχουν «χωνευτεί» στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ – το κυβερνών κόμμα θα συνεχίσει να είναι «τσιτωμένο» απέναντι σε επιλογές που θεωρείται ότι θολώνουν το πολιτικό και ιδεολογικό του στίγμα.

Καθώς μάλιστα η επερχόμενη συμφωνία με τους δανειστές θα είναι επίσης δυσκολοχώνευτη, θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια ώστε να παραμείνει αρραγής η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Συνεπώς μόνο ρήγματα αυτιού του είδους δεν χρειάζεται αυτή την ώρα η κυβεςρνητική πλειοψηφία.

Τέλος, η ανάγκη να διατηρηθεί το αριστερό στίγμα της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ – ανεξαρτήτως του περιεχομένου της επερχόμενης συμφωνίας – προφανώς αποτρέπει επιλογές παρόμοιες με αυτήν της Παναρίτη και επιβάλλει στην ηγεσία του κόμματος και της κυβέρνησης να είναι πολύ προσεκτική την επόμενη περίοδο...