Τέχνες και νησί: Η μνήμη ζωντανεύει στην Τήνο

Η Τήνος είναι το νησί της Τέχνης. Εδώ υπάρχει το μεγαλύτερο κέντρο μαρμαρογλυπτικής στη νεότερη Ελλάδα με πλήθος ανώνυμων και επώνυμων μαστόρων. Αλλά και οι κορυφαίοι Έλληνες ζωγράφοι γεννήθηκαν σ’ αυτό το νησί. Ακόμα κι αν κάποιος δεν έχει καταγωγή από την Τήνο,

Εάν την Κυριακή 28 Ιουλίου βρεθείτε στην Τήνο επιβάλλεται να επισκεφτείτε το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στη Χώρα, καθώς πρόκειται να παρακολουθήσετε ένα ταξίδι στη μνήμη που τιμά δύο μεγάλους του θεάτρου και του κινηματογράφου: τον Βασίλη Λογοθετίδη και τον Ευάγγελο Πρωτοπαπά.

Ο αείμνηστος Ευάγγελος Πρωτοπαπάς γεννήθηκε στην Τήνο και η οικογένειά του έχει με το νησί δυνατούς δεσμούς αγάπης. Βαφτίστηκε στην Παναγία της Τήνου. Τα βρέφη που δεν είχαν ανάδοχο εναποτίθεντο στο ιερό κι όποιος ήθελε σήκωνε το μωρό και γινόταν νονός του. Τότε ένας λεβέντης Κρητικός, ταγματάρχης της χωροφυλακής, σήκωσε τον μικρό και τον βάφτισε ονομάζοντάς τον Ευάγγελο, τιμώντας την Ευαγγελίστρια της Τήνου…

Όπως αναφέρει ο γιος του, Δημήτριος Πρωτοπαπάς, το μόνο που ζήτησε ο παππούς του από τον πατέρα του ήταν να γραφτεί στη Νομική, όπως και έγινε. Το 1937, σε ηλικία 20 ετών, εγκαταλείπει τον πρώτο χρόνο της Νομικής Αθηνών για να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του: να υπηρετήσει την τέχνη. «Θυμόταν πάντα με τρυφερότητα και μου το διηγείτο ότι ο πατέρας του τον συνόδευσε ο ίδιος στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου για να δώσει εξετάσεις. Είχε διαλέξει μάλιστα έναν μονόλογο από το “Ρωμαίος και Ιουλιέτα” του Σαίξπηρ».

Πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο και τιμήθηκε με το παράσημο του Σιδηρού Σταυρού Εξαίρετων Πράξεων. Ο βαρύς χειμώνας της μεγάλης πείνας της Αθήνας (1942) τον βρήκε στον θίασο Κοτοπούλη, με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Βασίλη Λογοθετίδη. Κάπως έτσι ξεκίνησε μια σπουδαία φιλία ανάμεσα στους δύο άντρες.

Οι δυο ηθοποιοί συνδέθηκαν και καλλιτεχνικά και από τότε εμφανίζονταν λίγο-πολύ παντού μαζί, τόσο στο «πανί» όσο και στο «σανίδι»! Όπου έπαιζε ο ένας έπαιζε και ο άλλος: «Έξυπνοι και κουτοί», «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», «Ένας ήρωας με παντούφλες», «Σάντα Τσικίτα», «Η κάλπικη λίρα», «Ο ζηλιαρόγατος», «Δεσποινίς ετών 39» «Δελησταύρου και υιός» ήταν μερικές από τις ταινίες που γύρισαν μαζί. Ως επιστέγασμα της βαθιάς φιλίας τους, ο Λογοθετίδης τον πάντρεψε κι έγινε νονός του γιου του, Δημήτρη.

Ο Βασίλης Λογοθετίδης, του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Βασίλης Ταυλαρίδης, γεννήθηκε το 1898 σε ένα όμορφο προάστιο της Κωνσταντινούπολης. Το 1918, στα είκοσί του χρόνια, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ήθελε να γίνει «δραματικός ηθοποιός». Τότε στην πρωτεύουσα οι σοβαροί και μόνιμοι θιάσοι ήταν λίγοι. Υπήρχε ο θίασος της Μαρίκας και ο θίασος της Κυβέλης. «Κι έτσι, κάπου στα μέσα του 1919, ο νεαρός τότε νονός μου στράφηκε στη Μαρίκα Κοτοπούλη, που τον δέχθηκε αμέσως», μας λέει ο Δημήτριος Πρωτοπαπάς.

Η πρωταγωνίστρια και θιασάρχης του είπε όμως ένα πράγμα το οποίο κατάλαβε από την πρώτη στιγμή λόγω της μεγάλης της εμπειρίας και του καλλιτεχνικού της χαρίσματος: «Εσύ, Βασίλη μου, είσαι γεννημένος κωμικός».

Από τις πρώτες κιόλας παραστάσεις ο νεαρός Λογοθετίδης ξεχώρισε. Ήταν η φυσικότητά του, το ταπεραμέντο του, οι κινήσεις του που ενθουσίαζαν το κοινό. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με μια φωνή που θαρρείς και φτιάχτηκε για να ξεστομίζει ξεκαρδιστικές ατάκες, δημιούργησαν έναν ηλεκτρισμό γύρω από τη φιγούρα του και το αποτέλεσμα δικαίωσε την Κοτοπούλη. Η συνεργασία τους κράτησε σχεδόν τρεις δεκαετίες και δημιούργησε μεγάλες επιτυχίες.

Ο Βασίλης Λογοθετίδης και ο Ευάγγελος Πρωτοπαπάς έμειναν καρδιακοί φίλοι μέχρι τέλους. Έπιναν μαζί ούζο στο σπίτι των Πρωτοπαπάδων στην Πλάκα, πήγαιναν σινεμά και βόλτες με το αυτοκίνητο…

Στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού θα ακούσουμε για το καλλιτεχνικό μέγεθος αυτών των δύο αντρών, που η μοίρα τούς ένωσε και τους έκανε οικογένεια.

Την εκδήλωση θα παρουσιάσουν ο γλύπτης Θεόδωρος Πουκαμισάς και ο γιος του Ευάγγελου Πρωτοπαπά και βαφτισιμιός του Βασίλη Λογοθετίδη, Δημήτριος Ε. Πρωτοπαπάς. Οι κύριοι ομιλητές θα είναι η δρ Λούκα Κατσέλη, πρ. υπουργός Οικονομικών, καθηγήτρια Οικονομικών ΕΚΠΑ, ο Ηλίας Μαλανδρής, ηθοποιός, θεατρολόγος, σκηνοθέτης κινηματογράφου και τηλεόρασης, ο Ιάσων Τριανταφυλλίδης, κριτικός κινηματογράφου, ο Νίκος Μωραϊτάκης, δικηγόρος, φιλόλογος και αρχαιολόγος, ενώ παρέμβαση θα κάνει και ο ηθοποιός Γρηγόρης Βαλτινός.

INFO: 28 Ιουλίου / Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού / 20.00

Διαβάστε επίσης:

Τέχνες και Πόλη: Ο Καραγκιόζης στο Μέγαρο Μουσικής

Τέχνες και πόλη: Η ιστορική Αθήνα μέσα από το κλικ του Nikolai von Bismarck

Μια ενδοσκοπική έκθεση φωτογραφίας στο Μετς