Τα λάθη κοστίζουν ακριβά

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Η Γερμανία παγιδεύτηκε σε μία κρίση που δεν προκάλεσε και δεν μπορεί πλέον να ελέγξει

Τα περισσότερα άρθρα που αναφέρονται στην οικονομική κρίση και τον ρόλο της Γερμανίας θεωρούν δεδομένο ότι μία από τις αιτίες πρόκλησής της είναι η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης. Χωρίς να το αναιρεί εντελώς, μία νέα πολιτική προσέγγιση του Πίτερ Νέδεγκαρντ και της Χόλι Σνέιθ, καθηγητών Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, περιγράφει τη Γερμανία σαν μία απρόθυμη ηγεμονία που αναγκάστηκε να βρεθεί στο κέντρο της κρίσης της ευρωζώνης. Οι δύο επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η στροφή της γερμανικής πολιτικής οφείλεται στη θεωρία του ordoliberalism, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει κοινωνικός φιλελευθερισμός, θεωρία που βασίζεται στην ιδέα ότι ο ρόλος του κράτους είναι η δημιουργία ενός οικονομικού και νομικού πλαισίου με στόχο την αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς με βασική προϋπόθεση τη σταθερότητα των τιμών.Αυτή ακριβώς είναι και η αιτία που η κυβέρνηση Μέρκελ - Σόιμπλε παγιδεύτηκε σε μία κρίση την οποία δεν προκάλεσε, αλλά δεν μπορεί πλέον να ελέγξει. Διαπιστώνουμε, κατά συνέπεια, από τη μελέτη των καθηγητών ότι η εμμονική προσήλωση της γερμανικής κυβέρνησης στην τυπολατρία και τους οριζόντιους κανόνες εφαρμογής οικονομικής πολιτικής οφείλονται σε αυτήν τη θεωρία του κοινωνικού νεοφιλελευθερισμού – όπως ερμηνεύεται ο διεθνής όρος ordoliberarism –, η οποία, με πρόσχημα την οικονομική κρίση, επιβάλλει κοινές οικονομικές νόρμες. Οι αναλυτές, έχοντας μιλήσει με πρόσωπα και σημαίνοντα στελέχη της γερμανικής κυβέρνησης που στηρίζουν την πολιτική της στο υπουργείο Οικονομικών, κατέληξαν σε τέσσερα λάθη στα οποία έχει υποπέσει για να στηρίξει τη θεωρία της.1 Πρώτα απ’ όλα η άγνοια, η οποία οφείλεται στην έλλειψη κατανόησης που δείχνει η ηγεσία της Γερμανίας για την περίοδο των συνθηκών που επικρατούσαν πριν από την κρίση στα κράτη - μέλη. Το Βερολίνο – όπως αναφέρει η μελέτη – πιστεύει αβάσιμα ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα λειτουργεί αυτόματα και θα τακτοποιεί όλα τα προβλήματα που μπορεί να προκύπτουν.2 Το δεύτερο λάθος βρίσκεται στις δηλώσεις της καγκελαρίου Μέρκελ τον Αύγουστο του 2014, η οποία μίλησε για τα ελαττώματα στη δομή της ΟΝΕ. Οι ρίζες αυτής της θέσης προέρχονται από το 1998, όταν η αρχική απόφαση για τα κριτήρια που θα έπρεπε να έχουν τα κράτη που θα γίνονταν μέλη έλεγε πως μόνο το Λουξεμβούργο τα πληρούσε σε απόλυτα οικονομικούς όρους. Η χαλάρωση των όρων στη συνέχεια που έδινε το δικαίωμα σε κάθε κράτος - μέλος να γίνει μέλος έκανε το όραμα της Γερμανίας για ένα πιο μικρό, ομοιογενές σχήμα να μην καρποφορήσει.3 Το τρίτο λάθος βρίσκεται στην αμεσότητα των συμφερόντων της Γερμανίας, δηλαδή στη διάσωση του ευρώ, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον ηθικό κίνδυνο που προκύπτει από το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο.4 Και, τέλος, οι βασικές αξίες, οι οποίες από μόνες τους συνιστούν πηγή σφάλματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως στη Γερμανία θεωρούν δεδομένο ότι όλα τα κράτη - μέλη έχουν αποδεχθεί απολύτως τις αρχές της γερμανικής οικονομικής φιλοσοφίας, κάτι όμως που αφήνει αναπάντητο και ανοιχτό το ερώτημα, αν αυτό ισχύει, κυρίως για τις χώρες του Νότου που έχουν χτυπηθεί ανελέητα από την κρίση. Κατά πολλούς παρατηρητές η Γερμανία έχει βγει από την κρίση της ευρωζώνης πολύ δυνατή.Από την έρευνα των επιστημόνων με ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησης σε νευραλγικά υπουργεία υπάρχει αίσθηση ότι, αν και έχει κερδίσει τον στόχο του ισχυρού πολιτικού παράγοντα και του θεματοφύλακα των θεσμικών κανόνων, ταυτόχρονα έχει οδηγηθεί σε μία σειρά συνεπειών που ούτε είχε προβλέψει ούτε επιθυμούσε, θέτοντας σε κίνδυνο το ηθικό πλεονέκτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.ΓερμανίαΆνγκελα ΜέρκελΒόλφγκανγκ ΣόιμπλεIssue: 1880Issue date: 03-09-2015Has video: