Τα γυαλιά ηλίου δεν είναι αξεσουάρ: Τα συχνότερα λάθη που κάνουμε – Τι πρέπει να προσέχουμε

Τα γυαλιά ηλίου αποτελούν την κύρια ασπίδα προστασίας των ματιών από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία (UV), που μπορεί να προκαλέσει βλάβες τόσο στους επιφανειακούς ιστούς (π.χ. κερατοειδή χιτώνα) όσο και σε εκείνους που βρίσκονται βαθιά στο εσωτερικό τους (π.χ. κρυσταλλοειδή φακό, αμφιβληστροειδή χιτώνα).

Οι βλάβες αυτές κυμαινονται από ηλιακά εγκαύματα στα βλέφαρα και τον κερατοειδή έως καταρράκτη και ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς στο απώτερο μέλλον.

Μολονότι, όμως, τα γυαλιά ηλίου είναι σημαντικά για την υγεία των ματιών μας, κάνουμε πολλά λάθη όταν τα χρησιμοποιούμε, με συνέπεια

Το μεγαλύτερο και συχνότερο ενδεχομένως λάθος είναι η πεποίθησή μας ότι όλα τα γυαλιά ηλίου είναι εξίσου προστατευτικά. Φυσικά η πραγματικότητα είναι εντελώς αντίθετη. Για το λόγο αυτό πρέπει να επιλέγουμε τα καταστήματα οπτικών και όχι τους πλανόδιους πωλητές, τα περιπτερά και τα τουριστικά καταστήματα.

«Όταν φοράει κανείς ένα φτωχής ποιότητας γυαλιά ηλίου, που απλώς έχει σκούρους φακούς χωρίς να διαθέτει προστατευτικά φίλτρα, προκαλεί τεράστια βλάβη στα μάτια του. Γι ΄αυτό και τα γυαλιά δεν είναι αξεσουάρ αλλά ένα σημαντικό βοήθημα που προστατεύει τα μάτια μας.  Και αυτό διότι αφενός οι κόρες των οφθαλμών του διαστέλλονται, αφετέρου δε μισοκλείνει τα μάτια του για να προστατευτεί από τον ήλιο. Η συνέπεια είναι να εκτίθεται το εσωτερικό των ματιών σε πολύ περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία απ’ ό,τι δίχως τα γυαλιά ηλίου», εξηγεί ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Για να είναι προστατευτικά τα γυαλιά ηλίου πρέπει να φέρουν την επισήμανση CE που υποδηλώνει ότι πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές ασφαλείας. Πρέπει επίσης να αναφέρουν ότι προστατεύουν κατά 100% από την UVA και την UVB (ή ότι απορροφούν την UV έως 400 nm), καθώς και να είναι ανθεκτικά στις γρατζουνιές και τη θραύση.

Αντιθέτως, δεν χρειάζεται να έχουν μαύρους φακούς. Το χρώμα τους δεν προσδιορίζει τον βαθμό προστασίας, ενώ οι πολύ σκούροι φακοί θα εμποδίζουν την όραση τις μέρες με συννεφιά και δεν θα φοράτε τα γυαλιά σας.

Ένα άλλο μεγάλο λάθος είναι ότι περισσότεροι από τους μισούς άνδρες και γυναίκες (το 54%) δεν φορούν καθημερινά γυαλιά ηλίου, αλλά μόνο τις ηλιόλουστες ημέρες. Αν και τα γυαλιά ηλίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το καλοκαίρι, είναι απαραίτητα ακόμα και όταν έχει συννεφιά ή χιονίζει.

«Η UV διαπερνά σε μεγάλο ποσοστό τα σύννεφα και την ομίχλη. Έτσι τα μάτια εκτίθενται σε αυτήν ακόμα και όταν ο ήλιος δεν μας ενοχλεί καθόλου. Επιπλέον, η UV αντανακλάται από κάθε λεία επιφάνεια, είτε είναι η θάλασσα είτε ένα γυάλινο κτήριο ή μία χιονισμένη βουνοπλαγιά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σκιέρ φορούν μεγάλα, προστατευτικά γυαλιά ηλίου. Αν εκτεθούν στα χιόνια χωρίς προστασία για πολλή ώρα, κινδυνεύουν να υποστούν φωτοκερατίτιδα, δηλαδή έγκαυμα στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού. Αναλόγως με τη διάρκεια της έκθεσης μπορεί να προκληθεί παροδική ή και μόνιμη απώλεια όρασης. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και το καλοκαίρι», εξηγεί ο καθηγητής.

Η πεποίθηση ότι το κύριο κριτήριο για την αγορά ενός ζευγαριού ηλίου πρέπει να είναι το στυλ, επίσης είναι μεγάλο λάθος. Οι περισσότεροι από εμάς κοιτάζουν αν τους πηγαίνουν τα γυαλιά και ένας στους τέσσερις αγοράζουν μόνο ζευγάρια που είναι στη μόδα. Έτσι όμως παραβλέπουν το μέγεθος, το οποίο είναι καθοριστικό για την προστασία που παρέχουν.

«Η υπεριώδης ακτινοβολία φτάνει στα μάτια απ’ όλες τις κατευθύνσεις, επομένως τα μεγάλα γυαλιά ηλίου, που καλύπτουν σημαντικό τμήμα του προσώπου και οπωσδήποτε τα πλάγια των ματιών είναι πιο προστατευτικά», επισημαίνει ο κ. Κανελλόπουλος.

Άλλα σημαντικά λάθη που κάνουμε συχνά αφορούν τη φροντίδα, την κακή χρήση.

«Με την τοποθέτηση των γυαλιων στην τσάντα ή στην τσέπη χωρίς προστατευτική θήκη, δημιουργούνται γρατζουνιές στους φακούς τους από την τριβή. Το ίδιο και η τοποθέτησή τους σε επιφάνειες (π.χ. πάνω στο τραπέζι) με τους φακούς προς τα κάτω», εξηγεί ο καθηγητής.

Τα γυαλιά ηλίου φθείρονται επίσης όταν εκτίθενται απευθείας στον ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες. Η UV και η ζέστη αλλοιώνουν τον σκελετό και προκαλούν βλάβες στους φακούς τους. Επομένως, δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να τα αφήνουμε πάνω στην πετσέτα στην παραλία ή μέσα στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου (μετατρέπεται σε «φούρνο» στη ζέστη).

Ούτε είναι καλή ιδέα να τα καθαρίζουμε με χαρτομάντιλα ή χαρτί κουζίνας και όχι με το ειδικό, μαλακό πανάκι που μας δίνει ο οπτικός σε κάθε αγορά. Η τριβή με σκληρά χαρτιά μπορεί να τους προκαλέσει γρατζουνιές που διαταράσσει τη συνοχή του προστατευτικού φακού. Γι΄αυτό πρέπει να αλλάζονται κάθε δυο χρόνια.

Η παλαιότητα των γυαλιών ηλίου επίσης είναι σημαντική. Τα ειδικά φίλτρα με τα οποία επιστρώνονται για να απορροφούν την UV, χάνουν την προστατευτική δράση τους με την πάροδο του χρόνου και την έκθεση στον ήλιο. Μελέτη στη Βραζιλία είχε δείξει ότι δύο ώρες καθημερινής έκθεσης στον ήλιο είχε ως αποτέλεσμα τα γυαλιά ηλίου να μην είναι πια προστατευτικά μετά από σχεδόν 2 χρόνια χρήσης.

Διαβάστε επίσης:

Διατροφή: Ποιες τροφές να αποφύγεις στα 50 για να μειώσεις τον κίνδυνο άνοιας στα 70

Πόνος στη σπονδυλική στήλη: Νέες θεραπευτικές τεχνικές

Νέα μέθοδος: Αφαίρεση καρκινικών όγκων στο κεφάλι χωρίς ανοιχτό χειρουργείο