Πρωταπριλιάτικα ψέματα και μυστικά!

Τα ΜΜΕ, άνθρωποι των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, σοβαροί επιχειρηματίες, πολιτικοί και πολιτικάντηδες, αλλά και πιτσιρικάδες, θα πούμε κάποια ψέματα σήμερα τιμώντας την Πρωταπριλιά…

Τα πρωταπριλιάτικα ψέματα δεν είναι αποκλειστικό εύρημα των Ελλήνων, αλλά τα συναντάμε σχεδόν σε κάθε γωνιά της Γης.

Δική μας, καθαρά Ελληνική, ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ είναι να έχουμε ένα πολιτικό σύστημα του οποίου τα «επώνυμα» αλλά και τα λιγότερο γνωστά μέλη αρέσκονται να λένε ψέματα 365 μέρες τον χρόνο

Εάν προσθέσουμε στα ψέματα και το δημοφιλέστατο μεταξύ πολιτικών σπορ της αποκαλούμενης κυβίστησης, τουτέστιν «κωλοτούμπας», σπάμε διεθνή ρεκόρ…

Ζήσαμε ώρες απείρου κάλλους αναφορικά με ψέματα, τούμπες και κοκορομαχίες στη Βουλή των Ελλήνων την περασμένη Τρίτη.

Υπάρχει βέβαια και το θέμα των «μυστικών», που μάλλον εξηγεί την αδυναμία να κατανοήσουμε τι συζητούν κυβέρνηση και «κουαρτέτο θεσμών» (κάποτε λέγαμε… τρόικα) πίσω από κλειστές πόρτες πολυτελούς ξενοδοχείου, όπως και την αδυναμία του προσδιορισμού του αριθμού των προσφύγων, μεταναστών και λαθρομεταναστών που βρίσκονται εντός Ελληνικών συνόρων.

Στην ίδια αιτία της ανάγκης να κρατάμε μυστικά ανήκουν και καραμπινάτες υποθέσεις συνεργατών και φίλων που οι πολιτικοί μας κρατούν κλειδωμένες στα συρτάρια τους, ενώ βοά η Ελληνική Κοινή Γνώμη…

Η έννοια του μυστικού ξεκινάει από τα παιδικά χρόνια, όχι επειδή ο άνθρωπος γεννιέται με την ανάγκη της κρυψίνοιας, αλλά λόγω της προοδευτικής και σταδιακής αναγνώρισης του γεγονότος πως κάποιες πράξεις μας μπορεί να επιφέρουν τιμωρία, ενώ κάποιες άλλες επιβράβευση.

Η πρώτη αιτία που τα παιδιά καταφεύγουν στα μυστικά είναι η ανάγκη τους να αποκρύψουν κάποιες συμπεριφορές, δηλαδή μαθαίνουν να κρατούν μυστικά όταν συνειδητοποιούν πως η ανακοίνωσή τους θα επιφέρει δυσαρέσκεια στο γονέα, στο δάσκαλο, στους φίλους. Το παιδί κρατάει, επίσης, μυστικά, όταν, χωρίς να είναι προσωπική επιλογή του, έρχεται αντιμέτωπο με τη διαφωνία της παρέας για το γεγονός ότι έχουν εμπλακεί σε κάποια συμπεριφορά την οποία πρέπει να αποκρύψουν, διότι διαφορετικά θα τιμωρηθούν.

Υπάρχουν και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες τα παιδιά συμφωνούν ότι δεν θα ανακοινώσουν ένα μυστικό, συνομολογούν στην κράτησή του, ξέρουν πολύ καλά γιατί το έκαναν, αλλά εδώ προκύπτουν και δύο πολύ ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις στη διαδικασία υιοθέτησης της συγκεκριμένης συμπεριφοράς απόκρυψης:

Πρώτον, κάποιοι συμφωνούν στην τήρηση του μυστικού, επειδή απλά έχουν την ανάγκη να μην απορριφθούν από την παρέα, έστω και αν αναγνωρίζουν ότι η απόκρυψη δεν είναι κάτι ηθικά θεμιτό και

Δεύτερον, υπάρχουν παιδιά που ουσιαστικά δημιουργούν την ανάγκη του μυστικού για να μην ομολογήσουν δικές τους προσωπικές ευθύνες.

Η διατήρηση μυστικών, καθώς ο άνθρωπος ενηλικιώνεται και μεγαλώνει, αποκτά τελείως διαφορετική σημασία.

Κάποιοι θα διατηρήσουν τα μυστικά τους μέσα στο πλαίσιο μιας τάσης για προστατευτισμό που περιέχει και τη γνωστή έννοια της ΟΜΕΡΤΑ, δηλαδή του όρκου για τη φύλαξη του κοινού μυστικού, έτσι ώστε να επιβιώνει και να διατηρείται ζωντανή μια ομάδα ανθρώπων.

Σε θεσμικό επίπεδο υπάρχουν οι περιπτώσεις όπου συχνά το άτομο θα κρατήσει ένα μυστικό εφόσον βρίσκεται σε θέση εξουσίας και αναγνωρίζει πως η κοινοποίησή του μπορεί να δημιουργήσει πανικό, αναστάτωση, ανατροπή δεδομένων πλαισίων αναφοράς και λειτουργίας.

Οι πραγματικά «μεγάλοι ηγέτες» είναι εκείνοι που ξέρουν ότι κάποια πράγματα υποχρεωτικά θα τα κρατήσουν μυστικά. Στην περίπτωση που αποκαλύψουν κάποιο μυστικό είναι επειδή αισθάνονται την υποχρέωση να μην κρατήσουν κρυφό κάτι το οποίο δεν εξυπηρετεί το κοινωνικό σύνολο. Αποφασίζουν ότι η διατήρηση αυτή των μυστικών δεν εξυπηρετεί παρά μερικά – ίσως και άνομα – συμφέροντα. Κατά συνέπεια με την ανακοίνωση ουσιαστικά ΔΕΝ προδίδουν το μυστικό, αλλά δημοσιοποιούν αυτό με το οποίο κάποιοι άλλοι θα ήθελαν να τους έχουν ελεγχόμενους και να τους το επιβάλουν σαν υποχρεωτικά «χρήσιμο» μυστικό.

Οι εποχές που διανύουμε συνηγορούν σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο για τη «φύλαξη μυστικών» ώστε να μην διαταραχθούν σε επίπεδο καταστροφικό λεπτές ισορροπίες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν πληθυσμιακά σύνολα, λαούς και Έθνη σε απίστευτου μεγέθους περιπέτειες…

Πρωταπριλιάτικα διευκρινίζω ότι είναι σαφώς άλλο πράγμα το να κρατάμε μυστικά και άλλο το να λέμε ψέματα, ακόμα και όταν αυτά είναι, όπως συνηθίζουμε να τα χαρακτηρίζουμε, «λευκά ή κατά συνθήκη ψεύδη».

Και ο νοών νοείτω!...

* O Γιώργος Πιπερόπουλος είναι συνταξιούχος καθηγητής του Παν. Μακεδονίας, Επισκέπτης καθηγητής στο City College, Dept of Business and Economics, Sheffield University International Faculty και Επισκέπτης καθηγητής στο Business School, Newcastle University