Πώς θα αποτρέψουν την πρόσκρουση του αστεροειδή YR4 στη Γη – Ο βομβαρδισμός με ακτίνες λέιζερ, ο βαρυτικός ελκυστής, οι προωθητήρες και το… βάψιμο

Εδώ και πολλά χρόνια, οι διαστημικές υπηρεσίες καταρτίζουν σχέδια για να υπερασπιστούν τη Γη απέναντι στον κίνδυνο σύγκρουσης με έναν αστεροειδή, όπως είναι ο YR4, ο οποίος υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα να πέσει στον πλανήτη μας το 2032. Και οι στρατηγικές που μελετούν είναι πολλές.

Ο YR4, μήκους 40-90 μέτρων, έχει 3,1% πιθανότητες να πλήξει τη Γη στις 22 Δεκεμβρίου 2032, σύμφωνα με τους υπολογισμούς που ανακοίνωσε την Τρίτη η NASA. Είναι οι υψηλότερες πιθανότητες που έχουν καταγραφεί ποτέ από τη

στιγμή που ξεκίνησαν οι αστρονομικές παρατηρήσεις των αστεροειδών. Όμως δεν θα πρέπει κανείς να παίρνει τοις μετρητοίς αυτήν την πρόβλεψη, καθώς βασίζεται σε προκαταρκτικά δεδομένα και είναι πολύ πιθανόν να αλλάξει –προς τα κάτω– τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, σύμφωνα με τους ειδικούς που ρωτήθηκαν από το Γαλλικό Πρακτορείο.

Ακόμη και στην υποθετική περίπτωση που η πιθανότητα σύγκρουσης έφτανε το 100%, «δεν είμαστε ανυπεράσπιστοι», υπογράμμισε ο Ρίτσαρντ Μόισλ, ο επικεφαλής του γραφείου πλανητικής άμυνας στην Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA).

Για να δοκιμάσει μια θεωρία της απέναντι σε αυτού του είδους τον κίνδυνο, η NASA έστειλε το 2022 ένα διαστημικό σκάφος να προσκρούσει στον Δίμορφο, έναν αστεροειδή με διάμετρο 160 μέτρων, ο οποίος δεν απειλούσε τη Γη. Η αποστολή DART κατάφερε όντως να αλλάξει την τροχιά του Δίμορφου και μια άλλη αποστολή, η Hera, εκτοξεύτηκε τον περασμένο Οκτώβριο για να μελετήσει τις συνέπειες της πρόσκρουσης στη δομή του.

Η τεχνική αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στον YR4, σύμφωνα με τον Μπρους Μπετς, επιστήμονα στον αμερικανικό οργανισμό Planetary Society.

Οι επιστήμονες εξετάζουν πάντως και άλλες μεθόδους, πιο ήπιες, που δεν απαιτούν την άμεση επαφή με τον αστεροειδή. Μία από αυτές, του «βαρυτικού ελκυστή» συνίσταται στην αποστολή ενός μεγάλου διαστημοπλοίου σε μικρή απόσταση από το αστρικό σώμα. Χωρίς να αγγίξει τον αστεροειδή, το διαστημόπλοιο θα χρησιμοποιήσει τη βαρυτική έλξη για να τροποποιήσει την τροχιά του.

Μια εναλλακτική στρατηγική θα ήταν να σταλεί, επίσης σε μικρή απόσταση από τον αστεροειδή, ένα διαστημικό σκάφος με προωθητήρες οι οποίοι θα εξέπεμπαν «μια συνεχή ροή ιόντων», με αποτέλεσμα να αλλάξει η τροχιά του, εξήγησε ο Μόισλ.

Άλλη ήπια μέθοδος: να βαφτεί λευκή μία από τις πλευρές του αστεροειδούς για να εκμεταλλευτούν οι επιστήμονες το «φαινόμενο Γιαρκόφσκι», την απειροελάχιστη ώθηση που παράγεται από τη διαφορά μεταξύ της θέρμανσης από τον ήλιο και την ένταση της θερμικής ακτινοβολίας από το αντικείμενο. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αλλάξει ελαφρά η τροχιά του.

Πέρυσι, Αμερικανοί επιστήμονες μελέτησαν εργαστηριακά τι θα συμβεί εάν προκληθεί πυρηνική έκρηξη κοντά σε έναν αστεροειδή, που στο πείραμά τους είχε μέγεθος μιας μπίλιας: το αποτέλεσμα θα ήταν να ατμοποιηθεί η επιφάνειά του, κάτι που θα τον ωθούσε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η αποστολή πυρηνικών όπλων στο διάστημα θεωρείται πάντως η έσχατη λύση απέναντι σε τεράστιους αστεροειδείς, με διάμετρο τουλάχιστον ενός χιλιομέτρου, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν παγκόσμια καταστροφή.

Μια άλλη ιδέα θα ήταν να «βομβαρδιστεί» ο αστεροειδής με ακτίνες λέιζερ για να ατμοποιηθεί μία από τις πλευρές του και να αλλάξει πορεία. Εργαστηριακά πειράματα υποδηλώνουν ότι η μέθοδος αυτή θα ήταν βιώσιμη, ωστόσο δεν είναι μεταξύ των «βασικών τεχνικών» που μελετούνται αυτήν την περίοδο, σύμφωνα με τον Μπετς.

Εάν κριθεί αναγκαίο, η εκτροπή του YR4 από την τροχιά του είναι «εφικτή, αλλά εξαρτάται από την ταχύτητα με την οποία θα δράσουμε ως πλανήτης», υπογράμμισε ο Μόισλ.

Οι διαστημικές υπηρεσίες και οι επιστήμονες θα κάνουν προτάσεις αλλά η τελική απόφαση για τον τρόπο αντιμετώπισης του κινδύνου θα ληφθεί από τους παγκόσμιους ηγέτες. Εάν όλες οι επιλογές αποτύχουν, θα έχουμε σε κάθε περίπτωση μια αρκετά συγκεκριμένη εικόνα για τη ζώνη πρόσκρουσης του αστεροειδούς ο οποίος δεν είναι «φονέας πλανητών» αλλά θα μπορούσε να απειλήσει μια πόλη, εξήγησε ο Μόισλ. Αυτό σημαίνει ότι η τελευταία γραμμή άμυνας θα ήταν η προετοιμασία για την πρόσκρουση και η πιθανή εκκένωση της ζώνης, εφόσον πρόκειται για κατοικημένη περιοχή.

«Επτάμισι χρόνια, είναι πολύς καιρός για να προετοιμαστούμε», είπε ο Μόισλ υπενθυμίζοντας ότι οι πιθανότητες να μην συγκρουστεί ο αστεροειδής με τη Γη ανέρχονται στο 97%.