Πολλά «Αβέρωφ» στο Αιγαίο

ΕΛΛAΔΑΈντυπη Έκδοση

 

Στις 24 Οκτωβρίου 1909, η τότε ελληνική κυβέρνηση Μαυρομιχάλη έκλεισε οριστικά τη συμφωνία για την αγορά του θωρηκτού «Αβέρωφ».  Ήταν μια απόφαση που έμελλε να αλλάξει κυριολεκτικά την ιστορία (και τα σύνορα) της χώρας. 
Η αγορά του θωρηκτού «Αβέρωφ» είναι – στις κρίσιμες μέρες που διανύουμε με την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις – ένα πρώτης τάξεως μάθημα που έρχεται από την ιστορία μας για να μας υπενθυμίσει τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. Οι εξοπλισμοί για τη χώρα μας είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης, καθώς η τουρκική απειλή

είναι διαχρονική. Το μάθημα που μας παραδίδει  η περίπτωση του «Αβέρωφ» είναι εθνικά ωφέλιμο και με τεράστια σημασία για τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία: στο Αιγαίο πρέπει πάντα να πλέει ένας στόλος από «Αβέρωφ».  

Η πρώτη δύσκολη δεκαετία του 20ού αιώνα
Μετά την ήττα του 1897, ακολούθησε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος  εθνικής ανασυγκρότησης. Η χώρα προσπαθούσε να μαζέψει τα συντρίμμια της και να σταθεί εκ νέου στα πόδια της. Η πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα υπήρξε ιδιαίτερα επώδυνη. Εκτός από την κοινωνία που αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα, η πολιτική ηγεσία έπρεπε να στρέψει το ενδιαφέρον της και στον στρατό, ο οποίος βρισκόταν σε διάλυση μετά την ταπεινωτική ήττα του ελληνοτουρκικού πολέμου. Τις  ένοπλες δυνάμεις της χώρας δεν τις μάστιζε μόνο το κουρελιασμένο ηθικό του στρατεύματος αλλά και η απόλυτη ένδεια σε υλικοτεχνικές υποδομές και στρατιωτικό εξοπλισμό. 
Βασική φροντίδα της τότε κυβέρνησης Θεοτόκη (Δεκέμβριος 1905 - Ιούλιος 1909) ήταν η προσπάθεια ανασυγκρότησης του Ελληνικού Στρατού. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός θεώρησε αναγκαίο να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο των Στρατιωτικών. Έτσι, ήρθε στη Βουλή μια σειρά νομοσχέδια προκειμένου η χώρα να εξοπλιστεί επαρκώς και να δημιουργηθεί ένας σύγχρονος στρατός 60.000 άντρων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα θα αποκτούσε  στρατιωτικές σχολές Πεζικού και Πυροβολικού για τη συστηματική και επαγγελματική εκπαίδευση των στρατιωτών. Στο πλαίσιο της στρατιωτικής αναδιοργάνωσης της χώρας, ο στόλος του Πολεμικού μας Ναυτικού διέθετε μια μικρή δύναμη απαρχαιωμένων τορπιλοβόλων και τριών γαλλικών θωρηκτών που είχαν κατασκευασθεί το 1889. 
Η ανάγκη εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης του στόλου έγινε αντιληπτή και από την επόμενη κυβέρνηση Μαυρομιχάλη, η οποία στο πλαίσιο του εξοπλιστικού προγράμματος απευθύνθηκε στα Ναυπηγεία Ορλάντο, στο Λιβόρνο της Ιταλίας, όπου εκείνη ακριβώς την εποχή κατασκευαζόταν ένα θωρακισμένο καταδρομικό που είχε παραγγελθεί και επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί από το ιταλικό Ναυτικό. Η ακύρωση της παραγγελίας από τη μεριά των Ιταλών επέτρεψε στην Ελλάδα να θέσει υποψηφιότητα για την αγορά του. 
Στο μεταξύ, το φθινόπωρο του 1909, η Τουρκία βρισκόταν σε συζητήσεις για ένα πρόγραμμα ναυπήγησης νέων θωρηκτών εκτοπίσματος περίπου 10.000 τόνων για το Ναυτικό της. Ενώ ο οίκος Ορλάντο διαπραγματευόταν στην Αθήνα με την ελληνική κυβέρνηση την πώληση του πλοίου, αφίχθησαν στο Λιβόρνο Τούρκοι αξιωματικοί για να το εξετάσουν. Οι Τούρκοι δεν πίστευαν ότι η Ελλάδα θα αγόραζε το πλοίο και γι’ αυτό κινήθηκαν κάπως νωθρά. Οι απεσταλμένοι τους βρήκαν το πλοίο καλό, αλλά με μικρές γαιανθρακαποθήκες, άρα ακατάλληλο για μακρούς πλόες, για τους οποίους το ήθελαν. Όταν, ωστόσο, πληροφορήθηκαν ότι η Ελλάδα ήταν κοντά στο να κλείσει συμφωνία για την αγορά του πλοίου, επανήλθαν προσφέροντας μάλιστα  250.000 στερλίνες παραπάνω προκειμένου να το πάρουν. Οι Ιταλοί απάντησαν ότι το πλοίο ήδη είχε αγοραστεί. Έναν μήνα αργότερα, στις 30 Νοεμβρίου 1909, επικυρώθηκε η οριστική σύμβαση της αγοράς.  

Η πρώτη αποστολή 
Το πλοίο παρελήφθη από την Ελλάδα στις 16 Μαΐου 1911. Είχε  προηγηθεί από την καθέλκυσή του, στις 12 Μαρτίου 1910, μια περίοδος δοκιμών. Το 10.200 τόνων θωρακισμένο εύδρομο διέθετε ιταλικές μηχανές 19.000 ίππων, 22 γαλλικούς λέβητες, γερμανικές γεννήτριες και αγγλικά πυροβόλα 190 και 234 χιλιοστών τύπου Armstrong. Η μέγιστη ταχύτητα που ανέπτυσσε, ήταν 23 κόμβοι, ταχύτητα ιδιαίτερα μεγάλη για την εποχή εκείνη και που αργότερα αποδείχτηκε ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του πλοίου. Πρώτη του αποστολή ήταν να καταπλεύσει στην Αγγλία προκειμένου να λάβει μέρος στις εορτές στέψης του Βασιλιά Γεωργίου Ε’ στο Spithead, όπου με την ευκαιρία θα εφοδιαζόταν και με πυρομαχικά. Εκείνη την εποχή, το «Αβέρωφ» ήταν ένα από τα πιο σύγχρονα και ισχυρά πλοία στην ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα στο Αιγαίο. Ωστόσο, τη μεγάλη του αξία δεν είχε έρθει η ώρα να την αποδείξει και αυτή ήταν στο πεδίο της μάχης των Βαλκανικών Πολέμων. Αυτό που ακολούθησε με την ιστορία του «Αβέρωφ» κινείται στα όρια του θρύλου, καθώς είναι απίθανο να υπάρχει άλλη περίπτωση στα ναυτικά χρονικά της παγκόσμιας ιστορίας ένα πλοίο να ταυτιστεί τόσο πολύ ισχυρά με τη μοίρα ενός έθνους. Μισόν αιώνα στη θάλασσα, το «Αβέρωφ» υπό τον ναύαρχο Κουντουριώτη προσέφερε στη χώρα μεγάλες εθνικές νίκες κοσμώντας τις σελίδες της ναυτικής ιστορίας μας με μοναδικά κατορθώματα. 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΟΙΟΥ
Μήκος πλοίου: 140 μέτρα
Μέγιστο πλάτος πλοίου: 21,5 μέτρα
Βύθισμα πλοίου (σε πλήρη φόρτο): 7,5 μέτρα
Εκτόπισμα: 10.200 τόνοι
Διάμετρος κάννης πλωραίου και πρυμναίου πυροβόλου: 234 χιλιοστά
Διάμετρος κάννης πλευρικών πυροβόλων (4): 190 χιλιοστά
Πλήρωμα: 670 άτομα
Μέγιστο πλήρωμα με αποβατικό άγημα: 1.200 άτομα

θωρηκτό ΑβέρωφΒαλκανικοί ΠόλεμοιΕλλάδαΤουρκίαIssue: 2148Issue date: 22-10-2020Has video: Exclude from popular: 0