Οι έλεγχοι αυξάνονται, αλλά η πραγματικότητα στους κλάδους εποχικής απασχόλησης παραμένει εξαιρετικά προβληματική

Παρά τα νέα εργαλεία και τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, η πραγματικότητα στους χώρους εργασίας παραμένει σκληρή για χιλιάδες εργαζόμενους. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας φανερώνουν πως η παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, κυρίως όσον αφορά το ωράριο και τις συνθήκες απασχόλησης, εξακολουθεί να αποτελεί καθημερινότητα.

Η ψηφιακή κάρτα εργασίας, που διαφημίστηκε ως εργαλείο αποκατάστασης της διαφάνειας και προστασίας των εργαζομένων, φαίνεται να εφαρμόζεται σε πολλές περιπτώσεις πλημμελώς

ή και καθόλου. Παρότι πλέον έχει επεκταθεί και στους κλάδους του τουρισμού και της εστίασης – που χαρακτηρίζονται ιστορικά από υψηλή εποχικότητα και παραβατικότητα – η ουσιαστική αλλαγή παραμένει ζητούμενο. Οι πρώτοι μήνες εφαρμογής της δείχνουν ότι, αν δεν υπάρξει συστηματική πολιτική βούληση και εντατικοποίηση των ελέγχων, η κατάσταση δεν πρόκειται να αλλάξει ριζικά.

Το Φεβρουάριο, μήνα όπου οι τουριστικές επιχειρήσεις δεν είχαν ακόμα ενταχθεί στο μέτρο, η Επιθεώρηση Εργασίας κατέγραψε 827 παραβάσεις. Οι 252 αφορούσαν την απουσία ή την πλημμελή συμπλήρωση των πινάκων προσωπικού – κάτι που παραπέμπει ευθέως σε μη καταγεγραμμένες ώρες απασχόλησης, υποδηλωμένη εργασία ή και αδήλωτους εργαζόμενους. Δεύτερη πιο συχνή κατηγορία παραβάσεων ήταν η κακή ή ελλιπής χρήση της ψηφιακής κάρτας, με 167 περιστατικά, δείχνοντας ότι οι εργοδότες είτε δεν συμμορφώνονται είτε αξιοποιούν “παραθυράκια” για να συνεχίζουν πρακτικές που βρίσκονται εκτός του νόμου.

Από την 1η Μαρτίου, οι τομείς του τουρισμού και της εστίασης εντάχθηκαν στο πλαίσιο της ψηφιακής κάρτας, κάτι που αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των καταγραφών, καθώς ήδη καταγράφονται σοβαρές παραβιάσεις. Εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι, ακόμα και σε επιχειρήσεις που “τυπικά” χρησιμοποιούν την ψηφιακή κάρτα, η πραγματικότητα απέχει: υπερωρίες δεν δηλώνονται, ωράρια αλλάζουν χωρίς ενημέρωση και πολλές φορές οι υπάλληλοι καλούνται να “χτυπήσουν” κάρτα για ώρες που δεν αντιστοιχούν στην πραγματική τους απασχόληση.

Στους υπόλοιπους κλάδους που είχαν ήδη ενταχθεί – όπως οι βιομηχανίες, τα σούπερ μάρκετ, οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές, οι εταιρείες security και οι ΔΕΚΟ μεταφορών – οι παραβάσεις συνεχίζονται με σταθερό ρυθμό, παρά την εφαρμογή του μέτρου εδώ και μήνες.

Το υπουργείο Εργασίας, μέσω της υπουργού Νίκης Κεραμέως, δηλώνει ότι “τα ψηφιακά εργαλεία θα λειτουργήσουν καταλυτικά για τη διασφάλιση της νομιμότητας”. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις καταγραφές αλλά και την καθημερινότητα χιλιάδων εργαζομένων, τα εργαλεία από μόνα τους δεν αρκούν. Χρειάζονται πιο συχνοί και αποτελεσματικοί έλεγχοι, αυστηρές κυρώσεις και πραγματική βούληση να αλλάξει το τοπίο στην αγορά εργασίας.

Ο νέος οδηγός του υπουργείου για τις παραβάσεις προβλέπει τσουχτερά πρόστιμα, τα οποία ξεκινούν από 2.000 ευρώ και φτάνουν έως και 10.500 ευρώ ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της παράβασης.

Ενδεικτικά:

• 10.500 ευρώ για μη ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας

• 3.000 ευρώ για ψευδή ή ελλιπή στοιχεία

• 2.000 ευρώ για παράτυπο ευέλικτο ωράριο

• 10.500 ευρώ για μη δήλωση αλλαγής ωραρίου

Παρά τα παραπάνω, το ερώτημα παραμένει: πόσο αποτελεσματικά επιβάλλονται στην πράξη αυτά τα πρόστιμα και πόσο ελέγχονται οι επιχειρήσεις που συστηματικά παραβιάζουν τη νομοθεσία;

Η εικόνα που διαμορφώνεται, πάντως, είναι ότι η εργοδοτική αυθαιρεσία εξακολουθεί να βρίσκει χώρο, ειδικά στους πιο ευάλωτους και εποχικούς τομείς. Οι μέχρι σήμερα παρεμβάσεις, παρότι θετικές ως πρόθεση, δείχνουν να λειτουργούν αποσπασματικά. Χωρίς έναν συνολικό σχεδιασμό και συντονισμένη στρατηγική, δύσκολα θα αλλάξει το κλίμα στην αγορά εργασίας.

Διαβάστε επίσης

Η ΑΑΔΕ επιστρατεύει «κομάντο» για τη φοροδιαφυγή – Όλα τα φώτα στη νέα ομάδα «ΔΕΟΣ»

Ο «Μεγάλος Αδερφός» μπαίνει στα σπίτια μας – και δεν ψάχνει για φως, αλλά για τετραγωνικά

Ακτοπλοϊκά εισιτήρια: Αίτημα των πλοιοκτητών για μείωση του ΦΠΑ