Ο Ερντογάν στην πρέσα των ΗΠΑ

Οι S-400 από τη Ρωσία, το ριζοσπαστικό ισλάμ και το σκάνδαλο Halkbank – ΙράνΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Το χάσμα μεταξύ της Δύσης και της Τουρκίας του Ταγίπ Ερντογάν βαθαίνει όλο και περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι το ότι στο νέο στρατηγικό τους δόγμα οι ΗΠΑ κατηγορούν ευθέως το ριζοσπαστικό ισλάμ, που συνδέεται με το πολιτικό ισλάμ της Τουρκίας επί Ερντο-γάν, ως μια από τις βασικές απειλές ασφαλείας. Σε αυτό το πλαίσιο αναθεωρούνται παραδοσιακές

γεωπολιτικές συμμαχίες των ΗΠΑ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να επιβεβαιώνει τη συνολική «αναθεώρηση» και «αναβάθμιση» του στρατηγικού δόγματος των ΗΠΑ τη Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου.

Οεπικεφαλής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, στρατηγός Μακ Μάστερ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Τουρκία και το Κατάρ είναι οι νέοι υποστηρικτές του ριζοσπαστικού ισλάμ και κατηγόρησε το κόμμα του Ερντογάν για την απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση. Την Τρίτη 19 Δεκεμβρίου, μετά την ομιλία του Τραμπ, η «Χουριέτ» έκανε λόγο για «κακά νέα για την Τουρκία».

Ο Ερντογάν, αφού επιδόθηκε σε μια φανατική προσπάθεια υποβάθμισης κάθε δυτικού και κοσμικού στοιχείου στο εσωτερικό της Τουρκίας, έχοντας δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσει το ισλάμ στο εξωτερικό – μέσω θρησκευτικής διπλωματίας, ανέγερσης τζαμιών και ισλαμικών σχολείων –, έχοντας ακόμα και καθυβρίσει την Ε.Ε., συνεχίζει να τραβάει το σκοινί στον καίριας σημασίας τομέα της άμυνας και του ΝΑΤΟ.

Το φθινόπωρο, όταν η Άγκυρα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αγοράσει το πυραυλικό σύστημα S-400 από τη Ρωσία, στους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ ακούστηκε σαν κακόγουστο αστείο. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Τουρκίας είχε συνοδεύσει την είδηση με διθυραμβικές περιγραφές των ικανοτήτων του συστήματος, όπως ότι μπορεί να αναχαιτίζει εχθρικά αεροσκάφη σε εμβέλεια έως και 400 χλμ., και λεπτομερή γραφικά με παραδείγματα των αεροσκαφών που το ρωσικό σύστημα θα είναι σε θέση να καταρρίπτει. Όλα τα «εχθρικά» αεροσκάφη που παρουσίαζε το διάγραμμα ήταν... αμερικανικά.

Κίνδυνος κυρώσεων!

Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ έχουν πια συνηθίσει σε παρόμοιες προκλήσεις που κάθε τόσο εμφανίζονται στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ της Τουρκίας. Αλλά παρακολουθούν το συγκεκριμένο ντιλ με όλο και αυξανόμενη δυσφορία. Η συμφωνία αγοράς των 2 δισ. δολαρίων με τη Ρωσία αντιμετωπίζει διάφορα εμπόδια και μπορεί να βρει μπροστά της ακόμη και κυρώσεις.

Οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ δηλώνουν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν είναι ελεύθερη να «ψωνίζει» αμυντικό εξοπλισμό «απ’ όπου της αρέσει», αλλά τους θορυβεί ιδιαίτερα η απόφαση για τη συγκεκριμένη αγορά από τη Ρωσία. Οι ειδικοί αναλυτές τονίζουν ότι το σύστημα S-400 δεν θα είναι συμβατό με το σύστημα αεράμυνας του ΝΑΤΟ.

Ο επικεφαλής της στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ Πετρ Πάβελ προειδοποίησε πρόσφατα την Τουρκία ότι θα υπάρξουν «απροσδιόριστες συνέπειες» αν τελικώς ολοκληρωθεί η αγορά. Στις 25 Οκτωβρίου δήλωσε ότι η παρουσία ρωσικών πυραύλων στο τουρκικό έδαφος θα δημιουργούσε «προκλήσεις για συμμαχικά αεροσκάφη που πιθανώς θα αναπτύσσονταν στην τουρκική επικράτεια». Παρ’ όλα αυτά ο Τούρκος υπουργός Άμυνας ανακοίνωσε στις 11 Νοεμβρίου ότι η αγορά έχει συμφωνηθεί και έχει «κλείσει».

Το ντιλ του Ερντογάν αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να «βρεθεί» εν μέσω των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε ότι επιφυλάσσεται του δι-καιώματός του να «τιμωρήσει» τις κυβερνήσεις που αγοράζουν στρατιωτικό εξοπλισμό από τη Μόσχα. Στο επίσημο σάιτ του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι αναρτημένη η «μαύρη λίστα» των ρωσικών εταιρειών, που τώρα περιλαμβάνει και την κατασκευάστρια εταιρία των πυραύλων S-400.

Διαδικαστικά, οι διάφορες χώρες - σύμμαχοι μπορούν να αιτούνται εξαίρεσης ανά περίπτωση. Η Τουρκία, με το τραγικό της... ρεκόρ στην καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών αλλά και λόγω της άνευ προηγουμένου έντασης με τις ΗΠΑ, πολύ δύσκολα θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια τέτοια εξαίρεση.

Ψυχρός πόλεμος με το ΝΑΤΟ

Τον Οκτώβριο οι ΗΠΑ, εξοργισμένες από τη σύλληψη δύο υπαλλήλων του προξενείου από την ασφάλεια του Ταγίπ Ερντογάν, ανέστειλαν όλες τις υπηρεσίες έκδοσης θεωρήσεων εισόδου (βίζα) στην Τουρκία. Παρ’ ότι έκτοτε η απαγόρευση έχει χαλαρώσει, το ιστορικά κακό κλίμα μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας παραμένει. Κι επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο λόγω της απόφασης Τραμπ για την Ιερουσαλήμ.

Οι σχέσεις της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ είναι επίσης φοβερά τεταμένες. Τον Νοέμβριο η Τουρκία απέσυρε τις δυνάμεις της από ΝΑΤΟϊκή άσκηση στη Νορβηγία. Ο λόγος ήταν ότι ένας εικονικός χάρτης του εχθρού, που είχε ετοιμαστεί από ανάδοχο εταιρεία για τις ανάγκες της στρατιωτικής άσκησης, βρέθηκε να περιλαμβάνει το όνομα του Ερντογάν καθώς και μια φωτογραφία του Κεμάλ Ατατούρκ. Η τουρκική κυβέρνηση έκανε δεκτή μια επίσημη απολογία από την κορυφή της ΝΑΤΟϊκής ιεραρχίας, αλλά επέμεινε να διεξαχθεί λεπτομερής έρευνα για το συμβάν.

Τα ισλαμιστικά και εθνικιστικά ΜΜΕ της Τουρκίας χρησιμοποίησαν το γεγονός για να αρχίσουν εκστρατεία, ζητώντας να αποσυρθεί η Τουρκία από το ΝΑΤΟ.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι ο καλύτερος τρόπος για την άμυνα του εναέριου χώρου της Τουρκίας θα ήταν να αγοράσει το αμερικανικής κατασκευής σύστημα Patriot, που ήδη έχει πουληθεί σε Ελλάδα, Γερμανία, Ολλανδία, Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες. Το ίδιο θεωρούν και οι αντίστοιχοι αξιωματούχοι της Τουρκίας, ότι δηλαδή το σύστημα Patriot αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Σκοντάφτουν, όμως, στην τιμή, αφού θεωρείται ακριβό. Επιπρόσθετα φοβούνται ότι, σε περίπτωση ενός ντιλ για αγορά πυραυλικού συστήματος από τις ΗΠΑ, οι Αμερικανοί θα τους έδιναν λιγότερη στρατιωτική τεχνολογία στο πλαίσιο της συμφωνίας απ’ όση μπορεί να τους παράσχει η Ρωσία.

Πέραν αυτών, η εικόνα για τον Ερντογάν αυτή τη στιγμή στην Ουάσιγκτον είναι τόσο κακή ώστε οποιοδήποτε τέτοιο ντιλ μπορεί να μην περνούσε από το Κογκρέσο. Όπως είπε Τούρκος αξιωματούχος, «αφού δεν μας δίνουν βίζες, τότε μάλλον δεν θα μας πουλήσουν ούτε Patriot».

Οι υπουργοί της κυβέρνησης Ερντογάν δηλώνουν ότι το ρωσικό S-400 είναι το καλύτερο σύστημα που μπορεί να αντέξει οικονομικά η Τουρκία. Η Άγκυρα λέει ότι αγοράζει τέσσερις συστοιχίες πυραύλων με κόστος περί τα 2 δισ. δολάρια. Όμως, επειδή το S-400 δεν μπορεί να συνδεθεί με το σύστημα ραντάρ του ΝΑΤΟ και επειδή η Τουρκία θα έχει μόνο τέσσερις συστοιχίες, το σύστημα θα μπορεί να υπερασπίζεται, τελικά, μόνο ένα κομμάτι του τουρκικού εναέριου χώρου.

Τούρκοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι το S-400 θα είναι μόνο μία προσωρινή λύση που δεν θα τους καλύπτει πλήρως, και δηλώνουν ότι η χώρα συνεχίζει να ενδιαφέρεται για την αγορά ενός συστήματος συμβατού με το ΝΑΤΟ. Αναλυτές και στις ΗΠΑ και στην Τουρκία, ωστόσο, εκτιμούν ότι το οπλικό ντιλ του Ερντογάν έχει λιγότερο να κάνει με την εθνική άμυνα της Τουρκίας και περισσότερο με την προσωπική του προστασία! Ο σουλτάνος φοβάται μια πιθανή επανάληψη του αποτυχημένου πραξικοπήματος του καλοκαιριού, όταν τουρκικά μαχητικά F-16 χτύπησαν το παλάτι του στην Άγκυρα.

Το Ατλαντικό Συμβούλιο, μέσω του επικεφαλής του για τις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας Άαρον Στάιν, εκτιμά ότι «αν η Τουρκία αγοράσει το σύστημα S-400, είναι πολύ πιθανό να τοποθετήσει τη μία από τις συστοιχίες στην Άγκυρα. Η πρωταρχική της αποστολή θα είναι να προστατεύει το παλάτι!».

Διαφαίνεται κι άλλο ένα πιθανό μπέρδεμα, ωστόσο. Η κυβέρνηση Ερντογάν συνεχίζει να επιμένει ότι η Ρωσία θα πρέπει να επιτρέψει την κατασκευή κάποιων από τις συστοιχίες των S-400 στην Τουρκία. Όμως ο Πούτιν δεν συνηθίζει να παραδίδει ευαίσθητη στρατιωτική τεχνολογία σε κανέναν. Ο Ρώσος πρόεδρος αναμφισβήτητα ελπίζει ότι το ντιλ για την αγορά των πυραύλων θα βαθύνει τη ρήξη της Τουρκίας με τη Δύση. Όμως θα είναι πολύ προσεκτικός στο πόσα και ποια ρωσικά μυστικά θα μοιραστεί με μια χώρα - μέλος του ΝΑΤΟ.

ΤουρκίαΗΠΑΕρντογάνS400Ισραήλσχέσεις ΤουρκίαςHas video: Exclude from popular: 0