Μία ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί

Σήμερα, η Βουλή συζητάει και ψηφίζει την κύρωση της σύμβασης για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Χονδρικά, 19 δισ. ευρώ χορήγηση από ευρωπαϊκούς πόρους και 12 δισ. ευρώ δανειοδότηση με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Ορίζοντας απορρόφησης και αξιοποίησης της συγκεκριμένης χρηματοδότησης της χώρας η τρέχουσα εξαετία.

Αναθερμαίνει τις ελπίδες ανάκαμψης το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο. Ασφαλώς και στο παρελθόν υπήρξαν περισσότερα και ισχυρότερα χρηματοδοτικά εργαλεία για την Ελλάδα.

Είναι αλήθεια ότι δεν κατορθώσαμε μέσα από αυτούς τους πόρους του παρελθόντος να κερδίσουμε το στοίχημα της ανάπτυξης. Μεσογειακά ολοκληρωμένα προγράμματα, πακέτα Ντελόρ και Σαντέρ, 1ο, 2ο και 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, αναδιάρθρωση χρέους κ.λπ. Αθροιστικά, τα ευρωπαϊκά κονδύλια του παρελθόντος υπήρξαν εμφανώς περισσότερα από το οικονομικό εργαλείο, για το οποίο σήμερα αποφασίζει η Βουλή.

Ποιο είναι, λοιπόν, το στοιχείο εκείνο που τονώνει την αισιοδοξία ενόψει μίας ακόμη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης; Είναι αναγκαίο να επισημάνουμε ότι τα χρήματα του παρελθόντος, πράγματι δεν έφεραν την ποθούμενη ανάπτυξη. Αυτή, όμως, είναι η μισή πραγματικότητα. Η άλλη μισή είναι ότι η χώρα απέκτησε σπουδαίες υποδομές, που δεν είχε σε καμιά άλλη ιστορική περίοδο των τελευταίων 200 ετών, πλην της τελευταίας 40ετίας. Σήμερα, η Ελλάδα διαθέτει υποδομές, εθνικό οδικό δίκτυο, λιμάνια, αεροδρόμια, νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, αθλητικά κέντρα, τα περισσότερα εκ των οποίων κατασκευάστηκαν ως συγχρηματοδοτούμενα έργα.

Είναι, επίσης, οδυνηρή αλήθεια ότι ορισμένα από αυτά τα έργα χαρακτηρίστηκαν από υπερβάσεις δαπανών, κακοτεχνίες και μεγάλες καθυστερήσεις στα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης, με αποτέλεσμα να μην προσδώσουν την πρέπουσα υπεραξία στην ελληνική οικονομία και στην ανάπτυξη του τόπου. Είναι βέβαιο, ωστόσο, ότι άλλαξαν την εικόνα της Ελλάδας και τη μετέτρεψαν από μια τυπική βαλκανική χώρα σε μια υπολογίσιμη δύναμη της νότιας Ευρώπης.

Το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο δεν είναι προσανατολισμένο στην κατασκευή υποδομών, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό έχουν ολοκληρωθεί. Έχει μελετηθεί από ειδικούς (Επιτροπή Πισσαρίδη) και στρέφεται στην αξιοποίηση στρατηγικών τομέων της ελληνικής οικονομίας και σε τομείς της νέας οικονομίας. Ψηφιοποίηση, πράσινη οικονομία, έρευνα και κατάρτιση, δίκτυα, τουρισμός, υποδομές για εξοικονόμηση υδάτινων πόρων στη γεωργία, είναι ορισμένα από τα δομικά του στοιχεία.

Οι ειδικοί μελέτησαν και πρότειναν και ο πρωθυπουργός με τους αρμόδιους υπουργούς, μέσα από την αναγκαία διαβούλευση με τις παραγωγικές τάξεις, κατέθεσαν ένα ολιστικό σχέδιο που απέσπασε τα εύσημα των ευρωπαϊκών αρχών.

Σε αντίθεση με το παρελθόν, οπότε οι ευρωπαϊκοί πόροι αντί να οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και κατ’ επέκταση της χώρας, οδήγησαν σε μια γενικευμένη αντίληψη ότι είναι ανεξάντλητοι και θα υπάρχουν πάντα, με αποτελέσματα πενιχρά και αποτύπωμα κατώτερο των περιστάσεων, το σημερινό σχέδιο δείχνει να αντιμετωπίζει τη νέα χρηματοδότηση ως μια σπάνια ευκαιρία.

Προετοιμασία, μελέτη, στόχευση, αποτέλεσμα. Ευδιάκριτες οι διαφορές με το παρελθόν. Μία ακόμη ουσιώδης διαφορά, η πρόβλεψη ότι για κάθε ευρώ επιδότησης στην κάθε επένδυση που θα υλοποιηθεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι απαραίτητη προϋπόθεση να επενδύεται ένα ακόμη ευρώ. Το εύκολο χρήμα, οι υπερτιμολογήσεις και τα παλιά ελληνικά κόλπα, αποτελούν παρελθόν και δεν έχουν θέση στο νέο πρόγραμμα. Επενδυτές με τα λεφτά των άλλων, δεν θα υπάρξουν αυτή τη φορά.

Αν δεν πιστέψουμε εμείς οι ίδιοι στις δυνατότητες της χώρας, αν δεν επενδύσουν πρώτα οι Έλληνες στην Ελλάδα, πώς περιμένουμε να μας πιστέψουν ως επενδυτικό προορισμό οι ξένοι επενδυτές;

Τα δύο συγκεκριμένα στοιχεία, ο προσανατολισμός στους τομείς αιχμής και η πρόβλεψη για επενδύσεις τουλάχιστον ίσες με τις επιδοτήσεις, δημιουργούν ένα υγιέστερο περιβάλλον. Αν και το ευκταίο για βελτίωση των αντανακλαστικών της δημόσιας διοίκησης που θα ενισχύσουν τους ρυθμούς απορρόφησης των συγκεκριμένων κονδυλίων πραγματωθεί, τότε η ελπίδα θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερο βάθος και εύρος.

Κανείς δεν πιστεύει ότι 31 δισ. ευρώ μπορούν να επιλύσουν τα πολυσύνθετα δομικά προβλήματα της χώρας και όσα προβλήματα μάς κληροδοτούν η μακρόχρονη οικονομική κρίση και η κρίση της πανδημίας. Βάσιμα, όμως, πιστεύουμε ότι ο άρτιος σχεδιασμός για την αξιοποίηση των συγκεκριμένων πόρων μπορεί να αποτελέσει τον βατήρα μιας νέας εκκίνησης για όλους μας.

*Ο Χρήστος Μπουκώρος είναι βουλευτής Μαγνησίας και αν. Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας

Διαβάστε επίσης:

Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα πτωχεύει εργαζόμενους και συνταξιούχους

Ο Αλλάχ, το σπουργίτι και ο Ερντογάν

Η ανάγκη για πραγματική εναλλακτική