Λία Καραμανλή: Η ζωγράφος που πέταξε τα πινέλα και έπιασε τα αποτσίγαρα

Στη μικρή κοινωνία της Καβάλας κάθε έκθεση ζωγραφικών έργων της Λίας Καραμανλή αποτελεί είδηση, πρόκληση, εμπειρία, κυρίως όμως πάθος και έμπνευση.

Οπότε και η τελευταία προσωπική δουλειά της γρήγορα διαδόθηκε μεταξύ φίλων και πιστών θαυμαστών της ζωγραφικής τέχνης της. Αυτή τη φορά η έμπνευση της Λίας προήλθε κυριολεκτικά μέσα από τα σκουπίδια και πιο συγκεκριμένα από τα αποτσίγαρα. Ακόμα πιο συγκεκριμένα από τα φίλτρα των αποτσίγαρων, που κατά χιλιάδες βρίσκονται σκορπισμένα σε κάθε γωνιά του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος της πατρίδας μας.

Η έμπνευση της Καβαλιώτισσας ζωγράφου δέθηκε με την αγάπη της για τον πλούσιο και πολυσήμαντο αρχαιοελληνικό πολιτισμό της Ελλάδας. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό, γεμάτο μηνύματα και συμβολισμούς, καθώς επέλεξε να σκιαγραφήσει το παρελθόν με τη γλώσσα του σήμερα, δηλαδή τα αποτσίγαρα, που πήραν τη θέση των πινέλων.

Το αποτέλεσμα; Επτά ζωγραφικοί πίνακες, εμπνευσμένοι από την αρχαία Ελλάδα και σχεδιασμένοι από τα… αποτσίγαρα, που χάρη στην εφευρετικότητα, το ταλέντο και το πάθος της Λίας Καραμανλή αποδόθηκαν μοναδικά, κερδίζοντας τις καλύτερες εντυπώσεις, αλλά και τον θαυμασμό του κόσμου που έσπευσε να δει από κοντά την έκθεση των έργων της στην παλιά πόλη της Καβάλας.

Η ζωγράφος που καθάρισε την παραλία της Καβάλας

Μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η ταλαντούχα Καβαλιώτισσα ζωγράφος επισημαίνει ότι όλα ξεκίνησαν από μια φιλική κουβέντα περί τέχνης και σκουπιδιών, για να καταλήξει, λίγες μέρες αργότερα, να συμμετέχει σ’ έναν εθελοντικό καθαρισμό μιας παραλίας της Καβάλας.

«Αποφάσισα να πάω», θυμάται, «και με την ευκαιρία να μαζέψω μερικά υλικά που θα μου ήταν χρήσιμα στη δουλειά μου. Το αυτοκίνητό μου όμως χάλασε και έφτασα καθυστερημένη την ώρα που μόλις είχαν τελειώσει. «Τι καλό μου φέρνετε;» ρώτησα στους υπόλοιπους φίλους κι αυτοί μου απάντησαν ότι η παραλία δεν είχε και πολλά σκουπίδια, ήταν όμως γεμάτη από εκατοντάδες, μπορεί και χιλιάδες αποτσίγαρα (γόπες)».

«Τότε το μυαλό μου γυρίζει και κλειδώνει», σημειώνει η Λία και συνεχίζει, «μνήμες ανασύρονται. Οι συνειρμοί που γίνονται μέσα μου με ωθούν δημιουργικά να αποτυπώσω όσα σκέφτομαι και αισθάνομαι. Αναρωτιέμαι λοιπόν: Τι συμβαίνει στον ίδιο τόπο, αλλά σε άλλο χρόνο στα σπουδαία που κληρονομήσαμε; Πριν από χρόνια σ’ ένα άγνωστο ακόμα αρχαιολογικό χώρο με τον τουριστικό οδηγό στο χέρι, ψάχναμε μάταια για πολλή ώρα ένα υπέροχο ψηφιδωτό δάπεδο. Τελικά, όταν το βρήκαμε, διαπιστώσαμε ότι ήταν μπροστά μας αλλά δεν το βλέπαμε. Γιατί; Ο χώρος ήταν γεμάτος σκουπίδια. Το ψηφιδωτό διακρινόταν με δυσκολία, σκεπασμένο από νάιλον συσκευασίες και άδεια μπουκάλια νερού. Στη χώρα της Αρετής, του Καλόν Καγαθόν, της Αρτιότητας, του Φωτός και της Δημοκρατίας, στη χώρα που πότισε με το πνεύμα της όλο τον κόσμο, που γεννά θαυμασμό, που έχουμε φτάσει εμείς που θέλουμε να λεγόμαστε απόγονοί τους;».

Αυτές οι σκέψεις, όπως η ίδια σημειώνει, την πολιορκούσαν για μέρες πολλές, μέχρι να βρουν μια δημιουργική έκφραση στα έργα που εμπνεύστηκε να κάνει.

Το πείραμα που πέτυχε

«Η συνέχεια έμοιαζε για μένα ως φυσική αντίδραση», τονίζει, «οι πίνακες ζωγραφίστηκαν όχι με πινέλα, αλλά αποκλειστικά με γόπες από τις παραλίες της υπέροχης αυτής χώρας που έχω την τύχη να ζω. Αυτές τις γόπες, σαν προϊόντα του σημερινού πολιτισμού, χρησιμοποίησα για να ζωγραφίσω με μια άλλη εικαστική ματιά, προσεγγίζοντας με σεβασμό τις απαράμιλλες δημιουργίες εκείνων των πραγματικά ελεύθερων πνευματικά ανθρώπων, που κάποτε έζησαν σ’ αυτόν τον λουσμένο από το φως ευλογημένο τόπο».

Όπως η ίδια αποκαλύπτει η τεχνική που επέλεξε ήταν εντελώς καινούργια και πρωτόγνωρη.

Χρειάστηκε να πειραματιστεί αρκετά ώστε να έχει το ιδανικό χρωματικό και εικαστικό αποτέλεσμα που επιθυμούσε. Ακόμα και ο χώρος που επέλεξε να εκθέσει αυτά τα ιδιαίτερα ζωγραφικά έργα δεν είναι τυχαίος. Το Χαλίλ Μπέη τζαμί (ή αλλιώς Παλιά Μουσική για τους ντόπιους) με το γυάλινο πάτωμα όπου φαίνονται τα ερείπια ενός πρωτοχριστιανικού λατρευτικού κτίσματος της περίκλειστης παλιάς πόλης της Καβάλας στη χερσόνησο της Παναγίας.

Επτά έργα. Επτά στιγμές. Αποτυπώνουν την ιστορία της πατρίδας μας. Στον ίδιο τόπο. Σε άλλο χρόνο. Αλέξανδρος ο Άνθρωπος (Μέγας Αλέξανδρος). Αιώνιο Κάλλος (Αφροδίτη της Μήλου). Αρμονία (θεά Αθηνά). Ευφυΐας Άγγελος (Ερμής του Πραξιτέλη). Ορμή της Νύχτας (άλογο από το αέτωμα του Παρθενώνα). Ο Θεός και ο Άλλος (θεός Απόλλωνα). Αήττητος Νίκη (Νίκη της Σαμοθράκης).

Επτά ζωγραφικοί πίνακες από λάδι πάνω σε μουσαμά, με ιδιαίτερα χρώματα και τεχνοτροπία. Φανερώνουν την καλλιτεχνική δεινότητα μιας γυναίκας που μεγάλωσε έχοντας δίπλα της τον πατέρα της, Δημήτριο Καραμανλή, που παρά τα 80 χρόνια του συνεχίζει με πίστη και συνέπεια να υπηρετεί την τέχνη που αγάπησε. Συνεχίζει να ζωγραφίζει και να δημιουργεί αποτελώντας ένα σημαντικό κεφάλαιο για την τοπική κοινωνία της Καβάλας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ