Κυβέρνηση: Το αβέβαιο «τελευταίο μίλι»

«Ασφαλές Πάσχα, ελεύθερο καλοκαίρι» το νέο μότο του Μητσοτάκη.

Πάσχα με μέτρα και στο βάθος άνοιγμα του τουρισμού. Στο σύντομο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα θα ανοίξουν η εστίαση, τα σχολεία και θα αρθούν τα περισσότερα, αν όχι όλα, περιοριστικά μέτρα που ισχύουν στην πολύμηνη καραντίνα που «βύθισε» στην κούραση την κοινωνία και συνακόλουθα την οικονομία. Αυτή είναι η σούμα του χρονοδιαγράμματος που παρουσίασε το απόγευμα της Τετάρτης ο πρωθυπουργός

«Στόχος μας είναι ένα ασφαλές Πάσχα και ένα ελεύθερο καλοκαίρι» είπε ο πρωθυπουργός, προειδοποιώντας όμως ότι «το πρώτο δεν γίνεται να υπονομεύσει το δεύτερο». Εξ ου, όπως είπε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «και το Πάσχα πρέπει να μην ταξιδέψουμε. Η Αττική και οι μεγάλες πόλεις έχουν, ακόμα, πολλούς φορείς της Covid-19. Η μαζική μετακίνησή τους ενέχει τον κίνδυνο να διασπείρει τον ιό παντού».

Σε αυτό το πλαίσιο ο πρωθυπουργός παρουσίασε το χρονοδιάγραμμα απελευθέρωσης δραστηριοτήτων για αμέσως μετά το Πάσχα με τρεις κομβικούς σταθμούς και με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει μια νέα έξαρση της πανδημίας. «Έχουμε ανάγκη από ορατότητα και προοπτική. Από έναν σαφή “οδικό χάρτη” για το επόμενο διάστημα» είπε χαρακτηριστικά ο Μητσοτάκης.

«Πρώτον, τη Δευτέρα 3 Μαΐου επαναλειτουργεί η εστίαση σε εξωτερικούς χώρους. Και η κυκλοφορία διευρύνεται έως τις 11 το βράδυ. Με υποχρεωτικά self tests στους εργαζομένους. Αποστάσεις στα τραπεζοκαθίσματα. Και τα γνωστά μέτρα υγιεινής. Δεύτερον, στις 10 Μαΐου ανοίγουν και πάλι Γυμνάσια και Δημοτικά σχολεία. Και εδώ θα ισχύουν οι αυτοδιαγνωστικοί έλεγχοι για μαθητές, εκπαιδευτικούς και διοικητικό προσωπικό. Όπως και όλοι οι υπόλοιποι κανόνες προστασίας στις αίθουσες. Τρίτον, το Σάββατο 15 Μαΐου ανοίγει ο τουρισμός. Με προδιαγραφές για επισκέπτες που έχουν εμβολιαστεί, όσο και για εκείνους που θα πρέπει να ταξιδεύουν με test. Στις 15 Μαΐου, επίσης, απελευθερώνονται οι υπερτοπικές μετακινήσεις για όλους τους πολίτες. Ενώ θα επιτραπούν και ορισμένες δραστηριότητες του Πολιτισμού» ήταν το χρονοδιάγραμμα Μητσοτάκη για το επόμενο χρονικό διάστημα.

Ιδιαίτερη αναφορά στο εμβολιαστικό πρόγραμμα έκανε ο Μητσοτάκης στο τηλεοπτικό του μήνυμα. «Το σημαντικότερο είναι ότι τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά και το τείχος ανοσίας χτίζεται με γρήγορους ρυθμούς» σημείωσε ο πρωθυπουργός. Παραδέχθηκε, ωστόσο, ότι «παρά την άψογη οργάνωσή τους, δεν είμαστε ακόμα στα ποσοστά που θα θέλαμε, ιδίως μεταξύ των πλέον ευπαθών», ενώ τόνισε πως «η ασφάλεια και η αποτελεσματική δράση των εμβολίων αποδεικνύονται κάθε μέρα».

Τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση στο εμβολιαστικό πρόγραμμα υπερτόνισε ο πρωθυπουργός με την προαναγγελία ότι από «από τη Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά και μία νέα γραμμή εμβολιασμού για συμπολίτες μας άνω των 30 ετών, με ταχύτατη διαδικασία. Στόχος είναι να απλωθεί ακόμη πιο γρήγορα στη χώρα το τείχος της ανοσίας στη χώρα. Ενώ ήδη τριπλασιάζεται σε όλη την επικράτεια και η διανομή των self tests».

Είναι αυτό το τελευταίο μίλι προς την ελευθερία (όπως έχει πει ο πρωθυπουργός) στον αυτόματο πιλότο; Το τελευταίο διάστημα, παρά τους δραματικούς αριθμούς από τα νοσοκομεία, εντάθηκε το φαινόμενο κάποιοι να κάνουν ότι εφαρμόζουν τα μέτρα και κάποιοι να κάνουν ότι επιτηρούν την εφαρμογή τους.

Οι (ανεπίσημες) ανακοινώσεις για άνοιγμα του τουρισμού στις 14 Μαΐου με τις ταυτόχρονες αποκαλύψεις μέρους των πρακτικών από δύο συνεδριάσεις της επιτροπής των λοιμωξιολόγων δείχνουν ότι η κυβέρνηση έχει συγκεκριμένο σκελετό πλάνου για να βγει η χώρα από το τύπου λοκντάουν. Άλλωστε, σύμφωνα με το δημοσίευμα και με δημοσκόπηση της Alco για το Open, οι επιθυμίες της κυβέρνησης επηρεάζουν τις αποφάσεις της περίφημης επιτροπής των ειδικών.

Αυτή η χαλαρότητα στην οποία έχουμε εισέλθει, παρά το γεγονός ότι ο κορωνοϊός παραμένει ισχυρός και παρά τη συνεχιζόμενη ασφυκτική πίεση στο ΕΣΥ, μοιάζει με ένα κυνήγι ανεμόμυλων, ενώ η κυβέρνηση φαίνεται παγιδευμένη ανάμεσα στους αριθμούς και την πραγματικότητα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα κορωνοπάρτι στις πλατείες, που αφέθηκαν να γίνουν υπό τον φόβο στην πραγματικότητα μιας… νέας Νέας Σμύρνης αλλά με το επίσημο επιχείρημα ότι αν υπάρξουν επεισόδια θα προκληθεί διασπορά. Έτσι, μοιάζουν σαν να αποκτούν μυθικές διαστάσεις οι θαμώνες (που εν δυνάμει μπορούν να προκαλέσουν επεισόδια), ενώ ταυτόχρονα στο πεδίο της αστυνόμευσης φαίνεται να υπάρχει ένα δίπολο: Ή ανοχή ή ξύλο.

Την ίδια ώρα, το Πάσχα θα γίνει εντός πόλεων για να σωθεί το καλοκαίρι, χωρίς να έχει εξηγηθεί πώς θα περιοριστούν οι εστίες υπερμετάδοσης εντός των αστικών κέντρων και ποιος ο λόγος να πάρεις μέτρα όταν το αποτέλεσμά τους έχει ήδη υπονομευθεί.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν αποτελεί έκπληξη να βγαίνει μπροστά και πάλι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος στην ίδια δημοσκόπηση βγαίνει καταλληλότερος για πρωθυπουργός με 43% έναντι 29% που συγκεντρώνει ο… κανένας (σε σχέση με τον Αλέξη Τσίπρα).

Δύσκολα, πάντως, στη συγκεκριμένη φάση η κυβέρνηση μπορεί να ισχυριστεί ότι τα πάμε καλά – ακόμα και με τη… σούμα από το προηγούμενο κύμα της πανδημίας – και το μεγάλο της στοίχημα είναι το πώς η πολιτική «απόψε αυτοσχεδιάζουμε» θα πετύχει, ώστε να μην υπάρξει μεγάλη διασπορά το Πάσχα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπήρχε αύξηση του επιδημιολογικού φορτίου τον Ιανουάριο, μετά τις γιορτές.

Αυτή τη φορά, θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι ανοιχτές εκκλησίες τη Μεγάλη Εβδομάδα, ο καλός καιρός, η πολύ αυξημένη κινητικότητα. Δισεπίλυτη η εξίσωση, την ώρα που πιέζει η πραγματική οικονομία, ένα μεγάλο κομμάτι της οποίας (η εστίαση) παραμένει κλειστό.

«Η αστυνομία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κοινωνική συνείδηση» δήλωσε η Αριστοτελία Πελώνη, δίνοντας το στίγμα για το… αντάρτικο του πλαστικού ποτηριού και την ταυτόχρονη απαγόρευση των μετακινήσεων. Επιπλέον, έχει καταστεί σαφές ότι είναι στοίχημα ζωτικής σημασίας το άνοιγμα του τουρισμού, αν και το διεθνές πλαίσιο παραμένει βαρύ, με πολλές χώρες να βρίσκονται στο τέταρτο κύμα της πανδημίας.

Με το βλέμμα στραμμένο στην έναρξη της τουριστικής περιόδου και με τα επιδημιολογικά στοιχεία να βρίσκονται στο «κόκκινο», ύστερα από σχεδόν πέντε μήνες λοκντάουν – ή τέλος πάντων περιορισμών σε πολλές δραστηριότητες –, η κυβέρνηση προκρίνει την απαγόρευση των διαπεριφερειακών μετακινήσεων την περίοδο του Πάσχα, φοβούμενη ότι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε νέα παρόξυνση της πανδημίας και θα ανέτρεπε τους σχεδιασμούς για το καλοκαίρι. Στο καλοκαίρι στο οποίο επενδύει πολλά, καθώς ελπίζει σε καλύτερες τουριστικές επιδόσεις σε σχέση με πέρυσι.

Στο ορόσημο της θερινής περιόδου και στον στόχο της αυξημένης τουριστικής δραστηριότητας στάθηκε ιδιαίτερα ο πρωθυπουργός κατά την τοποθέτησή του στο διαδικτυακό σεμινάριο, στο πλαίσιο της «Πολιτικής Ακαδημίας Στελεχών Plus» της Νέας Δημοκρατίας με θέμα «Η ελληνική οικονομία μετά την πανδημία – Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ, Μεταρρυθμίσεις», προσδιορίζοντας τα μέσα Μαΐου για την επιστροφή σε μια κανονικότητα.

«H υγειονομική κρίση με το έναν ή τον άλλο τρόπο φτάνει στο τέλος της. Οι εμβολιασμοί έχουν αυξηθεί σημαντικά και θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο τους επόμενους δύο μήνες. Θα βοηθήσει ο καιρός, θα βοηθήσουν τα self tests και είναι δεδομένο ότι εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος – το οποίο, πιστεύω, ότι θα είμαστε σε θέση να το προσδιορίσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επόμενες ημέρες – θα αρχίσουμε να επιστρέφουμε σε ρυθμούς κανονικότητας και η οικονομική δραστηριότητα θα αρχίσει και πάλι να παίρνει μπρος» τόνισε ο Μητσοτάκης.

«Mε, προφανώς, ημερομηνία – ορόσημο τα μέσα Μαΐου, όπου σκοπεύουμε να ανοίξουμε τον τουρισμό μας – ο οποίος είναι τόσο σημαντικός για την ελληνική οικονομία – σε επισκέπτες από το εξωτερικό υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί θα είναι είτε εμβολιασμένοι είτε θα έχουν περάσει την ασθένεια είτε θα έχουν έρθει με ένα αρνητικό test» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός, σηματοδοτώντας τη στόχευση της κυβέρνησης και το βάρος που ρίχνει στο άνοιγμα του τουρισμού.

Το βέβαιο είναι, πάντως, ότι η κυβέρνηση φαίνεται πως σταδιακά απώλεσε τον έλεγχο, καθώς πλέον παρατηρούνταν – και συνεχίζουν να παρατηρούνται – όλο και πιο συχνά φαινόμενα απειθαρχίας των πολιτών στα μέτρα της καραντίνας. Γεγονός που μοιάζει να προκαλεί περισσότερο αμηχανία και υποχρέωσε την κυβέρνηση στη λήψη… αμυντικών μέτρων.

Όπως επί παραδείγματι ο αποκλεισμός πλατειών και το κάλεσμα στους πολίτες να κάνουν υπομονή, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα την κούραση από τη μακρά διάρκεια της καραντίνας. Στο ίδιο πλαίσιο, από την κυβέρνηση καθημερινά «διέρρεαν» πληροφορίες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα σταδιακής άρσης απαγορεύσεων σε διάφορους τομείς της οικονομίας αλλά και για την επαναλειτουργία των υπόλοιπων βαθμίδων της εκπαίδευσης.

Κατά τα λοιπά, όσον αφορά το μέτωπο της πανδημίας, σχεδόν όλο το βάρος από την κυβέρνηση πέφτει στους εμβολιασμούς, από τη στιγμή μάλιστα που μετράμε αντίστροφα πλέον για το άνοιγμα της εστίασης και του τουρισμού, καθώς σταδιακά ανοίγει η πλατφόρμα και για νεαρότερες ηλικίες.

Είναι μάλιστα ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση θέλει να «τρέξει» με ταχύτατους ρυθμούς το εμβολιαστικό πρόγραμμα, καθώς ένας από τους φόβους που αντιμετωπίζει εν όψει της καλοκαιρινής περιόδου είναι ένα ενδεχόμενο τέταρτο κύμα της πανδημίας.

«Αν αφήσουμε το επιδημιολογικό κύμα να σέρνεται, θα φύγει πιο αργά, που σημαίνει ότι θα βλέπουμε κρούσματα μετά το Πάσχα, θα συνεχίσουν. Δεν είναι κατάλληλη συνταγή για το καλοκαίρι» δήλωσε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ιατρικής Γιώργος Παυλάκης. Όπως εξήγησε ο καθηγητής Ιατρικής, επειδή υπάρχουν κι άλλα στελέχη του ιού έτοιμα να δείξουν τα δόντια τους, είναι πιθανόν να αντιμετωπίσουμε και ένα τέταρτο κύμα. «Αυτό το τέταρτο κύμα, αν είναι ο ιός καινούριος, μπορεί να συμβεί και το καλοκαίρι» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα εμβολιασμών μοιάζει να είναι και το… υπερατού της κυβέρνησης, καθώς σε τελευταίες δημοσκοπήσεις οι πολίτες δηλώνουν ικανοποιημένοι από την πορεία του σε αντίθεση με άλλους τομείς σχετιζόμενους με την πανδημία, όπου οι αρνητικές απόψεις κυριαρχούν των θετικών.

Με ένα μήνυμα προς την Τουρκία συνόδευσε ο πρωθυπουργός την παρουσία του στην Αεροπορική Βάση της Ανδραβίδας, όπου και παρακολούθησε μέρος της πολυεθνικής διακλαδικής άσκησης «Ηνίοχος 21», στον απόηχο των δηλώσεων Δένδια και Τσαβούσογλου την περασμένη εβδομάδα.

«Η Ελλάδα αποτελεί θεμέλιο σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή. Αποτελεί πρωταγωνιστή στις αναμετρήσεις, αλλά και στις συζητήσεις. Στην αμυντική αποτροπή, αλλά και στην ειρηνική καταλαγή. Με το εθνικό συμφέρον και το Διεθνές Δίκαιο μόνιμες πυξίδες της» δήλωσε ο Μητσοτάκης, διαπιστώνοντας από κοντά το αξιόμαχο και την αποτρεπτική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας.

«Η Ελλάδα πάντοτε θα προωθεί μία θετική ατζέντα, έχοντας ως θεμέλιο τις κοινές αξίες, τη συμμόρφωση με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, τους κανόνες καλής γειτονίας και τον αμοιβαίο σεβασμό που θα πρέπει πάντα να διέπει τις σχέσεις μεταξύ σύγχρονων χωρών» τόνισε ο πρωθυπουργός.

Πρόσθεσε, ωστόσο, πως «την ίδια στιγμή, δεν μπορούμε να είμαστε αφελείς. Αντιμετωπίζουμε ένα νέο σύνολο απειλών. Ο κόσμος μας είναι εξαιρετικά περίπλοκος και η γειτονιά μας, δυστυχώς, γίνεται πιο ασταθής», δηλώνοντας ταυτόχρονα πως «η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενισχύει τις αμυντικές δυνατότητές της και να αναβαθμίζει τις ένοπλες δυνάμεις της».