Καμιά ελπίδα για τη Γάζα

Η έξαρση της βίας συνεχίζεται καθώς οι διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός φαίνονται ολοένα και πιο περίπλοκες και αναποτελεσματικές, παρά τους ισχυρισμούς της Χαμάς ότι έχει αποδεχθεί μια πρόταση εκεχειρίας που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ. Επιπρόσθετα η ανθρωπιστική κατάσταση έχει επιδεινωθεί περαιτέρω, καθώς σημειώνονται προβλήματα στη διανομή τροφίμων, ενώ τα εναπομείναντα έξι από τα 22 νοσοκομεία που υπολειτουργούν στη Λωρίδα της Γάζας

Η παρούσα κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί παρά μόνον ως «χαοτική». Μέχρι σήμερα, η παρατεταμένη διεξαγωγή εκκαθαριστικών επιχειρήσεων των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν περισσότεροι από 61.700 Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων που πιστεύεται ότι είναι θαμμένοι κάτω από τα ερείπια.

Προκειμένου να επιτευχθεί το σύνολο των στόχων του πολέμου στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της εξουδετέρωσης της Χαμάς (στόχος ύψιστης προτεραιότητας) και της απελευθέρωσης των ομήρων (δευτερεύων στόχος), την προηγούμενη Κυριακή ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να καταλάβει το 75% της Λωρίδας της Γάζας μέσα σε δύο μήνες. Επίσης να συγκεντρωθεί ο παλαιστινιακός πληθυσμός σε τρεις περιοχές. Στην πόλη της Γάζας στον Βορρά, στην κεντρική Γάζα και στην παραθαλάσσια περιοχή της νότιας Γάζας.

Πέρα από την οξεία επισιτιστική ανασφάλεια, σχεδόν 600.000 Παλαιστίνιοι εκτοπίστηκαν από την κατάρρευση της εκεχειρίας στα μέσα Μαρτίου, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ. Η παρατεταμένη συγκρουσιακή κατάσταση φέρεται να έχει εκτοπίσει περίπου το 90% του πληθυσμού κατ’ επανάληψη.

Ως θετική εξέλιξη κρίνεται η έναρξη διανομής τροφίμων από την αμφιλεγόμενη ομάδα βοήθειας για τη Γάζα, το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα της Γάζας (GHF), αν και εξαιτίας της ανοργάνωτης διανομής της ελάχιστης ανθρωπιστικής βοήθειας και των λιγοστών τροφίμων έχουν χάσει τη ζωή τους δεκάδες Παλαιστίνιοι. Το απόγευμα της Τρίτης, η GHF ανακοίνωσε ότι μοίρασε περίπου 8.000 κουτιά με τρόφιμα, δηλαδή 462.000 γεύματα για τα 2,1 εκατομμύρια των Παλαιστινίων.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων (World Food Program – WFP), ο αποκλεισμός της ανθρωπιστικής βοήθειας βρισκόταν σε ισχύ από τις 2 Μαρτίου 2025. Ο παλαιστινιακός πληθυσμός αντιμετώπισε παρατεταμένη έλλειψη τροφίμων και σχεδόν μισό εκατομμύριο υπέφερε από οξύ υποσιτισμό, λιμό, ασθένειες και θανάτους.

Την περασμένη εβδομάδα, προκειμένου να αρθούν οι ισραηλινοί περιορισμοί στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και να τερματιστούν οι νέες επιθέσεις του ισραηλινού στρατού, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και ο Καναδάς εξέδωσαν κοινή δήλωση απειλώντας ότι θα λάβουν συγκεκριμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων κυρώσεων, κατά του Ισραήλ. 

Μια ξεχωριστή επιστολή από τους υπουργούς Εξωτερικών της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας και 18 άλλων χωρών κάλεσε το Ισραήλ να ανοίξει πλήρως την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Ακόμη και η κυβέρνηση Τραμπ εξέφρασε την αυξανόμενη ανησυχία της για τη διογκούμενη κρίση πείνας στη Γάζα.

Την ίδια ώρα στο Κάιρο συνεχίζονται οι εντατικές προσπάθειες για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ώστε να επιτευχθεί μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός έναντι της απελευθέρωσης των ομήρων.

Τις προηγούμενες ημέρες, η Χαμάς δήλωσε ότι είχε συμφωνήσει σε μια πρόταση του απεσταλμένου των Αμερικανών Στιβ Γουίτκοφ, η οποία περιελάμβανε μια 70ήμερη εκεχειρία, μια σταδιακή ισραηλινή αποχώρηση από τη Γάζα, την απελευθέρωση 10 Ισραηλινών αιχμαλώτων σε δύο ομάδες και την απελευθέρωση εκατοντάδων Παλαιστινίων κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων πολλών που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης. Ωστόσο, ο Αμερικανός απεσταλμένος διέψευσε τις ανακοινώσεις της Χαμάς.

Στην πολύπαθη Λωρίδα της Γάζας η Χαμάς επιδιώκει να διασφαλίσει την πολιτική της επιβίωση μέσω διπλωματικών ελιγμών και διατήρησης των στρατιωτικών της δυνατοτήτων, την ίδια στιγμή που ο ισραηλινός στρατός διεξάγει παρατεταμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις για την εξουδετέρωσή της. Ευελπιστεί ότι η διατήρηση της επιχειρησιακής της δυνατότητας, πέρα από την πολιτική της επιβίωση, θα της διασφαλίσει και έναν ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση της Λωρίδας της Γάζας. Ωστόσο αυτό που εκτυλίσσεται είναι μια ενδελεχής διαγραφή της παρουσίας της και μια αναδιαμόρφωση της Γάζας προς όφελος του Ισραήλ.

Παρά την ακατάπαυστη στρατιωτική πίεση που αντιμετωπίζει, η Χαμάς συνεχίζει τις έμμεσες διαπραγματεύσεις υπό τη μεσολάβηση της Αιγύπτου, του Κατάρ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε αντίθεση με τις ισραηλινές κατηγορίες για αδιαλλαξία, η Χαμάς επιμένει ότι στοχεύει στη διασφάλιση μιας μόνιμης εκεχειρίας, στην απόσυρση των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων από τη Γάζα και στην παροχή εγγυήσεων για την πολιτική και κοινωνική της συνέχεια.

Όπως αναφέρει μια ανάλυση της καταριανής ειδησεογραφικής υπηρεσίας The New Arab, οι μέχρι σήμερα προτάσεις για τη Λωρίδα της Γάζας, που κάνουν λόγο για μια τεχνοκρατική κυβέρνηση ή για έναν ευρύτερο ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής στην ανοικοδόμηση της Γάζας, έχουν συναντήσει την επιμονή της Χαμάς για εγγυήσεις, δηλαδή την προστασία της ηγεσίας της και τη διατήρηση του στρατιωτικού της ρόλου. Ως γνωστόν, αυτοί οι όροι απορρίφθηκαν όχι μόνο από το Ισραήλ αλλά και από την Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία απαιτεί τον αφοπλισμό της Χαμάς ως προϋπόθεση για την ενότητα των Παλαιστινίων.

Από την πλευρά της η Παλαιστινιακή Αρχή βλέπει την τρέχουσα στιγμή ως ευκαιρία να επαναβεβαιώσει τη νομιμότητά της στη Γάζα, εάν η Χαμάς εξουδετερωθεί στρατιωτικά. Οι αξιωματούχοι της Παλαιστινιακής Αρχής έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι οποιοδήποτε μεταπολεμικό πλαίσιο διακυβέρνησης πρέπει να εμπίπτει στην ομπρέλα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), με τον Πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς να διατηρεί την εκτελεστική εξουσία.

Ωστόσο, Άραβες πολιτικοί αναλυτές γνώστες της ενδο-παλαιστινιακής κατάστασης προειδοποιούν ότι «οποιαδήποτε ρύθμιση επιβληθεί, ιδιαίτερα υπό την πίεση των Αμερικανών ή των Ισραηλινών, κινδυνεύει να πυροδοτήσει έναν νέο γύρο εσωτερικής παλαιστινιακής διαμάχης».

O Βασίλης Γιαννακόπουλος, είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής [email protected]

Διαβάστε επίσης:

Μεταναστευτικό – Γερμανία: «Παγώνουν» οι επανενώσεις οικογενειών, προς κατάργηση και η ταχεία πολιτογράφηση

ΕΕ: «Θωρακίζεται» έναντι της Ρωσίας μέσω Μαύρης Θάλασσας – Το φιλόδοξο σχέδιο 75 δισ. ευρώ για αναβάθμιση λιμανιών και υποδομών

Τραμπ: Δεν μπορώ να πω αν ο Πούτιν θέλει να τερματίσει τον πόλεμο, θα μάθουμε αν μας χειραγωγεί