Η Έξοδος του παρόντος στο παρελθόν!

"Π" ARTΒΙΒΛΙΟΈντυπη Έκδοση Κατά τα γοητευτικά πρότυπα του εξωτερικού, όπου η συγγραφή ενός μυθιστορήματος απαιτεί ανάλογη έρευνα και ταυτόχρονα συζήτηση με τον εκδότη, ο αφηγητής - συγγραφέας (με τον οποίο έχουμε γνωριστεί ήδη από προηγούμενα βιβλία του Σφακιανάκη) αποφασίζει να γράψει ένα βιβλίο για την Έξοδο του Μεσολογγίου σε μια περίοδο που η σύγχρονη Ελλάδα βρίσκεται εκ νέου πολιορκημένη από τα χρέη της και αναζητά απεγνωσμένα μιαν ακόμα ηρωική έξοδο από την οικονομική κρίση. Ο ίδιος δε ο Σφακιανάκης επιχειρεί μια προσωπική ηρωική έξοδο στη συγγραφή, επιτέλους δίχως το άγχος της εκδοτικής επιτυχίας, απελευθερωμένος από κάποιες συμβάσεις που πιθανόν και να τον αδικούσαν. Το δίχως άλλο, η αφηγηματική του δεξιότητα βρίσκει διέξοδο σε μιαν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία που καθιστά το μυθιστόρημά του ταυτόχρονα και μια πρόταση εξόδου από τα εγχώρια θεματολογικά και ηθογραφικά στερεότυπα… Ως σύγχρονος ταξιδιώτης, με το πόλο μπλουζάκι και τα αθλητικά του παπούτσια, πετυχαίνει μ’ ένα εντυπωσιακό άλμα να βρεθεί από τη σύγχρονη πραγματικότητα στο 1826, μέσα στο πολιορκημένο Μεσολόγγι που λιμοκτονεί, λίγες μόλις μέρες πριν αποφασιστεί η Έξοδος… (Να σημειώσουμε εδώ ότι ο συγγραφέας είναι φανατικός ταξιδιώτης και φιλομαθής αναγνώστης της Ιστορίας). Έτσι, το φιλέρευνο και φιλοταξιδιωτικό του πνεύμα βρίσκει διέξοδο σ’ ένα ταξίδι στο παρελθόν, ένα ταξίδι στην Ιστορία – όπου, ας πούμε, το alter ego του, με αφορμή μιαν επιτόπια ερεύνα του ιστορικού γεωγραφικού χώρου όπου έλαβε χώρα η πολιορκία, γίνεται αυτόπτης μάρτυς των γεγονότων πλάι στον γραμματικό της εποχής της Εξόδου, Νικόλαο Κασομούλη. Πρόκειται για πολεμικό ανταποκριτή – ένα είδος Χεμινγουέι; Προφανώς, όχι, μια και η μυθιστορηματική δράση είναι απείρως πιο ευεπίφορη στις αυθαιρεσίες, προκειμένου να αποκαλύψει την πραγματικότητα! Ούτε, επίσης, πρόκειται ακριβώς για ένα ακόμα ιστορικό μυθιστόρημα, παρά την έντονα ιστορική δράση, κατά την οποία βρίσκονται στο προσκήνιο γνωστά ιστορικά πρόσωπα της εποχής. Είναι αξιοθαύμαστη η διαχείριση της ιστορικής περιόδου και του εμβόλιμου στο σκηνικό επισκέπτη από το μέλλον… Χρησιμοποιώντας με δεξιοτεχνία όλες τις… ανέσεις που παρέχει η λογοτεχνία για να αυθαιρετήσεις στον χωροχρόνο, ο μυθιστορηματικός συγγραφέας εγκλείει τον εαυτό του εντός των τειχών του πολιορκημένου Μεσολογγίου στην τελική τρίτη φάση της πολιορκίας. Σύντομα, αναγκάζεται να υιοθετήσει την ένδυση της εποχής, τη φουστανέλα και τα τσαρούχια, αλλά και να υποστεί την πείνα, την απλυσιά και τις πάμπολλες κακουχίες που υφίσταντο οι κάτοικοι στο Μεσολόγγι κατά την περίοδο της πολιορκίας του από τις δυνάμεις του Ιμπραήμ. Ο αφηγητής, ωστόσο, υποκύπτει στη μάλλον παθολογική ευκολία του να ερωτεύεται ακόμα και κάτω από τις πλέον αντίξοες συνθήκες, αυτές μιας πολιορκίας, υπό το καθεστώς της απόλυτης πείνας, της έλλειψης στοιχειωδών συνθηκών υγιεινής – σ’ ένα περιβάλλον ερήμωσης και θανάτου. Απ’ ό,τι μαθαίνουμε και διαχρονικά πλέον, όσο εύκολα ερωτεύεται ο συγγραφέας τόσο εύκολα ξεχνά, για να βυθιστεί αυτάρεσκα στη μοναξιά της ατομικότητάς του – στη συνήθεια να μη μοιράζεται τη ζωή του. Και στις δυο αυτές επιλογές, ο Σφακιανάκης ξοδεύει γενναιόδωρα το πηγαίο και περίτεχνο χιούμορ του και φυσικά, όπως συμβαίνει συνήθως, πίσω από κάθε αστείο καλύπτεται ή αντιπαλεύεται μια μελαγχολική διάθεση, ένα ιδιωτικό βάσανο. Ο συγγραφέας αρνείται πεισματικά να απεκδυθεί την ιδιότητα του φανατικού εραστή ακόμα και τη στιγμή της Εξόδου, έτσι που κινδυνεύει άμεσα να βρεθεί αντιμέτωπος με τον τρομερό πολέμαρχο Κίτσο Τζαβέλα, την αστεφάνωτη γυναίκα του οποίου πολιορκεί ερωτικά σε συνθήκες πολιορκίας… Τέλος, εντυπωσιακό είναι το στοιχείο της λογοτεχνικής διαχείρισης του ψυχισμού του συγγραφέα - αφηγητή που βρίσκεται κάτω από τις πλέον ακραίες συνθήκες ενός αδιέξοδου εγκλεισμού και μιας απονενοημένης εξόδου διατηρώντας ταυτόχρονα δυο συνειδήσεις: του παρόντος και του παρελθόντος. ΒΙΒΛΙΟΆρης ΣφακιανάκηςέξοδοςμυθιστόρημαέρευναιστορίαΜεσολόγγιIssue: 1961Issue date: 23-03-2017Has video: Exclude from popular: 0