Γολγοθάς μετά το... Πάσχα

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Αρχίζουμε να μετράμε αντίστροφα από σήμερα: σε 30 ημέρες (ελπίζουμε ότι) θα έχουν κριθεί τα πάντα όσον αφορά τη διαδικασία της αξιολόγησης: το ποια θα είναι τα εισπρακτικά μέτρα που θα επιβληθούν, το αν θα περάσουν από την ελληνική Βουλή χωρίς να προκληθούν πολιτικές εξελίξεις, το αν θα παραμείνει – και υπό ποιους όρους – το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα, το αν θα επανέλθουν στο φυσικό τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων προσφέροντας ανάσα στις ελληνικές τράπεζες μέχρι και το αν θα ξεκινήσει και υπό ποιες προϋποθέσεις η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους. Όλα αυτά μέσα σε 30 ημερολογιακές ημέρες. Στο τέλος τους, η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα έχει περάσει ο δικός της Γολγοθάς. Για τους φορολογούμενους, όμως, τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους, τους ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα, μερίδα των αγροτών, ακόμη και τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ο Γολγοθάς θα ξεκινήσει μετά τις υπογραφές. Όταν ο Πιερ Μοσκοβισί δήλωνε προ εβδομάδων ότι θέλει συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση μέχρι το Πάσχα, κάτι ήξερε που απέφευγε να διευκρινίσει σε ποιο Πάσχα αναφερόταν. Έτυχε φέτος η χρονική απόσταση ανάμεσα στον εορτασμό των Καθολικών και τον αντίστοιχο των Ορθοδόξων να είναι μεγαλύτερη του ενός μήνα. Δεν επιβεβαιώθηκε η επίτευξη συμφωνίας μέχρι το Πάσχα των Καθολικών – οι επικεφαλής των θεσμών βρίσκονται ήδη στις πατρίδες τους για ολιγοήμερες διακοπές –, υπάρχει όμως ένα… Πάσχα ακόμη για να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη Μοσκοβισί. Δύο είναι οι πολύ κρίσιμες ημερομηνίες που έχει μπροστά της η κυβέρνηση: η πρώτη είναι η 11η Απριλίου, ημερομηνία διεξαγωγής του Euroworking Group. Στη συγκεκριμένη συνεδρίαση, η ελληνική πλευρά θέλει να έχουν κλείσει τα πάντα ώστε να δοθεί το πράσινο φως στη συνεδρίαση του Eurogroup της 22ας Απριλίου για την αποδέσμευση μιας ακόμη δόσης - «ανάσας», το ύψος της οποίας μπορεί και να ξεπεράσει τα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ. Πώς όμως αναμένεται να κυλήσει ο χρόνος μέχρι τη δεύτερη κρίσιμη ημερομηνία, το κρίσιμο ραντεβού της 22ας Απριλίου; Το... ματς Το χρονοδιάγραμμα στο οποίο συμφώνησαν οι επικεφαλής του κουαρτέτου με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο την Κυριακή, τελευταία ημέρα του πρώτου γύρου των διαπραγματεύσεων (πρακτικά του δεύτερου γύρου, καθώς είχαν προηγηθεί και οι διαβουλεύσεις του Φεβρουαρίου), προβλέπει επανέναρξη των συζητήσεων στις 2 Απριλίου. Οι ημέρες από σήμερα μέχρι και τη συγκεκριμένη ημερομηνία δεν θα έχουν πολλές εντάσεις, καθώς εκτός του ότι αυτή η εβδομάδα είναι η Μεγάλη Εβδομάδα των Καθολικών, οι όποιες διαβουλεύσεις θα γίνουν σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων. Μόνο αν χρειαστεί θα γίνει κάποια τηλεδιάσκεψη, η οποία και αυτή μάλλον θα μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Σε κάθε περίπτωση, το… ματς ξαναρχίζει στις αρχές του επόμενου μήνα. Πρακτικά, οι δανειστές και η ελληνική κυβέρνηση θα έχουν μόλις 10 ημέρες στη διάθεσή τους για να κλείσουν όλα τα μέτωπα, καθώς, αν δεν έχει βγει λευκός καπνός μέχρι την προγραμματισμένη συνεδρίαση της 11ης Απριλίου, θα αυξηθούν οι πιθανότητες να μην υπάρχει πλέον ο χρόνος ολοκλήρωσης της συμφωνίας μέχρι να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης. Δεδομένου ότι το χρονικό διάστημα μετά την επάνοδο των «θεσμών» θα είναι πολύ περιορισμένο, το ζητούμενο είναι εντός των επόμενων ημερών να υπάρξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σύγκλιση στα ουκ ολίγα μέτωπα που έμειναν ανοικτά: 1Στο φορολογικό ουσιαστικά υπάρχει μια μεγάλη εκκρεμότητα. Να δεχθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την κατανομή των φορολογικών βαρών επί της οποίας φέρονται να έχουν καταλήξει η ελληνική κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι. Το ότι υπάρχει σύγκλιση στο φορολογικό ελέχθη σε όλους τους τόνους. Το ανέφερε ο Γιώργος Χουλιαράκης μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων την περασμένη Πέμπτη, το είπε από το βήμα της Βουλής αλλά και στο λόμπι του Χίλτον ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, το ανέφερε και η Όλγα Γεροβασίλη στο προχθεσινό press room. Βέβαια, η απαίτηση του ΔΝΤ παραμένει και μέχρι να πάρει η συμφωνία μορφή νομοσχεδίου όλα θα είναι ανοικτά. Εδώ έχουμε δει το επίδομα ανεργίας να ψαλιδίζεται με e-mail προς τον αρμόδιο υπουργό, ενώ αυτός βρισκόταν στις Βρυξέλλες, η αλλαγή του αφορολογήτου θα ήταν το δύσκολο; Η μείωση της φορολογικής έκπτωσης κατά 100 ευρώ που «ψαλιδίζει» το αφορολόγητο στην περιοχή των 9.000 ευρώ (σ.σ.: το ακριβές ποσό εξαρτάται από το αν ο κατώτατος συντελεστής της κλίμακας θα είναι 22% ή 22,5%), η απόφαση ο ανώτατος συντελεστής της κλίμακας να είναι 45% και όχι 50% αλλά και η θέσπιση νέας κλίμακας υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης, που ουσιαστικά μοιράζει τα πρόσθετα φορολογικά βάρη σε όσους δηλώνουν εισοδήματα από 20.000 ευρώ τον μήνα και πάνω (αντί για 30.000 ευρώ που επιθυμούσε η ελληνική κυβέρνηση), θεωρούνται κινήσεις σύγκλισης με τις απόψεις του ΔΝΤ. Πρακτικά, εκκρεμεί να φανεί αν το Ταμείο θα επιμείνει στη θέση του το αφορολόγητο να είναι πολύ χαμηλότερο (ακόμη και κάτω από 6.000-7.000 ευρώ), αλλά να ισχύσει για όλους και όχι μόνο για όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 40.000 ευρώ. Η όλη συζήτηση για το αφορολόγητο φέρνει στην επιφάνεια τη σύγκρουση δύο διαφορετικών σχολών. Η κυβέρνηση θέλει να προστατέψει τα χαμηλότερα στρώματα και να επιβάλει το σύνολο των φόρων στους 300-400.000 μισθωτούς με μεικτές ετήσιες αποδοχές άνω των 20.000 ευρώ. Το ΔΝΤ θέλει μικρότερο αφορολόγητο, αλλά να ισχύει για όλους, εκτιμώντας ότι αν βοηθηθούν οι έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα έμμεσα θα κερδίσουν και οι φτωχοί (σ.σ.: είναι η θέση για την οποία το υπουργείο Οικονομικών κατηγόρησε το ΔΝΤ για έλλειψη σοβαρότητας). 2Στο ασφαλιστικό η μεγάλη εκκρεμότητα έχει να κάνει κυρίως με τους συντελεστές αναπλήρωσης, οι οποίοι και καθορίζουν το ύψος των συντάξεων που θα εκδοθούν μετά την 1.1.2016. Ως προς την εθνική σύνταξη μάλλον θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η απόφαση το ποσό των 384 ευρώ να χορηγείται – χωρίς εισοδηματικά κριτήρια – με 20 χρόνια προϋπηρεσίας αντί για 15, ενώ «παίζονται» τα ποσά της εθνικής σύνταξης για όσους αποχωρήσουν με λιγότερα από 20 χρόνια. Βασικό «αγκάθι» επίσης παραμένει το αν θα αυξηθούν (και πόσο) οι ασφαλιστικές εισφορές, καθώς από τη συγκεκριμένη απόφαση εξαρτάται και το αν θα υπάρξει μεγαλύτερη περικοπή των συντάξεων. Προς το παρόν, η κυβέρνηση ελπίζει ότι θα αντλήσει περίπου 300 εκατ. ευρώ από την περικοπή των μεγάλων επικουρικών συντάξεων (πάνω από 120 ή 150 ευρώ) και ότι ολόκληρη η ιστορία με τις περικοπές στις συντάξεις θα τελειώσει κάπου εκεί. Άλλωστε, και η μείωση του αφορολογήτου και η αύξηση των συντελεστών της κλίμακας στην πράξη δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια έμμεση μείωση συντάξεων. Δεδομένου ότι οι αυξήσεις φόρων φέρνουν αύξηση παρακράτησης και κατά συνέπεια μείωση καθαρών αποδοχών, ουσιαστική διαφορά δεν υπάρχει. 3Στο θέμα των «κόκκινων» δανείων, προς το παρόν η απόσταση είναι πολύ μεγάλη. Η ελληνική πλευρά – η οποία δέχεται πολύ μεγάλες πιέσεις σε αυτό το θέμα – εμφανίζεται διατεθειμένη να πει «ναι» μόνο στις μεταβιβάσεις των επιχειρηματικών δανείων, με τους δανειστές από την άλλη να επιμένουν σε πλήρη απελευθέρωση της αγοράς. Σύγκλιση δεν έχει υπάρξει και το μόνο σημείο στο οποίο υπάρχει μια «αχτίδα» προς το παρόν είναι τα δάνεια που έχουν δοθεί με ενέχυρο την κύρια κατοικία. Και σε αυτά, όμως, οι δανειστές ζητούν η προστασία να γίνεται με πολύ αυστηρά κριτήρια και όχι να είναι καθολική. Αυτό το έχει ήδη αποδεχτεί η κυβέρνηση και το «παζάρι» γίνεται επί των κριτηρίων. Στη Βουλή Όσον αφορά τα μέτρα, το ζητούμενο δεν είναι μόνο αν θα συμφωνηθούν με τους δανειστές, αλλά και να περάσουν από τη Βουλή, κάτι που αναμένεται να γίνει στο 10ήμερο από τις 11 έως τις 21 Απριλίου. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, η κυβέρνηση θα πρέπει να περάσει τα νέα μέτρα από το ελληνικό Κοινοβούλιο ελπίζοντας ότι η διπλή κρίση την οποία περνάει η χώρα – τρίτο μνημόνιο και προσφυγικό – θα εμποδίσει τους βουλευτές που στηρίζουν την κυβέρνηση από το να καταψηφίσουν. Μόνο την 21η Απριλίου οι βουλευτές θα συνειδητοποιήσουν ότι θα πρέπει να βάλουν την υπογραφή τους σε ένα πακέτο μέτρων προϋπολογισμού 6 δισ. ευρώ: 1 Δύο δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι μόνο οι αυξήσεις φόρων του 2016 με τη μεγάλη μερίδα (περίπου 1,3 δισ. ευρώ) να προέρχεται από την κατακόρυφη αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία από μόνη της θα αποδώσει επιπλέον 1,3 δισ. ευρώ. 2 Επιπλέον δύο δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι το πακέτο των μέτρων για τον προϋπολογισμό του 2017 και του 2018. Τα μέτρα θα ψηφιστούν από τώρα και αναμένεται να αφορούν κατά κύριο λόγο την αύξηση των φόρων. 3 Το τρίτο πακέτο είναι το ασφαλιστικό με τα μέτρα του να φτάνουν επίσης στα 1,8 δισ. ευρώ. Προφανώς κάποια έχουν ήδη θεσμοθετηθεί, το ζητούμενο όμως είναι το τι γίνεται την ώρα του λογαριασμού. Πόσο μάλλον όταν στο ασφαλιστικό έχουν συμπεριληφθεί πολύ δύσκολα θέματα: από τη μείωση του ΕΚΑΣ και την αύξηση των εισφορών μέχρι τη μείωση των συντάξεων, υφιστάμενων και νέων. Η συνεδρίαση του Eurogroup της 22ας Απριλίου – τελευταία εργάσιμη πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα των Ορθοδόξων – μπορεί να ανοίξει τον δρόμο και για την εκταμίευση δανειακών δόσεων ύψους 5,7 δισ. ευρώ (σ.σ.: ακόμη είναι ανοικτό αν θα δοθούν το σύνολο των δόσεων που εκκρεμούν από τον περασμένο Νοέμβριο και Δεκέμβριο) αλλά και για το ξεκαθάρισμα του ρόλου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο τρίτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της Ελλάδας. Προς το παρόν, οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ ακολουθούν τον βηματισμό της διαπραγμάτευσης και δεν έχουν εγείρει τις αξιώσεις του «άρθρου Τόμσεν» για επιβολή μέτρων που να αντιστοιχούν στο 4-5% του ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο θα τίναζε στον αέρα τη διαδικασία, καθώς όλα τα «παζάρια» που έγιναν ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση από τις 8 Μαρτίου μέχρι και την περασμένη Κυριακή στηρίχτηκαν στο ότι υπάρχει αναγκαιότητα επιβολής πρόσθετων μέτρων που να αντιστοιχούν περίπου στο 3% του ΑΕΠ μέχρι και το 2018. Από τη διατύπωση του ανακοινωθέντος του Eurogroup και το αν αυτό θα περιλαμβάνει τη δήλωση ότι το ελληνικό πρόγραμμα έχει επανέλθει στην κανονική του τροχιά (on track) θα εξαρτηθεί και η επόμενη κίνηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την οποία περιμένουν οι ελληνικές τράπεζες. Η κίνηση αυτή δεν είναι άλλη από την αποκατάσταση του waiver των ελληνικών ομολόγων, που θα φέρει κατακόρυφη μείωση της έκθεσης στον Έκτακτο Μηχανισμό Χρηματοδότησης (ELA) και κατά συνέπεια μείωση της επιβάρυνσης από τους τόκους.διαπραγμάτευσηΔΝΤEurogroupIssue: 1909Issue date: 24-03-2016Has video: