Φεύγουν πριν αλλάξουν οι όροι: Μαζική έξοδος στη σύνταξη ενόψει νέων ορίων ηλικίας

Το λένε οι αριθμοί, το επιβεβαιώνουν οι ασφαλισμένοι, το γνωρίζουν καλά όσοι ζουν με το ρολόι των εισφορών να χτυπάει στο κεφάλι τους: έρχεται νέα ανατροπή στο ασφαλιστικό και η κοινωνία, για μία ακόμη φορά, καλείται να «προσαρμοστεί». Όχι επειδή θέλει, αλλά γιατί δεν της αφήνουν άλλη επιλογή.

Μέσα σε ένα κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας και υποψίας για νέα αύξηση των ορίων ηλικίας από το 2027 και μετά, οι αιτήσεις για σύνταξη σημειώνουν θεαματική άνοδο.

Ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, Μιχάλης Αργυρού, μιλώντας σε διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, επισήμανε ότι τέτοιες αλλαγές πρέπει να γίνονται εγκαίρως για να αποφεύγονται πιο επώδυνες αποφάσεις στο μέλλον. Μόνο που η «έγκαιρη παρέμβαση», στην περίπτωση του ελληνικού κράτους, έχει ταυτιστεί με τη στιγμή που το σύστημα φτάνει στα όρια του. Και τότε, όπως γνωρίζουμε όλοι από πρώτο χέρι, οι αποφάσεις δεν είναι απλώς επώδυνες – είναι συντριπτικές.

Οι ασφαλισμένοι, έχοντας δει τι συνέβη σε προηγούμενες «προσαρμογές», δεν περιμένουν να μάθουν από τα δελτία Τύπου τι τους περιμένει. Ξέρουν καλά πως η περίφημη ρήτρα προσδόκιμου ζωής –αυτό το «τεχνικό εργαλείο» που υποτίθεται παρακολουθεί την εξέλιξη της μακροζωίας για να προσαρμόζει τα όρια συνταξιοδότησης– έχει ήδη αρχίσει να κουνάει απειλητικά το δάχτυλο.

Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή, άλλωστε, μέχρι τα τέλη του 2026 θα έχει έτοιμη τη μελέτη της, με βάση την οποία τα σημερινά όρια των 62 και 67 ετών μπορεί να αυξηθούν κατά 1,5 χρόνο – δηλαδή στα 63,5 και 68,5. Το αν αυτό θα γίνει απότομα ή σταδιακά, είναι άγνωστο. Αυτό που ξέρουν οι εργαζόμενοι είναι ότι, σε κάθε περίπτωση, θα το πληρώσουν οι ίδιοι.

Η κυβέρνηση προς το παρόν παραμένει θεατής αυτής της έξαρσης. Από τη μία βλέπει 200.000 εργαζόμενους τον χρόνο να φεύγουν από την εργασία. Από την άλλη, δηλώνει πως οι συνταξιούχοι μπορούν πλέον να δουλεύουν και μετά τη σύνταξη χωρίς περικοπές. Ωραία ευελιξία – δουλεύεις ως τα 62 για να συνεχίσεις να δουλεύεις και μετά, αν μπορείς, και με λίγη σύνταξη παραπάνω για… ενθάρρυνση.

Αξίζει να σημειωθεί πως σχεδόν το 50% των εργαζομένων καταφεύγει στην εξαγορά πλασματικών ετών για να συμπληρώσει τις προϋποθέσεις και να «γλιτώσει» τη μετάθεση της εξόδου. Ένα ακόμη ελληνικό παράδοξο: το ίδιο το κράτος ενθαρρύνει –με το αζημίωτο– τους εργαζομένους να φύγουν πιο νωρίς, για να τους… κρατήσει μέσα στο σύστημα.

Η γενιά των σημερινών 60άρηδων, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1955 και 1965, μπαίνει μαζικά σε φάση «ωρίμανσης» δικαιωμάτων. Είναι οι πρώτοι που βλέπουν να κλείνει η πόρτα του ασφαλιστικού τους «συμβολαίου». Είναι όμως και οι τελευταίοι που ίσως προλάβουν να αποχωρήσουν με όρους που θυμίζουν το παλιό ασφαλιστικό σύστημα, πριν το 2010.

Για τους επόμενους, η κατάσταση προμηνύεται δυσκολότερη. Περισσότερα χρόνια δουλειάς, αβέβαια όρια ηλικίας, εξευτελιστικές συντάξεις που δεν αρκούν ούτε για βασικά, και φυσικά, ο μόνιμος φόβος πως στο όνομα της «δημοσιονομικής σταθερότητας» μπορεί να προκύψει ξανά «ανάγκη» για μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών.

Το κράτος μιλά για μεταρρυθμίσεις. Οι εργαζόμενοι βλέπουν μόνο περικοπές και ανατροπές. Και σε αυτή την ιστορική σύγκρουση, το «βιώσιμο σύστημα» έχει γίνει το μεγάλο αφήγημα, πίσω από το οποίο κρύβονται χρόνια υποσχέσεων που δεν τηρήθηκαν, και γενιές πολιτών που δουλεύουν μια ζωή και φεύγουν χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει.

Γιατί το ερώτημα που κανείς δεν τολμά να απαντήσει ευθέως είναι: ποιο είναι τελικά το όριο; Πόσο πρέπει να ζούμε και να δουλεύουμε για να πάρουμε αυτό που έχουμε πληρώσει; Και πόσες φορές ακόμη θα χρειαστεί να «προσαρμοστούμε» για να βγουν οι αριθμοί των λογιστών;

Διαβάστε επίσης:

Η Ελλάδα χάνει σε ανταγωνιστικότητα – Σταθερά στην τελευταία 20αδα, πού πάμε καλά και πού αγγίζουμε… πάτο

Κυριάκος Πιερρακάκης: «Αναπτυξιακή ευκαιρία για την Ελλάδα η αξιοποίηση της “ασημένιας οικονομίας”»

Κοινωνικός Τουρισμός – ΔΥΠΑ: 26.874 εξαργυρώσεις voucher μέχρι τις 15 Ιουνίου – Ο δημοφιλέστερος προορισμός