Ενεργειακή κρίση: Η μέρα της μαρμότας – Άλλη μια φορά η Ε.Ε. δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων

Στο μνημειώδες έργο του για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, με τίτλο «Διχτάτορες», ο Κώστας Βάρναλής επιφύλαξε για τον Πομπήιο έναν τίτλο που μοιάζει να ταιριάζει γάντι στον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. επιχειρεί να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση, καθώς τον αποκάλεσε «Σπεύδε Βραδέως».

Κάπως έτσι, μετά την ικανοποίηση από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την περασμένη εβδομάδα, φθάσαμε στα νέα… χασομέρια της Τρίτης, όταν οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. παρέπεμψαν τις όποιες εξειδικεύσεις των

– ιδιαίτερα γενικών ως προς τη διατύπωσή τους και, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, «μικρής εμβέλειας» – προτάσεων της Κομισιόν σχετικά με τα ζητήματα της καθιέρωσης ανώτατης τιμής χονδρικής για το φυσικό αέριο και των κοινών αγορών αερίου από τους «27» σε νέα συνεδρίασή τους στις 24 Νοεμβρίου.

Εκτός από την παραδοσιακή αδυναμία (κάποιοι μιλούν ακόμα και για ανικανότητα…) της Ε.Ε. να κινηθεί γρήγορα όταν υπάρχει ανάγκη, το γεγονός ότι άλλη μια σύνοδος των αρμοδίων υπουργών δεν κατέληξε σε ένα σαφές πλαίσιο δείχνει και το πόσο σύνθετα είναι τα ζητήματα αυτά, αλλά και πόσο δύσκολο είναι να ξεπεραστούν οι διαφορές μεταξύ των χωρών – μελών και να υπάρξουν αποφάσεις για κοινές λύσεις για ένα θέμα το οποίο, κατά παραδοχή των ίδιων των Ευρωπαίων, προκαλεί ρήγματα στις κοινωνίες και πολιτικές αναταράξεις.

Στους προϋπολογισμούς τα βάρη

Φυσικά, ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι στα τέλη Νοεμβρίου η Ε.Ε. θα καταλήξει σε απτά μέτρα για την ενεργειακή κρίση, καθώς, όπως φάνηκε και από τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας, η συγκεκριμενοποίηση των προτάσεων της Επιτροπής δεν είναι εύκολη δουλειά, αφού οι διαιρέσεις εντός της Ένωσης παραμένουν μεγάλες, ενώ και τα ρίσκα από τα προτεινόμενα μέτρα (π.χ. πλαφόν στην τιμή του αερίου μπορεί να προκαλέσει ελλείψεις στις προμήθειες) ακόμα δεν έχουν προσμετρηθεί με ακρίβεια, ώστε να είναι δυνατό να εκτιμηθεί το μέγεθός τους.

Η ουσία είναι ότι το βάρος των μέτρων ελάφρυνσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από το ενεργειακό… άχθος παραμένει στην πλάτη των κρατικών προϋπολογισμών, με την ελληνική κυβέρνηση να δίνει το στίγμα των προσδοκιών της, επαναλαμβάνοντας σε όλους τους τόνους ότι, ακόμα κι αν υπάρξει ευρωπαϊκό σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης, δεν πρόκειται να σταματήσει να ενισχύει τους πολίτες, πάντα στο μέτρο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, αλλά και των υποχρεώσεων της χώρας έναντι της Ε.Ε. για «συνετή» δημοσιονομική πολιτική.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, μιλώντας στον ρ/σ ΣΚΑΪ την Τετάρτη και αναφερόμενος στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., σημείωσε με νόημα ότι «δικαιούμαστε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. (…) Δικαιούμαστε να ελπίζουμε βάσιμα, ότι αν υπάρχει κάποιο μόνιμο μέτρο (σ.σ.: από την Ένωση), τότε θα έχουμε μια σταθεροποίηση των τιμών για μεγαλύτερη διάρκεια σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που είχαμε δει τους τελευταίους μήνες» προσθέτοντας ότι «η μάχη απέναντι στην ακρίβεια είναι συνεχής και αξιοποιούμε κάθε εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας. Είναι μάχη σε όλα τα επίπεδα».

Δημοσιονομικά όρια

Παράλληλα, επανέλαβε ότι «ο κόσμος πιέζεται σε πολλές πτυχές του οικονομικού του βίου. Είναι μια κατάσταση, η οποία δημιουργεί δύσκολες και άσχημες συνθήκες. Η κυβέρνησή μας, όπως έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν, δεν προσπερνά τίποτα αδιάφορα».

Ωστόσο επισήμανε ότι «οι δυνατότητες δεν είναι απεριόριστες. Ιεραρχούμε ανάλογα με τις δυνατότητες που έχουμε – προκειμένου να μην τινάξουμε την οικονομία στον αέρα – πού θα δώσουμε τη στήριξη για να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα και τη μεγαλύτερη δυνατή περίμετρο. (…) Δεύτερον, σταθμίζουμε τη διάρκεια των κρίσεων και των προβλημάτων που έρχονται».

Στην ουσία η κυβέρνηση μοιάζει να έχει μπει σε μια ιδιόμορφη «μέρα της μαρμότας», όπου κάθε φορά που μοιάζει να διαφαίνεται κάποια ευρωπαϊκή λύση αυτή απομακρύνεται χρονικά – λόγω των προβλημάτων που αναφέρθηκαν πιο πάνω – και αυτό την αναγκάζει να αναζητά διαρκώς και νέο «δημοσιονομικό χώρο», προκειμένου να συνεχίσει να επιδοτεί τους λογαριασμούς του ρεύματος, αλλά και να βρει τρόπο να ελέγξει έστω και μερικώς την καλπάζουσα ακρίβεια και τον πληθωρισμό, ο οποίος διαρκώς «ροκανίζει» τα οικογενειακά εισοδήματα και πλήττει τη «μεσαία τάξη».

Από την άλλη ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος έχει μια πιο ακριβή αντίληψη σχετικά με τις δυνατότητες της κυβέρνησης να δίνει χρήματα, ουσιαστικά «έκοψε» κάθε συζήτηση για νέα επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν έχει τεθεί θέμα για Fuel Pass 3. Ισχύουν τα μέτρα της Θεσσαλονίκης, που έχει υλοποιηθεί η επιδότηση, όχι τα άλλα μέτρα. Δεν ισχυρίζομαι ότι δεν μπορεί να υπάρξουν μελλοντικά νέες παρεμβάσεις, αλλά δεν μπορούμε να μιλάμε κάθε εβδομάδα για νέες παρεμβάσεις», ενώ απέκλεισε κατηγορηματικά και οιαδήποτε μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα, καθώς οι έμμεσοι φόροι αποτελούν σταθερή πηγή εσόδων για τα δημόσια ταμεία.

Μηνύματα Μητσοτάκη στο Υπουργικό

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, δηλώσεις όπως αυτή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στη συνέντευξή του στον τηλεοπτικό ΣΚΑΪ ότι «υπάρχει σχεδιασμός μίας πολιτικής που εσκεμμένα αφήνει ανεξέλεγκτη την αισχροκέρδεια», αν και αποκρούονται από την κυβέρνηση (ο Γ. Οικονόμου σχολίασε ότι «με την αλήστου μνήμης λογική του “λεφτά υπάρχουν” δεν αντιμετωπίζεται η κρίση ακρίβειας που μαστίζει όλη την Ευρώπη»), παρά ταύτα εντείνουν το αίσθημα δυσφορίας και δυσαρέσκειας που αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, έστω κι αν η Ν.Δ. συνεχίζει να διατηρεί καθαρή κεφαλή έναντι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που προς το παρόν αδυνατεί να την κεφαλαιοποιήσει.

Για την ώρα, η τακτική της κυβέρνησης – όπως την περιέγραψε ο Κ. Μητσοτάκης στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο – είναι να επικεντρώνεται στην υλοποίηση των μέτρων που είχε εξαγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η έγκαιρη υλοποίησή τους προφανώς είναι κρίσιμη, καθώς όλα είναι μέτρα τα οποία ενισχύουν το διαθέσιμο εισόδημα των συμπολιτών μας. Είναι ο δεύτερος πυλώνας κατά της ακρίβειας, δίπλα στο εθνικό πρόγραμμα της ενεργειακής στήριξης» και συμπληρώνοντας ότι ήδη έχει νομοθετηθεί περίπου το ένα τρίτο από το πακέτο των 31 μέτρων που είχε περιγράψει.

Ταυτόχρονα, ωστόσο, ο πρωθυπουργός χτύπησε και ένα «καμπανάκι» προς τους υπουργούς του λέγοντας ότι «έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς έχουμε μπει πια στον τέταρτο χρόνο της διακυβέρνησής μας, να είμαστε συνεπείς στην υλοποίηση του προγραμματισμού μας, κυρίως ως προς τη δευτερογενή νομοθεσία. Όλα αυτά τα οποία πρέπει να γίνουν δηλαδή μετά την ψήφιση κάθε νομοσχεδίου. Τα γνωρίζετε καλά, δεν χρειάζεται να τα επαναλάβω».

Με απλά λόγια ο Μητσοτάκης τόνισε ότι δεν αρκεί να ψηφιστεί ένας νόμος αλλά και να εφαρμοστεί, μέσω των απαραιτήτων υπουργικών αποφάσεων και να μην μείνει απλώς στα χαρτιά.

Και στο βάθος ο Σολτς

Εν τω μεταξύ, στην Αθήνα – προερχόμενος από το Παρίσι, όπου μετέβη προκειμένου να… επιδιορθώσει τις σχέσεις με το Βερολίνο, οι οποίες και λόγω της ενεργειακής κρίσης έχουν μπει σε… τρικυμία – βρίσκεται ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και θα ακολουθήσει κοινή συνέντευξη Τύπου το μεσημέρι της Πέμπτης.

Η Αθήνα επενδύει πολλά στην επίσκεψη Σολτς, καθώς τα διμερή ζητήματα που εντάσσονται στην ατζέντα είναι και αρκετά και σημαντικά: ενεργειακή κρίση, εξοπλισμοί, ελληνοτουρκικά, όλα είναι μεγάλα ζητήματα, για τα οποία η Ελλάδα θα επιθυμούσε να έχει κοινό βηματισμό με τη Γερμανία, σε μια περίοδο όπου οι αντιθέσεις μεταξύ των χωρών – μελών της Ε.Ε. μοιάζουν να είναι περισσότερες και πιο μεγάλες από τα όσα τις ενώνουν.

Όσον αφορά τα ενεργειακά, προφανώς η Αθήνα θα ήθελε το Βερολίνο να στηρίξει τις προτάσεις της Κομισιόν για κάποιου είδους πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου και για κοινές αγορές αερίου, ενώ η Γερμανία μοιάζει να δείχνει να ενδιαφέρεται να αξιοποιήσει την επιδίωξη της Ελλάδας να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο, ιδίως για τη μεταφορά LNG προς τον ευρωπαϊκό Βορρά, ο οποίος αναζητά νέες πηγές μετά το κλείσιμο της βάνας από τη Ρωσία.

Ελληνοτουρκικά και εξοπλισμοί

Σχετικά με τα ελληνοτουρκικά, η Γερμανία έχει εκφράσει – προσεκτικά, είναι αλήθεια – την αποδοκιμασία της για τη διαρκώς αυξανόμενη – και ποιοτικά και ποσοτικά – επιθετικότητα στη ρητορική της Άγκυρας προς την Αθήνα και το ζήτημα αυτό αναμένεται να συζητηθεί στη συνάντηση Μητσοτάκη – Σολτς, με την ελπίδα το Βερολίνο να γίνει πιο σαφές και – κατά το δυνατόν – πιο αιχμηρό στην κριτική του έναντι της Τουρκίας.

Από την άλλη, ο ίδιος ο Μητσοτάκης φάνηκε να αποκλείει το ενδεχόμενο να συζητήσει με τον Σολτς εξοπλιστικά ζητήματα, καθώς όταν του ζητήθηκε, μετά τη σύνοδο κορυφής, να σχολιάσει σχετικές πληροφορίες περί αμυντικών συμφωνιών, σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «διαβάζω κι εγώ κάποια δημοσιεύματα για αμυντικές συμφωνίες. Μάλλον αυτοί που τα γράφουν φαίνεται να ξέρουν κάτι περισσότερο από ό,τι ξέρω εγώ».

Για την ώρα, το μόνο ζήτημα που αφορά στους εξοπλισμούς είναι η υλοποίηση του σχεδίου αποστολής στην Ουκρανία των σοβιετικής εποχής θωρακισμένων οχημάτων BMP-1 που διαθέτει ο ελληνικός στρατός και η αντικατάστασή τους με νεώτερα γερμανικά τύπου Marder, ωστόσο το Βερολίνο δεν έχει κρύψει ότι θα ενδιαφερόταν να πάρει κομμάτι από την εξοπλιστική πίτα της κυβέρνησης, δεδομένου ότι στο παρελθόν η Γερμανία είχε πουλήσει οπλικά συστήματα στην Ελλάδα.

Διαβάστε επίσης:

#MeToo στη βιομηχανία της πορνογραφίας

Η κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα

Αφιέρωμα 1940: Γραφίδα και ξιφολόγχη! Ποιητές και συγγραφείς στο μέτωπο!