Ειδήσεις: Ποιες είναι οι λέξεις-κλισέ που κουράζουν τους τηλεθεατές

Η δραματική ταινία «Ορατός μηδέν» της δεκατίας του ’70, σε σενάριο- σκηνοθεσία Νίκου Φώσκολου έκανε «διάσημη» την θρυλική ατάκα «όχι άλλο κάρβουνο» που φώναζε ο Νίκος Κούρκουλος ως κατά το σενάριο Άγγελος Κρεούζης, μόνος επιζών ενός ατμοκίνητου καραβιού που ναυάγησε, καταφέρνει να πείσει το δικαστήριο ότι η βύθιση του πλοίου προήλθε από έκρηξη στο λεβητοστάσιο λόγω κακής συντήρησης και υπερθέρμανσης στον λέβητα από το πολύ κάρβουνο που είχε δεχθεί απόρροια πίεσης προς το προσωπικό από την πλοιοκτήτρια

Η φράση που πέρασε στην ποπ κουλτούρα βρίσκει εφαρμογή, με παραλλαγές, για εκφράσει την κόπωση, την εξουθένωση, την αγανάκτηση από καταστάσεις που καταβάλλουν.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες με τις αναρίθμητες απευθείας μεταδόσεις μακράς διάρκειας των τηλεοπτικών σταθμών από τα περιοχές της χώρας που απανθρακώνονται από πυρκαγιές.

Ο τηλεθεατής δέχεται βολές κατά ριπάς από δημοσιογράφους που χρησιμοποιούν με αμετροέπεια τη λέξη «κυριολεκτικά» (αλλά και «πραγματικά»). Δύσκολα τέτοια ρεπορτάζ, αναντίλεκτα. Δεν είναι όμως πρωτάρηδες.

Το Μέσο έχει την αδιαμφισβήτητη δύναμη της εικόνας, που κατά την κινεζική ρήση ισούται με χίλιες λέξεις.

Στη δύναμη της εικόνας, κατακλυσμένης από φλόγες να κατακαίουν δάση, ζωντανά, σπίτια, οι λέξεις ωχριούν. Πόσω μάλλον τα κλισέ ή η (κατά)χρηση λέξεων.

Μάταιο είναι να προσπαθεί κάποιος να περιγράψει την ένταση της φωτιάς, το μέγεθος της καταστροφής, τις υπεράνθρωπες προσπάθειες, τις τακτικές των δυνάμεων πυρόσβεσης και εθελοντών αξιοποιώντας, κατά κόρον και με έμφαση, επιρρήματα για να προσδώσει ένταση στις λέξεις που «ντύνουν» την απευθείας μετάδοση.

Έχει αντιληπτική ικανότητα ο τηλεθεατής να καταλάβει την έκταση της φωτιάς για παράδειγμα στη Δαδιά Έβρου και το δάσος της ή στα Βατερά Λέσβου, κι ας μην έχει πάει ποτέ μέχρι τώρα εκεί.

Το μέτρο χάνεται. Εν προκειμένω στις στάχτες πνίγεται το «ουκ εν τω πολλώ το εύ». Την αξία του γνωρίζουν πολύ καλά ξένα τηλεοπτικά δίκτυα.

Μεταδίδουν εικόνα με φυσικό ήχο. Στους ρεπόρτερ δίδεται ο χρόνος να συλλέξουν στοιχεία, να σχηματίσουν «εικόνα» πέρα από εκείνην της τηλεοπτικής κάμερας και να την επικοινωνήσουν ψύχραιμα, όσο το δυνατόν είναι εφικτό κάτι τέτοιο.

Οι δημοσιογράφοι των καναλιών θα μπορούσαν, με άλλον σχεδιασμό, να κάνουν πιο ουσιαστική για την ενημέρωση, δουλειά. Η εκπεμπόμενη εικόνα έτσι κι αλλιώς είναι καθηλωτική.

«Τα πυροσβεστικά οχήματα σχημάτισαν κυριολεκτικά αλυσίδα γύρω από το χωριό», μετέδιδε- ενδεικτικά- απεσταλμένος καναλιού και σε άλλη περίπτωση άλλος ρεπόρτερ ενημέρωνε- από το λιμάνι του Πειραιά- «τα πλοία φεύγουν κυριολεκτικά το ένα μετά το άλλο».

Πόσα «κυριολεκτικά» να αντέξει κάποιος στην καθισιά του θέλοντας να ενημερωθεί από τα κανάλια και στο τέλος να μην αναφωνήσει «όχι άλλο «κυριολεκτικά» μωρέ», σαν άλλος Κούρκουλος.

Διαβάστε επίσης

Αρης Πορτοσάλτε – Λίνα Κλείτου επιμένουν για τον Στρατάκη: «Με σαγιονάρα στο μποστάνι του παππού σου»» (Video)

ΕΡΤNews: Επίσημη έναρξη από τις 5 Σεπτεμβρίου

Τηλεθέαση: Διακοπές και από την ΤV (Πίνακας)