Αποφάσεις... στα χασομέρια

Στο όριο της κατάθεσης του προϋπολογισμού η συμφωνία για συντάξεις και «πακέτο Τσίπρα»ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΈντυπη Έκδοση

Οι δηλώσεις που έγιναν μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup της Δευτέρας και – κυρίως – τα όσα ειπώθηκαν εκτός κάμερας και μικροφώνου παραπέμπουν στο ότι Ελλάδα και ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι κοντά στην εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης, η οποία θα αφορά το θέμα της (μη) περικοπής των συντάξεων, αλλά και την ενεργοποίηση των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Συμβιβαστική

λύση σημαίνει ότι και η ελληνική πλευρά θα χρειαστεί να ρίξει νερό στο κρασί της όσον αφορά το πλήθος των διεκδικήσεων που έχει εγείρει. Ενδόμυχα και στο ελληνικό στρατόπεδο γνωρίζουν ότι δεν θα περάσουν όλα: και διατήρηση των συντάξεων και ενεργοποίηση όλων των εξαγγελιών και νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών και διατήρηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τον πλειστηριασμό.

Θα θέλει και η άλλη πλευρά να παρουσιάσει κάποιες «νίκες» για να εμφανιστεί ότι «κρατάει τα λουριά» τους πρώτους μήνες της μεταμνημονιακής πορείας της Ελλάδας. Ειδικά αν χρειαστεί η ελληνική υπόθεση να φτάσει στα ευρωπαϊκά κοινοβούλια – και δη στο γερμανικό –, θα πρέπει να περιμένουμε ότι και η άλλη πλευρά θα έχει κάτι να πει στους βουλευτές της πλειοψηφίας για να μην εμφανιστεί η Ευρώπη ότι κάνει τα χατίρια της Ελλάδας.

Κατ’ αρχήν συμφωνία

Οι εξελίξεις το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι ταχύτατες καθώς και οι ημερομηνίες είναι πλέον ασφυκτικές. Τα θέματα έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι, οι συζητήσεις έχουν προχωρήσει και αυτό που εκκρεμεί είναι η λήψη των οριστικών αποφάσεων. Το πακέτο αυτών των αποφάσεων θα πρέπει να περιλαμβάνει:

1. Το αν θα υπάρξει ή όχι διατήρηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις, απόφαση που «κοστίζει» περίπου 2 δισ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό.

Το θέμα δεν είναι μονοδιάστατο. Δηλαδή δεν είναι αν θα κοπεί ή θα καταργηθεί η προσωπική διαφορά. Είναι και το αν η απειλή της κατάργησης θα παραμείνει ως «εφεδρεία» με κάποιον τρόπο ώστε το μέτρο να βγει από το συρτάρι σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά με την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού του 2019.

2. Το αν και ποια από τα μέτρα που έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός θα ενεργοποιηθούν τελικώς.

Η απόφαση θα προκύψει αφού υπάρξει σύμπτωση απόψεων ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσον αφορά το ύψος του υπερπλεονάσματος του 2019. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτή τη στιγμή εξακολουθεί να υπάρχει μια απόκλιση μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Το «κενό» μπορεί να κλείσει με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, η μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 10% που έχει εξαγγελθεί, μπορεί να νομοθετηθεί και αργότερα δεδομένου ότι η έκδοση των εκκαθαριστικών για το 2019 δεν αναμένεται να γίνει πριν από τον Αύγουστο του επόμενου έτους. Και μόνο αυτό το γεγονός μπορεί να δημιουργήσει ένα «χρονικό παράθυρο» ώστε να προκύψει σαφέστερη εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2019.

Αντίστοιχα, για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους μπορεί να αναβληθεί και η ψήφιση του μέτρου μείωσης του φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων, κάτι που ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να επηρεάσει τον προϋπολογισμό του 2019, αλλά τον προϋπολογισμό του 2020, δεδομένου ότι η πρώτη μείωση θα αφορά τα κέρδη που θα αποκτηθούν κατά τη διάρκεια του 2019.

Άλλη «εφεδρεία» θα μπορούσε να αποτελέσει το επίδομα ενοικίου, του οποίου ο προϋπολογισμός θα μπορούσε να προσαρμοστεί. Αρκεί να σημειωθεί ότι τον Απρίλιο του επόμενου έτους θα έχουμε την πλήρη εικόνα για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018, καθώς τότε θα γίνει η σχετική ανακοίνωση του πρωτογενούς πλεονάσματος από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Eurostat.

Επισήμως η κυβέρνηση βάζει ακόμη μπροστά τον βασικό στόχο για υλοποίηση όλων των μέτρων που έχουν εξαγγελθεί. Μάλιστα χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έφτασε στο σημείο να μιλήσει για άμεση νομοθέτηση των μέτρων (αρχής γενομένης από τα αναδρομικά των ειδικών μισθολογίων, τα οποία όμως αφορούν τον προϋπολογισμό του 2018 και όχι τον προϋπολογισμό του 2019), κάτι που σημαίνει ότι έχουμε εξασφαλίσει μια αρχική συμφωνία για την υλοποίηση μέρους των μέτρων.

Αισιόδοξες δηλώσεις

Γεγονός είναι ότι οι επίσημες δηλώσεις που έγιναν τα τελευταία 24ωρα γύρω από το ελληνικό ζήτημα (το οποίο δεν είναι στο προσκήνιο πλέον, καθώς κυριαρχεί το θέμα της Ιταλίας) είναι έως και αισιόδοξες. Μέχρι και ο Κλάους Ρέγκλινγκ υποστήριξε ότι τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται ή να… συζητούνται με τους θεσμούς.

Και μόνο η προσθήκη της λέξης «συζήτηση» αποτελεί μια ουσιαστική πρόοδο, τουλάχιστον για τα δεδομένα του επικεφαλής του ESM. Αναλυτικά οι δηλώσεις Σεντένο, Μοσκοβισί και Ρέγκλινγκ για την Ελλάδα μετά το Eurogroup της Δευτέρας ήταν οι εξής:

● Πιερ Μοσκοβισί: «Η Ελλάδα δεν ήταν μεταξύ των έξι χωρών που δέχτηκαν παρατηρήσεις από την Κομισιόν για τον προϋπολογισμό τους και αυτό είναι ένα πολύ καλό σήμα, δεδομένου ότι είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα μετέχει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου».

● Μάριο Σεντένο: «Οι θεσμοί και η ελληνική κυβέρνηση συζητούν τον προϋπολογισμό της Ελλάδας για το 2019. Στη βάση αυτής της συζήτησης εκτιμούμε τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Ελλάδα».

● Κλάους Ρέγκλινγκ: «Η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ δεν αμφισβητείται από κανέναν και αυτό είναι θετικό. Προηγούμενες δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος πρέπει να τηρούνται ή να συζητούνται με τους θεσμούς. Ακολουθούμε αυτή τη διαδικασία».

Εν αναμονή ανακοινώσεων

Εντός της ημέρας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δώσει στη δημοσιότητα τις φθινοπωρινές εκτιμήσεις της για την πορεία της οικονομίας της Ευρωζώνης (μεταξύ των χωρών είναι βεβαίως και η Ελλάδα). Για να «συμβαδίσει» με τις ελληνικές εκτιμήσεις η Κομισιόν θα πρέπει να αναθεωρήσει προς τα πάνω τις προβλέψεις της για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τουλάχιστον συγκριτικά με αυτές που είχε κάνει τον περασμένο Μάιο.

Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν είχε εκτιμήσει στο 1,9% τον πήχη της ανάπτυξης για φέτος, ενώ για το 2019 μιλούσε για ρυθμό της τάξεως του 2,3%. Η ελληνική κυβέρνηση έχει συντάξει τον προϋπολογισμό πάνω στην πρόβλεψη ότι η φετινή χρονιά θα κλείσει με ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 2,1% και ότι το 2019 ο πήχης θα φτάσει στο 2,5%.

Αυτή η διαφορά του 0,2% – η οποία μεταφράζεται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ σε όρους ΑΕΠ – είναι σημαντική από τη στιγμή που ελληνική κυβέρνηση και θεσμοί παζαρεύουν εκατομμύριο προς εκατομμύριο τον δημοσιονομικό χώρο του 2019 προκειμένου να συμφωνηθούν τα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν την επόμενη χρονιά.

Άλλα επίσημα στοιχεία που θα καταδείξουν την ακρίβεια των προβλέψεων δεν αναμένεται να υπάρξουν μέσα στο επόμενο κρίσιμο διάστημα, καθώς η πορεία του ΑΕΠ για το τρίτο τρίμηνο θα δημοσιευτεί στις 4 Δεκεμβρίου, δηλαδή μετά την καθοριστική συνεδρίαση του Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου.

Δύο κρίσιμες εκθέσεις

Η 19η Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία αναμένεται η έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup, έγινε ξαφνικά «καθοριστική» καθώς πολλοί ποντάρουν στο ότι μέχρι τότε θα υπάρχουν οριστικές αποφάσεις. Το ελληνικό ζήτημα είναι δεδομένο ότι θα συζητηθεί, αλλά δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα έχουμε απαντήσεις, διότι θα υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες.

Μέχρι τις 19 Νοεμβρίου είναι πιθανό ότι θα γίνει η τελική σύγκλιση ανάμεσα στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες όσον αφορά τον «δημοσιονομικό χώρο» του 2019 (σ.σ.: από τον δημοσιονομικό χώρο εξαρτάται το ποιες εξαγγελίες θα ενεργοποιηθούν από την επόμενη χρονιά).

Αυτό που θα απομένει ως εκκρεμότητα είναι η πολιτική διάσταση του θέματος, δηλαδή το αν θα υπάρξει χώρα που θα επιμείνει στην τήρηση των συμφωνηθέντων (δηλαδή στην περικοπή των συντάξεων, στο αν θα χρειαστεί να περάσει το ζήτημα από ευρωπαϊκά κοινοβούλια προκειμένου να εγκριθεί οριστικά κ.λπ.).

Στο υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζουν ότι δεν μπορεί να κατατεθεί ο προϋπολογισμός στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου και να εξακολουθήσουν να υπάρχουν αποτυπωμένα και το «σενάριο βάσης» και το σενάριο με τα μέτρα που θέλει να περάσει η κυβέρνηση. Έτσι, μέχρι τη συνταγματικά καθορισμένη ημερομηνία θα πρέπει να έχει παρθεί μια κατ’ αρχήν πολιτική απόφαση επί των δημοσιονομικών μεγεθών προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο στη συνέχεια το υπουργείο Οικονομικών να χρειαστεί να αλλάξει βασικά μεγέθη λίγες ημέρες πριν από την ψήφιση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα περιμένει την έκδοση δύο επίσημων εκθέσεων από τους θεσμούς. Η πρώτη θα εκδοθεί ταυτόχρονα με την κατάθεση του ελληνικού προϋπολογισμού και η δεύτερη μέσα στο τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.

● Η έκθεση της Κομισιόν επί των προϋπολογισμών των χωρών - μελών της Ευρωζώνης αναμένεται να δημοσιευτεί στις 21 Νοεμβρίου, ανήμερα της κατάθεσης του ελληνικού προϋπολογισμού στη Βουλή.

● Δεν είναι γνωστό ακόμη το πότε θα δημοσιευτεί η έκθεση στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας – η δεύτερη αναμενόμενη –, αλλά είναι δεδομένο ότι και αυτή θα δημοσιευτεί μέσα στο τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.

Καθώς στην επικαιρότητα κυριαρχεί το θέμα των συντάξεων και του προϋπολογισμού, τα υπόλοιπα θέματα που έχει δεσμευτεί να προωθήσει η ελληνική πλευρά έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα, ωστόσο είναι ουσιαστικά.

Υπάρχουν εκκρεμότητες στα ενεργειακά, στο θέμα της διευθέτησης των «κόκκινων» δανείων, στην ανακοίνωση του σχεδίου απεμπλοκής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών (σ.σ.: και μάλιστα τη στιγμή που οι συνθήκες είναι πολύ κακές αυτή την περίοδο στη χρηματιστηριακή αγορά) κ.λπ.

Εκκρεμότητες υπάρχουν και με το θέμα της ρύθμισης των 120 δόσεων ή του Νόμου Κατσέλη. Και αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο ενδέχεται να χρειαστεί να κάνουμε υποχωρήσεις σε σχέση με τα όσα διεκδικεί η ελληνική πλευρά.

Το Eurogroup του Δεκεμβρίου είναι το απώτατο χρονικό όριο για την οριστική λήψη αποφάσεων επί του ελληνικού θέματος, καθώς στη συνέχεια θα πρέπει να ψηφιστεί ο ελληνικός προϋπολογισμός.

ΣυντάξειςΤσίπραςEurogroupσυμφωνίαIssue: 2046Issue date: 8-11-2018Has video: Exclude from popular: 0