Αφιέρωμα 1821-2021 – Κύκλος έβδομος: Ο «ντεμί σεζόν» εκδυτικισμός
Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που αντιμετωπιζόταν από ελληνικής πλευράς ο παπισμός. Ο Ρενιέρης πίστευε ότι η Δύση αγωνίζεται να απαλλαγεί από την πνευματική ηγεμονία του Πάπα σε αντίθεση με τον Γιαννόπουλο που φρονούσε ότι μόνο ύστερα από μακρά και επίπονη προσπάθεια «καθαρίστηκε» η Ιστορία του ελληνικού μεσαίωνα από τα ψεύδη του παπισμού.
Από τη μεριά του ο Ρενιέρης προσπαθεί να αναδείξει τη θεμελιώδη σχέση του ελληνορωμαϊκού πνεύματος με τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό ως μια σχέση που μπορεί μεν να δοκιμάστηκε σκληρά μέσα στους αιώνες, ωστόσο άντεξε και καρποφόρησε, παρά τον «εκβαρβαρισμό»
Ωστόσο, πώς είναι δυνατόν να γίνεται αντιληπτή η δυτικόστροφη τάση του νεοσύστατου ελληνικού κρατιδίου χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιρροές που δέχτηκε από τη Δυτική Ευρώπη στο παρελθόν;
Πώς είναι δυνατόν όλοι αυτοί που εκφράζουν παρόμοιες απόψεις από τη μία να δέχονται την καταγωγή της Ευρώπης από τον Μεσαίωνα κι από την άλλη να αρνούνται την επιρροή του Δυτικού Μεσαίωνα μέσω της λατινοκρατούμενης Ανατολής στον ελληνικό πολιτισμό; Εδώ υπάρχει μια φανερή αντίφαση. Η αντίφαση αυτή έβρισκε το ταίρι της στη γενικότερη αμφιθυμία της ελληνικής κοινωνίας έναντι του Βυζαντίου: από τη μία γινόταν αποδεκτή η περίοδος ως αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής μνήμης, ενώ απορριπτόταν ως ιστορική περίοδος. Είναι χαρακτηριστικό δε το γεγονός ότι ενώ από τον 19ο αιώνα η ελληνική κοινωνία δεχόταν τον εξευρωπαϊσμό της, σε πολιτικό επίπεδο αρνιόταν πεισματικά να μοιράζεται τη δυτικοευρωπαϊκή ταυτότητα με τους Ευρωπαίους.
Συγκρούσεις ιστορικώνΜπροστά σε αυτές τις αντιφάσεις στάθηκε ο Στέφανος Κουμανούδης (1818-1899), κλασικός φιλόλογος, αρχαιολόγος και καθηγητής της Λατινικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Κουμανούδης εναντιώθηκε σφόδρα απέναντι στη «Ζαμπελοπαπαρρηγουπούλεια» θεωρία που υποστηρίζει την τρίσημη ενότητα του ελληνικού έθνους. Η άποψη του Κουμανούδη απορρίπτει τελείως το Βυζάντιο ως μέρος της καθαυτό ελληνικής ιστορίας, ενώ θεωρεί ότι υπήρξε μια έμμεση σχέση με τη Λατινοκρατία. Ο Κουμανούδης υπήρξε φανατικός αρχαιολάτρης και τασσόταν υπέρ της κλασικής παιδείας που είχαν ως πρότυπο και ακολουθούσαν οι Ευρωπαίοι της εποχής του. Όπως είναι φυσικό, ο Κουμανούδης έστρεψε πάνω του την όχι και τόσο ευνοϊκή ματιά όλων των μελετητών του ελληνικού μεσαιωνικού βυζαντινισμού, εκτός όλων των υπολοίπων που προσπαθούσαν να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις της Ελλάδας μες στην Ευρώπη. Δηλαδή τους Κ. Παπαρρηγόπουλο, Α.Ρ. Ραγκαβή, Μ. Ρενιέρη, Κ. Σχινά, Π. Καλλιγά, Σκ. Βυζάντιο.
Για τον τελευταίο ο Κουμανούδης γράφει: «[…] Φρονεί ότι επειδή τα κακά έργα των παλιών Ελλήνων “των άλλων μας τούτων συγγενών” καλώς ποιούντες συγκαλύπτουμεν, ούτω πρέπει να πράττωμεν και ως προς τα των Βυζαντινών. Βλασφημία αυτή μεγάλη και διττή. Βλασφημεί πρώτον τους καθ’ ημάς διδασκάλους ή συγγραφείς ή μεταφραστάς ιστορίας λέγων ότι κρύπτουσι την αλήθειαν και βλασφημεί δεύτερον αξιών, ότι πρέπει να την κρύπτωμεν και να νοθεύομεν ούτω την ιστορίαν».
Η άποψη του Κουμανούδη, που απέκλειε ολοκληρωτικά το Βυζάντιο από την ελληνική παράδοση και θεωρούσε την Κωνσταντινούπολη ως τη «μετά τον Κωνσταντίνον πόλιν του Βύζαντος», είναι μονομερής, ωστόσο διαθέτει συγκυριακά χαρακτηριστικά. Ο ίδιος ο Κουμανούδης είχε σπουδάσει και ζήσει την εποχή του νεοκλασικισμού στην Ευρώπη και δεν έβλεπε τον λόγο να μην επιθυμεί την επιστροφή του ελληνισμού στις γνήσιες καταβολές του, τη στιγμή μάλιστα που το κλασικό παρελθόν εμπνέει τους Ευρωπαίους.
Έτσι, κατά την άποψή του, η αρχαιότητα είναι εκείνη που συνδέει την Ελλάδα με τους Ευρωπαίους και όχι η μεσαιωνική περίοδος.
Να σημειώσουμε δε ότι οι απόψεις αυτές του Κουμανούδη, ενώ έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με το εθνικό αφήγημα που έστησαν οι κυρίαρχοι ιστορικοί κύκλοι της εποχής, συνάδει περισσότερο με το λαϊκό αίσθημα που έβρισκε πιο βολική την ιδέα των αρχαιοελληνικών καταβολών της από τη βυζαντινή της ταυτότητα. Είναι αλήθεια, και αυτό έχει πειστικά αναλυθεί, ότι το Βυζάντιο ουδέποτε έγινε δεκτό από την ελληνική κοινωνία σαν γνήσιο κομμάτι της ιστορικής της παράδοσης. Στον βυζαντινό ελληνοχριστιανισμό του Παπαρρηγόπουλου ο Κουμανούδης βρήκε σύμμαχό του τον Κ. Σάθα (1842 – 1914), έναν από τους επιφανέστερους Έλληνες ιστορικούς της νεότερης Ελλάδας, καθώς και από τους πρωτοπόρους των νεοελληνικών ερευνών.
Διαβάστε επίσης:
Αφιέρωμα 1821-2021: Η ιστορική πρόσληψη του νεοελληνικού κράτους – Κύκλος 7ος
1821-2021: Ρέκβιεμ ή Αναγέννηση
Αφιέρωμα 1821-2021: Η ιστορική πρόσληψη του νεοελληνικού κράτους
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Καβάλα: Πατέρας βρέφους ο οδηγός μηχανής – Μάνα και γιoς οι πεζοί
- Καβάλα: Τραγικό τροχαίο δυστύχημα με 3 νεκρούς έξω από γάμο
- Σεισμός τώρα στην Κρήτη
- Αδιανόητη τραγωδία στην Καβάλα: Νεκροί μάνα και γιος – Τι λέει ο δήμαρχος στο Newsbomb.gr
- Ισχυρός σεισμός τώρα στην Κρήτη
- Κόρινθος: Μαίνεται η μεγάλη φωτιά - Ο Στρατός συνδράμει τις προσπάθειες της Πυροσβεστικής
- Με σενάριο επιστημονικής φαντασίας εξακολουθεί να μοιάζει η "ανοσία της αγέλης"..
- Ηνωμένο Βασίλειο: Ανακαλύφθηκε νέα μετάλλαξη κορονοϊού
- Φορολογικές δηλώσεις 2021: Παρατείνεται μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου η υποβολή τους
- Ισχυρός σεισμός στην Κρήτη - 4,8 Ρίχτερ «ξύπνησαν» το νησί
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Το Ποντικι
- Πλοίαρχοι: Στη Σάμο το λιμάνι δεν έχει φωτισμό και τα πλοία δένουν με τα φώτα των αυτοκινήτων
- Μουσούντα, η χορτόπιτα των Μεσογείων
- ΕΣΥ: Μη αναστρέψιμη τομή προς τα μπρος
- Κορωνοϊός: «Τρέμουμε μην ξανακλείσουμε» δηλώνει ο Δημήτρης Σκαρμούτσος
- Φολέγανδρος: Τα ανατριχιαστικά ευρήματα της ιατροδικαστικής έκθεσης
- Ένα νησί, πέντε πελάγη
- Αφιέρωμα 1821-2021 – Κύκλος έβδομος: Ο «ντεμί σεζόν» εκδυτικισμός
- «1821 – Η Επιθεώρηση» των Δημήτρη Καραντζά και Φοίβου Δεληβοριά
- Τελευταία Νέα Το Ποντικι
- Αφιέρωμα 1821-2021 – Κύκλος έβδομος: Ο «ντεμί σεζόν» εκδυτικισμός
- Πλοίαρχοι: Στη Σάμο το λιμάνι δεν έχει φωτισμό και τα πλοία δένουν με τα φώτα των αυτοκινήτων
- Μουσούντα, η χορτόπιτα των Μεσογείων
- ΕΣΥ: Μη αναστρέψιμη τομή προς τα μπρος
- «1821 – Η Επιθεώρηση» των Δημήτρη Καραντζά και Φοίβου Δεληβοριά
- Ένα νησί, πέντε πελάγη
- Φολέγανδρος: Τα ανατριχιαστικά ευρήματα της ιατροδικαστικής έκθεσης
- Κορωνοϊός: «Τρέμουμε μην ξανακλείσουμε» δηλώνει ο Δημήτρης Σκαρμούτσος
- Τροχαίο στην Καβάλα: Τρεις νεκροί και πέντε τραυματίες
- «Ο πιο αδύναμος κρίκος»: Συνεχίζει για τρίτη σεζόν στον ΣΚΑΪ;
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ραντμίλα Σεκερίνσκα : «Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι σαν το παιδί ενός περίπλοκου γάμου»
- Πάνω από ένα εκατομμύριο παιδιά έμειναν ορφανά λόγω της πανδημίας
- Μέρκελ στα «ΝΕΑ»: «Πισωγύρισμα» οι θέσεις του Ερντογάν για την Κύπρο
- Κέρκυρα: Η άγνωστη παραλία που μάγεψε διάσημο βρετανό συγγραφέα
- 5 νησιά για low budget διακοπές
- Ολυμπιακοί Αγώνες: Το πρόγραμμα των αγώνων σήμερα 24/7 – Οι ελληνικές συμμετοχές
- Σπατάλη τροφίμων: μια οικολογικών διαστάσεων καταστροφή
- Καιρός στη Θεσσαλονίκη: Σάββατο με μπόρες του καλοκαιριού – Ποιες ώρες χτυπούν
- «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί»
- Διονύσης Τεμπονέρας: Υποχρεωτικός εμβολιασμός εργαζομένων-Τα «γκρίζα» σημεία της τροπολογίας