«(Somewhere) beyond the cherry trees» του Πρόδρομου Τσινικόρη

Απογοητευτική ήταν η παράσταση του Πρόδρομου Τσινικόρη, με την οποία άνοιξε τις εκδηλώσεις του το Φεστιβάλ Αθηνών στην Πειραιώς 260.

Αυτή η αποκαλούμενη «post-documentary» παράσταση, που βασίστηκε στον «Βυσσινόκηπο» του Αντόν Τσέχωφ, δεν χρησιμοποίησε ερασιτέχνες ηθοποιούς – όπως γίνεται συνήθως – αλλά καλούς επαγγελματίες που, ωστόσο, ξένισαν με την επιτηδευμένη εκφορά του λόγου τους και την αμήχανη σκηνική τους παρουσία.

Ο Πρόδρομος Τσινικόρης μαζί με την Ιωάννα Βαλσαμίδου δημιούργησαν ένα

«πολιτικό» κείμενο που εμπνέεται από το τσεχωφικό έργο και καταλήγει σε ανάλογους προβληματισμούς της σύγχρονης εποχής.

Στον «Βυσσινόκηπο» μια οικογένεια Ρώσων αριστοκρατών, λόγω χρεοκοπίας, αναγκάζεται να πουλήσει το κτήμα με το πατρικό της σπίτι και βιώνοντας δραματικά την απώλεια αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις καινούριες συνθήκες ζωής. Η ανερχόμενη νέα τάξη καταβροχθίζει κάθε αξία, έχοντας στόχο να μετατρέψει τον υπέροχο βυσσινόκηπο σε άνυδρο τοπίο με τουριστικές εξοχικές κατοικίες, γεγονός που ο σκηνοθέτης προεκτείνει και στη σημερινή κατάσταση της χώρας.

Στο πρώτο μέρος της παράστασης κυριαρχεί στη σκηνή μία κλειστοφοβική καλύβα, στην οποία διαφαίνονται αμυδρά οι ηθοποιοί που ερμηνεύουν επιλεγμένα μέρη από τις τελευταίες σκηνές του τσεχωφικού έργου.

Στη συνέχεια αυτή η λυόμενη κατασκευή διαλύεται – όπως και οι ζωές τους – αφήνοντας τα πρόσωπα μετέωρα να αφηγούνται τις προσωπικές τραυματικές εμπειρίες τους για έναν κόσμο που έχει χαθεί ανεπιστρεπτί. Σχεδιάζοντας τη σύγχρονη συνέχεια της ιστορίας, έρχονται αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες αλλαγές που ξεκίνησαν ακόμα και πριν από την πανδημία αλλά συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Αλλαγές όπως τη γενικότερη τάση μετατροπής των κτημάτων σε οικόπεδα, τις προβληματικές εργασιακές σχέσεις, την οικονομική κρίση που απειλεί ακόμα και το σπιτικό τους, την έντονη δραστηριοποίηση των τουριστικών εγκαταστάσεων (ανάμεσά τους και τα Airbnb) στην οποία αναγκάζονται να υποκύψουν λόγω οικονομικής ανέχειας κ.ά.

Πώς μπορούν άραγε οι άνθρωποι να επιβιώσουν στη σύγχρονη Αθήνα που έχει γίνει πια αφιλόξενη για τους ίδιους και φιλόξενη μόνο για τους ξένους;

Και ο Τσινικόρης αναρωτιέται: «Αν ο “Βυσσινόκηπος” αποτέλεσε προάγγελο των επαναστάσεων στη Ρωσία, ποιες εναλλακτικές θα μπορούσαν να έχουν σήμερα οι ήρωές του, σε μια εποχή που οι σταθερές του ιδιωτικού, κοινωνικού και οικονομικού βίου κλυδωνίζονται συθέμελα»;

Μήπως, όπως επισημαίνει ο αφηγητής της παράστασης, «η επανάσταση της αξιοπρέπειας θα πρέπει να είναι ο αγώνας της εποχής μας»;

Δυστυχώς, όμως, το κείμενο, παρά τις καλές προθέσεις των δημιουργών του, είναι ισχνό, διδακτικό, με απλουστευμένους συνειρμούς, ενώ μας βομβαρδίζει με αναπάντητα – επί της ουσίας – ερωτήματα.

Στο «(Somewhere) beyond the cherry trees» συμμετέχουν έξι ηθοποιοί που διατηρούν τσεχωφικά ονόματα και (οι περισσότεροι) «πειραγμένα» ρούχα εκείνης της εποχής: Τροφίμοφ και αφηγητής (Τσινικόρης), Λιοπάχιν (Γιώργος Βουρδαμής), Γκάγιεφ (Γιώργος Βαλαής), Άννια (Νάνσυ Σιδέρη), Βάρια (Καλλιόπη Σίμου) και στον ρόλο της Λιούμπα η Μαρία Πανουργιά, που έδωσε και την καλύτερη ερμηνεία.