Politico: Ο νέος κακός του ΝΑΤΟ, η Ισπανία

Ο Καναδάς αποτελούσε κάποτε τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο του ΝΑΤΟ λόγω της χρόνιας έλλειψης δαπανών του στον τομέα της άμυνας.

Τώρα, στη φετινή σύνοδο κορυφής, όλοι συμφωνούν: η Ισπανία είναι το πρόβλημα, με τη Σλοβακία να έρχεται δεύτερη με διαφορά στην πρόκληση οργής μεταξύ των μελών της συμμαχίας.

Η επιμονή της τελευταίας στιγμής του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ ότι η χώρα του δεν χρειάζεται να επιτύχει

τον νέο στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ, και η επιτυχία του να εξασφαλίσει μια εξαίρεση σε μια συμφωνία για τον στόχο των δαπανών, έχει μετατρέψει τη Μαδρίτη στον νέο παρία της συμμαχίας.

«Δεν έχω λόγια να εκφράσω την αποστροφή μου», δήλωσε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος άμυνας, ο οποίος, όπως και άλλοι, θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του για να μιλήσει ειλικρινά.

Τον Σάντσεθ ακολούθησε ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο τη Δευτέρα, ο οποίος δημοσίευσε στο X ότι η χώρα του «έχει άλλες προτεραιότητες τα επόμενα χρόνια εκτός από τον εξοπλισμό» και μπορεί να τα βγάλει πέρα ​​χωρίς να αυξήσει τις δαπάνες.

Στη σύνοδο κορυφής του περασμένου έτους στην Ουάσινγκτον, η απογοήτευση με τις αμυντικές δαπάνες του Καναδά ήταν μεγάλη, με την Οτάβα απλώς να αρνείται να αυξήσει τον αμυντικό της προϋπολογισμό σε σημείο που να πλησιάζει οριακά την κατευθυντήρια γραμμή του 2% του ΑΕΠ του ΝΑΤΟ. Η νέα κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαρκ Κάρνεϊ δεσμεύτηκε να διαθέσει επιπλέον 9 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμυντικές δαπάνες , φέρνοντας τελικά τη χώρα στο 2% και βγάζοντάς την από το αδιέξοδο της συμμαχίας.

Μια σύνοδος κορυφής χωρίς επιπλοκές

Οι αρνήσεις της τελευταίας στιγμής από την Ισπανία και τη Σλοβακία ήρθαν στην αρχή μιας συνόδου κορυφής την οποία η ηγεσία του ΝΑΤΟ έχει επιχειρήσει να κρατήσει μακριά από δράματα. Αποτελεί μια υπενθύμιση στον κόσμο ότι μια συμμαχία 32 κρατών μπορεί να είναι άτακτη, ειδικά όταν οι δραστηριότητες του ΝΑΤΟ έρχονται σε αντίθεση με τις προτεραιότητες των εγχώριων δαπανών.

Έρχονται επίσης λίγες ώρες πριν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσγειωθεί στη Χάγη, έτοιμος να κάνει έναν γύρο νίκης καθώς οι σύμμαχοι ευθυγραμμίζονται με τον στόχο που έχει επιλέξει.

Αλλά ανεξάρτητα από το εγχώριο κοινό στο οποίο στοχεύουν οι Σάντσεθ και Φίτσο με τις αποφάσεις τους, δεν βρίσκουν ιδιαίτερη συμπάθεια μεταξύ των μελών της συμμαχίας που συγκεντρώθηκαν στη Χάγη.

Οι σύνεδροι που έσπευσαν στην ολλανδική πρωτεύουσα έτοιμοι για μια γρήγορη και πειθαρχημένη διήμερη εκδήλωση έμειναν άναυδοι που η αυστηρά χορογραφημένη επίδειξη ενότητας θα μπορούσε να ανατιναχθεί από μια ισπανική κυβέρνηση, η οποία υστερεί στις αμυντικές δαπάνες και έναν Σλοβάκο ηγέτη που έχει ασκήσει κριτική στην υποστήριξη της Ευρώπης προς την Ουκρανία από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022.

«Σοσιαλιστές», είπε ένας Βρετανός νομοθέτης για τους Ισπανούς. «Δείτε τη θέση τους για την Ουκρανία, η οποία δεν είναι καθόλου αλληλέγγυα ή δεν υποστηρίζει την κοινή μας ευρωπαϊκή ασφάλεια».

Ακόμα και όταν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχτηκαν ότι ο Σάντσεθ βρίσκεται σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό, καθώς η κυβέρνηση μειοψηφίας δεν μπορεί να εγκρίνει έναν προϋπολογισμό με νέα κεφάλαια για την άμυνα, απέρριψαν την απόφαση του Ισπανού ηγέτη να αγνοήσει τη νέα δέσμευση δαπανών του ΝΑΤΟ που αναμένεται να δημοσιευτεί επίσημα την Τετάρτη.

Δύο Ευρωπαίοι ηγέτες δήλωσαν ότι όλοι οι σύμμαχοι έχουν εγκρίνει τους νέους στόχους δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ, οι οποίοι θέτουν απαιτήσεις για την επίτευξη απόρρητων στόχων για στρατεύματα και όπλα που πρέπει να παρέχει κάθε χώρα. Ο Σάντσεθ ισχυρίστηκε ότι η Ισπανία μπορεί να επιτύχει αυτούς τους στόχους, εφόσον εμμείνει στο τρέχον σχέδιό της για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2,1% του ΑΕΠ, αλλά άλλοι σύμμαχοι δεν βλέπουν πώς είναι δυνατόν αυτό.

«Δεν βλέπω τίποτα που να δημιουργεί περιθώρια για εξαιρέσεις», δήλωσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον σε δημοσιογράφους την Τρίτη.

Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν, δήλωσε στο Δημόσιο Φόρουμ του ΝΑΤΟ ότι δεν ήταν «δίκαιο» για τους ηγέτες των οποίων η χώρα βρίσκεται πιο μακριά από τη Ρωσία να ζητούν εξαιρέσεις. «Είναι θέμα ενότητας, υπεράσπισης της Ευρώπης, όχι της Πολωνίας ή της Τσεχικής Δημοκρατίας. Διαφωνώ με την ιδέα της εξαίρεσης μιας χώρας», είπε, χωρίς να κατονομάσει συγκεκριμένα την Ισπανία.

Η Πολωνία, η οποία φέτος στοχεύει να δαπανήσει το 4,7% του ΑΕΠ της για την άμυνα, το υψηλότερο ποσοστό στο ΝΑΤΟ, επίσης δεν είναι ενθουσιασμένη με την προσπάθεια της Ισπανίας να απαλλαγεί από την ενίσχυση των δαπανών της συμμαχίας.

«Πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε απόκλιση από αυτήν την αρχή από οποιαδήποτε χώρα μέλος αποτελεί κακό παράδειγμα», δήλωσε ο Πολωνός υπουργός Άμυνας Βλάντισλαβ Κοσίνιακ-Κάμις πριν πετάξει για τη σύνοδο κορυφής.

Αποκάλεσε την Πολωνία «πρότυπο μέλος» της συμμαχίας και προειδοποίησε για χώρες όπως η Ισπανία που προσπαθούν να διευρύνουν τον ορισμό του ΝΑΤΟ για τις αμυντικές δαπάνες ώστε να συμπεριλάβουν πράγματα που δεν συνδέονται αυστηρά με τον στρατό.

Εσωτερικά προβλήματα

Ωστόσο, οι πολιτικές αντιξοότητες στη Μαδρίτη επιδεινώνονται. Κάποιοι στον αριστερό συνασπισμό του Σάντσεθ αντιτίθενται στη μεταφορά χρημάτων από προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας στον στρατό. Και ο πρωθυπουργός δέχτηκε πλήγμα αφού οι ερευνητές δήλωσαν ότι είχαν στοιχεία που δείχνουν ότι ανώτερα στελέχη του κόμματός του έχουν λάβει δωροδοκίες για έργα δημοσίων έργων.

«Είναι δύσκολο να πείσεις 32 έθνη να κάνουν οτιδήποτε μαζί, αλλά όλο το νόημα του να είσαι μια συμμαχία είναι να είσαι καλός σύμμαχος», δήλωσε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ. «Η Ισπανία ανέκαθεν τήρησε τις δεσμεύσεις της, αλλά δεν καταλαβαίνουμε γιατί». Η Μαδρίτη δεν μπορεί να συμφωνήσει τώρα και να αφιερώσει την επόμενη δεκαετία στην κατασκευή ενός σχεδίου για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Βετεράνοι του ΝΑΤΟ δήλωσαν ότι η αντίσταση της Ισπανίας ήταν κάτι συνηθισμένο.

«Κάθε χρόνο υπάρχει τουλάχιστον ένα spoiler», δήλωσε ο Giuseppe Spatafora, πρώην αξιωματούχος του ΝΑΤΟ, ο οποίος τώρα είναι ερευνητικός αναλυτής στο Ινστιτούτο Μελετών Ασφαλείας της ΕΕ στις Βρυξέλλες. «Όλες οι χώρες δέχτηκαν τον στόχο στην αρχή για να μην εξοργίσουν τον Τραμπ, αλλά αργά ή γρήγορα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις δημοσιονομικές/εσωτερικές τους πραγματικότητες».

Το ισπανικό δράμα της τελευταίας στιγμής άνοιξε την πόρτα και σε άλλους να αντιγράψουν τη Μαδρίτη και να ζητήσουν τις δικές τους εξαιρέσεις ή τουλάχιστον περισσότερη ευελιξία.

«Εάν μια χώρα λάβει εξαίρεση, αυτό μπορεί να γίνει μεταδοτικό», δήλωσε ο Giedrimas Jeglinskas, πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας στο κοινοβούλιο της Λιθουανίας και πρώην αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. «Πώς μπορούν οι ηγέτες να υπερασπιστούν το 5% μετά την επιστροφή τους στην πατρίδα τους, εάν αρκετές χώρες έλαβαν εξαίρεση;»

Ήδη, ορισμένες χώρες του ΝΑΤΟ που έχουν μείνει πίσω στους στόχους της συμμαχίας για τις αμυντικές δαπάνες χρησιμοποιούν την Ισπανία ως πολιτική κάλυψη.

Τη Δευτέρα, το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει «μέγιστη ευελιξία» από το ΝΑΤΟ σχετικά με τον στόχο του 5%. «Μπορεί να μην το κάναμε με μια θορυβώδη δήλωση όπως η Ισπανία, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι εδώ και εβδομάδες οι διπλωμάτες μας εργάζονται σκληρά για να αποκτήσουν τους μηχανισμούς ευελιξίας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό στα τοπικά μέσα ενημέρωσης .

Ο Καναδάς έχει επίσης ερωτήματα. Η υπουργός Εξωτερικών Ανίτα Ανάντ δήλωσε στο POLITICO ότι βρίσκεται σε ενεργή συζήτηση για να καθοριστεί πότε ο Καναδάς πρέπει να επιτύχει τον νέο στόχο δαπανών του 5% της συμμαχίας.

«Θα υπάρχει ευελιξία περίπου στο 1,5%; Θα υπάρχει υποχρεωτική αύξηση του ποσοστού σε ορισμένα χρονικά σημεία; Θα υπάρχουν αυξήσεις σταδιακά και θα υπάρξει αναθεώρηση μετά από συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, ας πούμε, το 2029 — μία από τις ημερομηνίες που έχουν προταθεί;» ρώτησε.

Ενώ ορισμένοι έδειχναν συμπάθεια για την πολιτική κατάσταση του Σάντσεθ, άλλοι στη συμμαχία δήλωσαν ότι η Ισπανία και άλλες χώρες έπρεπε να αναλάβουν δράση — αλλιώς θα αντιμετώπιζαν την οργή του Τραμπ.

«Είναι απίστευτα άδικο για τη συμμαχία», δήλωσε ένας άλλος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. «Θα ήθελα να δω τον Φίτσο να το λέει αυτό στον Τραμπ κατά πρόσωπο στο δείπνο της Τρίτης το βράδυ».

Ωστόσο, ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τελικά απέδωσαν την ευθύνη για την υποχώρηση της τελευταίας στιγμής της Ισπανίας στον Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος παραδέχτηκε δημόσια ότι οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να επιτύχουν τον στόχο αύξησης των αμυντικών δαπανών που έχει απαιτήσει από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.

«Φαίνεται να έχει καλή παρέα με τις ΗΠΑ που δεν αποδέχονται τον στόχο του 5%», δήλωσε ένας άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος άμυνας.

Διαβάστε επίσης:

Κατέρρευσε η οροφή στο διεθνές αεροδρόμιο της Μαγιόρκα

Σεμνά και… ταπεινά στη Χάγη ο Τραμπ: Θα διαμείνει στο παλάτι Huis ten Bosch, προσκεκλημένος του βασιλιά

Ο Μπραντ Πιτ μίλησε για την πιο αμήχανη στιγμή στην καριέρα του που «ακόμα τον στοιχειώνει»