Mια Σύνοδος... πασατέμπος

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Με ελάχιστες έως καθόλου ελπίδες ο Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες. Η Ε.Ε. ακόμα μια φορά αδυνατεί

Χωρίς να έχει κάτι ουσιαστικό να περιμένει – πέρα ίσως από κάποια λόγια συμπάθειας και υποσχέσεις για οικονομική βοήθεια – ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σπεύδει στη Σύνοδο των Βρυξελλών μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας, όπου, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα επιβεβαιωθεί η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση ως ένα πρόβλημα που άπτεται της (ανύπαρκτης, όπως αποδεικνύεται) κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Η προσφυγική κρίση αποτέλεσε τον καταλύτη για να εμφανιστεί στο προσκήνιο ένα κοινό μυστικό: ότι η Ε.Ε. ουδέποτε κατάφερε να εμβαθύνει την πολιτική της ενότητα και – όπως σημειώνει το αμερικανικό Ινστιτούτο Στρατηγικής Πρόβλεψης Statfor προεξοφλώντας τη διάλυσή της – οι πολίτες της «εκτιμούν πολύ περισσότερο τις εθνικές και περιφερειακές ταυτότητές τους από το υπερεθνικό όνειρο». Μέσα απ’ αυτό το πρίσμα έχουν ήδη ληφθεί οι αποφάσεις και έχουν δημιουργηθεί διαλυτικά για τη συνοχή της Ε.Ε. τετελεσμένα, καθώς χώρες της Ε.Ε. η μία μετά την άλλη, κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών, σηκώνουν φράκτες – μεταφορικά και κυριολεκτικά – για να κλείσουν έξω από τα εδάφη τους πρόσφυγες πολέμου «αποθηκεύοντάς τους» στο ελληνικό έδαφος. Θα απορριφθείΣύμφωνα με την εκτίμηση κυβερνητικών παραγόντων, το βασικό ελληνικό αίτημα για δίκαιη, αναλογική και υποχρεωτική κατανομή των προσφύγων στις χώρες της Ε.Ε. θα απορριφθεί μετ’ επαίνων. Ήδη η κυβέρνηση της Ουγγαρίας έχει εξαγγείλει δημοψήφισμα με αυτό ακριβώς το ερώτημα: αν δηλαδή η κυβέρνηση της χώρας πρέπει να δεχτεί μια ευρωπαϊκή απόφαση για την υποχρεωτική κατανομή. Αντίθετες με μια τέτοια απόφαση είναι και μια σειρά από χώρες οι οποίες έχουν δηλώσει κατηγορηματικά ότι δεν φιλοξενούν – ούτε πρόκειται στο εγγύς μέλλον να φιλοξενήσουν – κανέναν πρόσφυγα. Κάτι ακόμη που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη αναμένοντας τη Σύνοδο της ερχόμενης Δευτέρας είναι ότι αυτή πραγματοποιείται με ήδη ειλημμένες αποφάσεις που έχουν δημιουργήσει δυσμενέστατα τετελεσμένα για την Ελλάδα, τα οποία μπορεί κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να καταδικάζουν στα λόγια, την ίδια στιγμή όμως πρακτικά τα αξιοποιούν. Το βασικό τετελεσμένο προέκυψε από την απόφαση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της Αυστρίας να «σφραγίσουν» τα ελληνικά σύνορα για την έξοδο των προσφύγων. Ήδη αυτή η απόφαση υλοποιείται καθώς οι αρχές της ΠΓΔΜ έχουν περιορίσει τη ροή εξόδου μεταναστών από την Ειδομένη σε δύο περίπου εκατοντάδες ανθρώπους ημερησίως. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες εισόδους, οι οποίες φτάνουν τα 2.000 άτομα καθημερινά, περιγράφει το τρομακτικό πρόβλημα που ήδη αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Οι ελπίδες...Οι ελπίδες της Ελλάδας, αλλά και της γερμανικής ηγεσίας της Ε.Ε., για περιορισμό της μεταναστευτικής ροής στρέφονται στην Τουρκία, η οποία θα παρευρεθεί στη Σύνοδο. Στο πλαίσιο αυτής της Συνόδου θα γίνει και η συνάντηση των ηγετών των τριών χωρών (Μέρκελ - Τσίπρας - Νταβούτογλου) προκειμένου να διαπιστωθούν οι πιθανότητες μιας συμφωνίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι τρεις χώρες (Ελλάδα, Τουρκία και Γερμανία) υπέβαλαν κοινό αίτημα για τη δραστηριοποίηση δυνάμεων του ΝΑΤΟ με στόχο τον περιορισμό των ροών. Παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας χαρακτηρίζουν «αφελείς» όποιους πιστεύουν ότι η Τουρκία έχει την πρόθεση να περιορίσει τις προσφυγικές ροές και το ΝΑΤΟ έχει τη διάθεση να δράσει καταλυτικά για να πιέσει την Τουρκία προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι δύο αυτές παράμετροι (ΝΑΤΟ και Τουρκία), ωστόσο, θα παραμείνουν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων, οι οποίες θα συνεχιστούν και μετά τη Σύνοδο της προσεχούς Δευτέρας, η οποία ουσιαστικά στόχο έχει την αγορά χρόνου για την εξέλιξη ενός ακόμη μεγάλου παζαριού, το οποίο γίνεται υπογείως. Όπως εδώ και καιρό έχει γράψει το «Ποντίκι», ο βασικός – αν όχι ο μόνος – όρος που θέτει η Τουρκία, προκειμένου να συνεργαστεί για την ανακοπή του προσφυγικού κύματος προς την Ευρώπη, είναι ανταλλάγματα στη Συρία και συγκεκριμένα τον έλεγχο επί μιας λωρίδας γης στη Βόρεια Συρία ώστε να αποτραπεί η δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους με φιλοδοξίες... Οι τουρκικές απαιτήσεις, ωστόσο, σκοντάφτουν στους σχεδιασμούς και στη γενική συμφωνία των μεγάλων παικτών (ΗΠΑ - Ρωσία), οι οποίοι έχουν σε γενικές γραμμές οριστικοποιήσει τις διευθετήσεις στην περιοχή. Δύσκολο τρίμηνοΤο επόμενο τρίμηνο θα φανούν οι πιθανότητες ομαλοποίησης στη Συρία στη βάση των συμφωνιών που έχουν κάνει ΗΠΑ και Ρωσία. Θα φανούν επίσης και οι δυνατότητες άλλων χωρών, κυρίως της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας, να υπονομεύσουν αυτήν τη συμφωνία η οποία αντιβαίνει στα συμφέροντά τους. Στο μεσοδιάστημα, μέχρι δηλαδή να φανεί αν η ανακωχή στη Συρία μπορεί να δρομολογήσει μια ειρηνευτική διαδικασία, οι προσφυγικές ροές, σύμφωνα με την εκτίμηση της Αθήνας, θα συνεχιστούν, καθώς η Τουρκία θα συνεχίσει να πιέζει υποβοηθώντας τη μετακίνηση των προσφύγων από το έδαφός της προς την Ευρώπη (Ελλάδα). Αυτόν τον χρόνο που απαιτείται για να φανεί η πορεία των πραγμάτων στη Συρία μπορεί να τον εκμεταλλευτούν με σχετική άνεση οι χώρες της Ε.Ε., καθώς ήδη έχουν δημιουργήσει τις συνθήκες «αποθήκευσης» των προσφύγων στην Ελλάδα. Οι διακηρύξεις περί της ευρωπαϊκής συμμετοχής στο βάρος που μόνη της θα σηκώσει η Ελλάδα θα εξαντληθούν σε κάποια ικανή οικονομική βοήθεια, της οποίας τη διαχείριση, μάλιστα, πιθανότατα δεν θα έχει η ελληνική κυβέρνηση, αλλά σχετικές ΜΚΟ, με κίνδυνο να υπάρξουν σοβαρά προβλήματα στη χρήση των κονδυλίων. Όσο όμως οι Ευρωπαίοι κερδίζουν χρόνο για να μελετήσουν τις κινήσεις τους φορτώνοντας το πρόβλημα στις ελληνικές πλάτες, η Ελλάδα, εκτός από το προσφυγικό πρόβλημα και την οικονομική της αφαίμαξη από τους δανειστές, θα έχει να αντιμετωπίσει και παρεπόμενα ζητήματα, τα οποία εμφανίζονται ακριβώς λόγω της αδυναμίας της. Τέτοιου είδους επικίνδυνα παρεπόμενα είναι κατά κύριο λόγο οι τουρκικές απαιτήσεις στο Αιγαίο και την περιοχή των Δωδεκανήσων, οι οποίες επανεμφανίζονται με ιδιαίτερη ένταση και συχνότητα το τελευταίο διάστημα.Σύνοδος ΚορυφήςΒρυξέλλεςΤσίπραςΕΕΤουρκίαπροσφυγικόIssue: 1906Issue date: 03-03-2016Has video: