Guardian: «Το στοίχημα Τραμπ για τους δασμούς αποτελεί το Brexit των ΗΠΑ»

Η πλήρης αναθεώρηση της αμερικανικής εμπορικής πολιτικής από τον Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη εβδομάδα προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε κυβερνήσεις και επενδυτές σε όλο τον κόσμο. «Κανείς δεν πρέπει να εκπλήσσεται», δήλωσε ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Η επιβολή δασμών που ξεκινούν από το 10% και φτάνουν ως το 50% σε βάρος των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ τρόμαξε τα χρηματιστήρια ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωνε μια

«διακήρυξη οικονομικής ανεξαρτησίας» τόσο ριζοσπαστική που συγκρίθηκε με την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση – το Brexit – γράφει ο Guardian που αναλύει την κατάσταση:

Τραμπ: Μιλάω για δασμούς 40 χρόνια

Αλλά ο Τραμπ, που κατάφερε να επανεκλεγεί στην αμερικανική προεδρία με την υπόσχεση ότι οι δασμοί θα κάνουν την Αμερική ξανά σπουδαία, υποστήριζε την επιστροφή υψηλών δασμών με “μεγάλη συνέπεια” εδώ και δεκαετίες. «Μιλάω για αυτό εδώ και 40 χρόνια», σημείωσε κατά την ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου.

Πολλές επιχειρήσεις, οικονομολόγοι και πολιτικοί πιστεύουν ότι το σχέδιο Τραμπ περί επιθετικών δασμών παντού είναι εσφαλμένο και επικίνδυνο. Κάποιοι μάλιστα υποστήριξαν ότι μπορεί να είναι σχέδιο γραμμένο από το ChatGPT. Αλλά ο Τραμπ έχει δίκιο όταν λέει ότι ο ίδιος το υποστηρίζει εδώ και 40 χρόνια.

«Αυτό είναι ασυνήθιστο για τον Τραμπ. Είναι συμβατικός πολιτικός με έναν τρόπο: δεν πιστεύει πολύ βαθιά αυτά που λέει», δήλωσε ο Λάρι Σαμπάτο, διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. Σε ότι αφορά τους δασμούς τα πράγματα είναι διαφορετικά. «Αυτό το ένα πράγμα, δείχνει να το πιστεύει βαθιά».

Από το 1987, όταν ήταν ακόμη ένας διψασμένος για φήμη μεγιστάνας του real estate κι έβγαζε ολοσέλιδες αγγελίες σε εφημερίδες, ο Ντόναλτ Τραμπ ζητούσε την επιβολή δασμών. Άλλες μεγάλες οικονομίες αποτελούν τις “μεγαλύτερες μηχανές παραγωγής κερδών δημιουργήθηκαν ποτέ”, είχε πει τότε. “Φορολογήστε αυτά τα πλούσια κράτη, όχι την Αμερική”.

Οκτώ χρόνια μετά την έναρξη της πρώτης του θητείας και μόλις 10 εβδομάδες μετά τη δεύτερη, ο Τραμπ έχει επιτέλους ξεκινήσει σοβαρά να πραγματοποιεί το όνειρό του περί δασμών– αγνοώντας τις προειδοποιήσεις ότι μπορεί να οδηγήσει σε εφιάλτη.

Προεκλογική υπόσχεση

Πέρσι, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Τραμπ δεν έκρυψε το όραμά του: οι δασμοί θα απελευθερώσουν την οικονομία των ΗΠΑ, υποσχέθηκε, θα αναζωογονήσουν τις βιομηχανικές εστίες της και θα ξεκλειδώσουν τεράστια και απροσδόκητα οικονομικά κέρδη για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Αλλά μετά από αυτές τις μεγάλες, όμορφες και τολμηρές διακηρύξεις περί ανασυγκρότησης της παγκόσμιας οικονομικής τάξης, οι πρώτες ενέργειες της δεύτερης κυβέρνησης Τραμπ υπήρξαν πολύ πιο συντηρητικές, ακατάστατες και συνολικά πιο διστακτικές.

Με βάση τις αρχικές ανακοινώσεις, στόχος των δασμών δεν ήταν όλος ο κόσμος αλλά λίγα μόνο κράτη: Κίνα, Καναδάς και Μεξικό. Κι ενώ η Κίνα επλήγη σκληρά, η επιβολή σαρωτικών δασμών στον Καναδά και το Μεξικό πήρε αναβολή, με διάφορες προθεσμίες, καθυστερήσεις εκπτώσεις.

Τα παζάρια με Καναδά και Μεξικό

Είναι γεγονός ότι αυξήθηκαν οι δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Αλλά η εμπορική ατζέντα του Τραμπ χαρακτηριζόταν σε μεγάλο βαθμό από απειλές και διαφωνίες. Ήταν κυρίως ρητορική, όχι πραγματικότητα.

Την περασμένη Τετάρτη, που ονομάστηκε “ημέρα απελευθέρωσης”, ο Τραμπ έκανε ωστόσο ό,τι περνούσε από το χέρι του για να αλλάξει ριζικά την κατάσταση και αφήνοντας πίσω του τις αμφιταλαντεύσεις, τις αμφιβολίες και τη σύγχυση – και επέβαλε τους καθολικούς και “αμοιβαίους” δασμούς που υποσχέθηκε τόσες φορές να εισαγάγει όσο αγωνιζόταν για την ανάκτηση του Λευκού Οίκου.

Αψηφώντας τις αυστηρές προβλέψεις και τις ανησυχίες των mainstream οικονομολόγων και εταιρειών, ο Τραμπ ακολούθησε την ψυχή του. “Αυτό ίσχυε για τους υπέρμαχους του Brexit, έτσι δεν είναι; Πίστευαν πραγματικά βαθιά σε αυτό από την ψυχή τους”, είπε ο Σαμπάτο.

Ο Τραμπ ως ιστορικός

Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Τραμπ εμφανίστηκε μάλιστα ως ιστορικός. «Το 1913, για λόγους άγνωστους στην ανθρωπότητα, καθιερώθηκε ο φόρος εισοδήματος», είπε, στρώνοντας το έδαφος για μια απότομη μείωση των δασμών στα ξένα αγαθά. «Οι πολίτες, και όχι οι ξένες χώρες, θα άρχιζαν να πληρώνουν τα χρήματα που απαιτούνται για τη διαχείριση του κάθε κράτους».

Ολόκληρες δεκαετίες ευημερίας των ΗΠΑ «έλαβαν απότομα τέλος» με τη Μεγάλη Ύφεση από το 1929, γνωμοδότησε ο καθηγητής Τραμπ ενώπιον της τάξης των συνεργατών του, των γραμματέων του υπουργικού συμβουλίου και των υποστηρικτών του. «Αυτό δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν είχαν διατηρήσει τους δασμούς», υποστήριξε. «Θα είχαμε μια πολύ διαφορετική ιστορία».

Δεν συμφωνούν οι πραγματικοί ιστορικοί

Οι πραγματικοί ιστορικοί διαφώνησαν με την αφήγηση Τραμπ. «Αυτό που λέει είναι ψέμα. Ψέμα. Δεν είναι αλήθεια», είπε ο Άντριου Κόεν, καθηγητής ιστορίας στη Σχολή Maxwell στο Πανεπιστήμιο των Συρακουσών. «Κάνει λάθος. Κανείς δεν το σκέφτεται αυτό. Ακόμη και οι συντηρητικοί οικονομολόγοι δεν σκέφτονται έτσι. Ακόμη και οι  οικονομολόγοι που είναι οπαδοί του προστατευτισμού δεν το υποστηρίζουν αυτό».

Λίγους μήνες μετά την έναρξη της Μεγάλης Ύφεσης, ο νόμος Smoot – Hawley Tariff Act του 1930 – με το οποίο αυξήθηκαν οι δασμοί στις εισαγωγές εκατοντάδων προϊόντων με σκοπό την τόνωση της οικονομίας των ΗΠΑ – θεωρείται ευρέως ότι παρέτεινε ή και βάθυνε την κρίση. Κανένας άλλος πρόεδρος δεν έχει δοκιμάσει ξανά την ίδια τακτική – μέχρι τώρα.

Η γρήγορη αντίκρουση στην ανάλυση του Τραμπ για το παρελθόν ξεπεράστηκε μόνο από την απάντηση στις φιλόδοξες προβλέψεις του για το μέλλον.

Η υπόσχεση της Χρυσής Εποχής

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει υποσχεθεί μια νέα Χρυσή Εποχή, με εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, δισεκατομμύρια επιπλέον δολάρια εξαγωγών από τις ΗΠΑ και τρισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα από δασμούς. Αυτά όμως τα πιστεύουν μόνο όσοι μετέχουν στην κυβέρνηση του. Εκτός αυτής ο σκεπτικισμός είναι μεγάλος.

«Οι δασμοί Τραμπ σηματοδοτούν την απελευθέρωση των αμερικανικών επιχειρήσεων και καταναλωτών από τα οφέλη του ελεύθερου εμπορίου», δήλωσε ο Έσβαρ Πρασάντ, καθηγητής εμπορικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Cornell και πρώην αξιωματούχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. «Ο Τραμπ επέβαλε αλλαγές στον τόπο που οι ΗΠΑ συναλλάσσονται σχεδόν με κάθε μεγάλο εμπορικό τους εταίρο, φειδόμενους  λίγους συμμάχους ή αντιπάλους», πρόσθεσε, με ενέργειες που θα είναι “σοβαρά ανατρεπτικές στην αμερικανική οικονομία, και με τις επιπτώσεις που θα θα αισθανθούν οι Αμερικανοί καταναλωτές και οι επιχειρήσεις σε σχεδόν κάθε κλάδο”.

Ποιος πληρώνει το τίμημα

Ποιος πληρώνει το τίμημα; Ο υπόλοιπος κόσμος, σύμφωνα με τον πρόεδρο και τους βοηθούς του. Ωστόσο, οι εισαγωγικοί δασμοί θα πληρωθούν από τις εταιρείες και τους καταναλωτές που εισάγουν τα αγαθά από τον υπόλοιπο κόσμο – δηλαδή τις εταιρείες και τους καταναλωτές των ΗΠΑ– και όχι από τις εταιρείες των άλλων χωρών που πραγματοποιούν τις εξαγωγές.

Οι δασμοί του Τραμπ θα αυξήσουν το μέσο κόστος του νοικοκυριού των ΗΠΑ κατά 3.800 δολάρια, σύμφωνα με το εργαστήριο προϋπολογισμού του Yale.

«Αυτές οι αυξήσεις δασμών είναι πιθανό να είναι μερικές από τις μεγαλύτερες φορολογικές αυξήσεις στην ιστορία των ΗΠΑ και θα οδηγήσουν (εάν εφαρμοστούν πλήρως) σε μερικούς από τους υψηλότερους δασμολογικούς συντελεστές που έχουν δει ποτέ οι ΗΠΑ», έγραψε ο Τζέρεμι Χόρπενταλ, μελετητής στο Ινστιτούτο Cato, ο οποίος σημείωσε ότι θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα επίπεδα του 1930 μετά το Smoot-Hawley.

«Όπως όλοι οι δασμοί, ένα μεγάλο μέρος αυτών των νέων εισφορών θα πληρωθεί από τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ με τη μορφή υψηλότερων τιμών», πρόσθεσε ο Χόρπενταλ.

Εάν ο Τραμπ έχει δίκιο και το όνειρό του δεκαετιών αναζωογονήσει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, πλουτίζοντας τους πολίτες της και μετατρέποντας τη βιομηχανική της βάση σε παραγωγική δύναμη, η κυβέρνησή του θα είναι μια από τις πιο επιτυχημένες στη σύγχρονη μνήμη.

Αλλά αν κάνει λάθος, οι ίδιοι οι Αμερικανοί που τον εξέλεξαν για να μειώσει γρήγορα το κόστος ζωής είναι πιθανό να πληγούν περισσότερο.

Διαβάστε επίσης:

TikTok: «Μπλόκο» στην συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας για εξαγορά του μετά την ανακοίνωση Τραμπ για επιβολή δασμών

Μicrosoft: Υπάλληλοι της εταιρείας έκαναν διαμαρτυρία για τη συνεργασία με το Ισραήλ εν μέσω παρουσίασης του CEO – «Έχετε αίμα στα χέρια σας»

«Καμπανάκι» ΟΗΕ: Η αύξηση των τελωνειακών δασμών «πλήττει τους ευάλωτους και τους φτωχούς»