Σερβία και Ευρωπαϊκή Ένωση

Ελευθέριος Καραγιάννης

Η Σερβία απετέλεσε το δεύτερο Ευρωπαϊκό κράτος, μετά την Κύπρο ,που δέχθηκε ξένη στρατιωτική επίθεση και μάλιστα Νατοϊκή (*1) από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το γεγονός αυτό έχει επηρεάσει σημαντικά την κοινωνική ,πολιτική και οικονομική ζωή του Σερβικού λαού και μέσα από το πρίσμα αυτό βλέπει και την πρόοδο του προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία απέτυχε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 να διατηρήσει την ενότητα της....
Ο.Δ. Γιουγκοσλαβίας.

Η αποτυχία αυτή οφείλεται στην απροκάλυπτα αρνητική και επιθετική πολιτική της Γερμανίας, η οποία, εφαρμόζοντας στρατηγική που ακολουθήθηκε από όλες τις κατά καιρούς γερμανικές κυβερνήσεις από τις αρχές του 20ου αιώνα ,δημοκρατικές και φασιστικές ,επεδίωκε την διάλυση της χώρας αυτής. Το επέτυχε όταν, ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Γκένσερ, απειλώντας ότι θα προχωρούσε σε μονομερή αναγνώριση , υποχρέωσε τα λοιπά κράτη μέλη της Ε. Κοινότητας να δεχτούν την ανεξαρτησία της Κροατίας και Σλοβενίας, προσδίδοντας και νομική κάλυψη με την ευτράπελη εισήγηση της Επιτροπής του Γάλλου Μπαντεντέρ. Η γερμανική αυτή προκλητική πολιτική ,κατά ορισμένους αναλυτές, αποτελεί έναν από τους πολλούς λόγους της αλλαγής της αμερικανικής πολιτικής και της ανάμειξης της στις εξελίξεις στην περιοχή με στόχο να αφαιρέσουν την αποκλειστική πρωτοβουλία των κινήσεων από τους Γερμανούς.

Η αποτυχία αυτή της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας αντικαταστάθηκε από μία επιτυχή, ως τώρα, πολιτική, αυτήν της διεύρυνσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια.

Η χώρα που επιθυμεί να αποτελέσει μέλος της Ε.Ε. θα πρέπει να συμμορφωθεί με τις αρχές που προβλέπονται από την Συνθήκη και τα κριτήρια της Κοπεγχάγης ( 1993 ) που συμπυκνώνονται σε τρείς τομείς : α) την σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται την δημοκρατία, το κράτος δικαίου , τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον σεβασμό των μειονοτήτων β) την ύπαρξη οικονομίας της αγοράς και την ικανότητα συνεργασίας με τις άλλες κοινοτικές οικονομίες γ) την αποδοχή του Κοινοτικού Κεκτημένου , που σημαίνει δυνατότητα ανάληψης υποχρεώσεων που αφορούν πολιτικούς, οικονομικούς και χρηματιστηριακούς στόχους.

Η Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης που υπογράφεται με τα υποψήφια κράτη , ως «εισαγωγή» στην διαδικασία ένταξης τους ,αποτελεί το μέσον προσαρμογής τους στα ανωτέρω. Επί πλέον από την 1η Δεκεμβρίου 2009, οπότε ετέθη σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας , απαιτείται από τις υπό ένταξη χώρες ο σεβασμός των «αξιών» της Ε.Ε αντί των «αρχών» που προέβλεπαν οι προηγούμενες συνθήκες. Η αλλαγή αυτή σημαίνει αναβάθμιση με πολιτικά κυρίως κριτήρια των προϋποθέσεων ένταξης.

Η μέχρι τούδε πορεία των σχέσεων Σερβίας – Ε.Ε. υπήρξε «περιπετειώδης» για δύο κυρίως λόγους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε το 1999 σε πέντε χώρες της περιοχής, μεταξύ των οποίων και η Σερβία, την Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και τον Νοέμβριο του 2000 ,μετά την Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε-Δυτ.Βαλκάνια που έλαβε χώρα στο Ζάγκρεμπ, υπεγράφη η συμφωνία πλαίσιο. Στην διαδι