Οι Πομάκοι αναρωτιούνται γιατί υπάρχουν τα μειονοτικά σχολεία

Ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης μιας διαφορετικής εκπαίδευσης για ένα τμήμα των πολιτών της Ελλάδας;
Γιατί υπάρχουν (ακόμα)μειονοτικά σχολεία στη Θράκη;

Νικόλαος Θ. Κόκκας

Γιατί υπάρχουν μειονοτικά σχολεία στη Θράκη; Σχολεία ειδικά, σχολεία δίγλωσσα, ελλιπή; Τα μειονοτικά σχολεία πήραν τη θέση των παλαιότερων «μουσουλμανικών σχολείων». Τα.....
«μουσουλμανικά σχολεία» μετονομάστηκαν το 1954 σε «τουρκικά», στο πλαίσιο του ψυχρού πολέμου, καθώς κρίθηκε τότε ασφαλέστερο να θεωρούνται όλοι ανεξαιρέτως οι μουσουλμάνοι Τούρκοι (η Τουρκία ήταν σύμμαχος χώρα εν τω ΝΑΤΟ) για να αποφευχθεί ο κίνδυνος του να εγκολπωθούν τους σλαβόφωνους Πομάκους οι βόρειοι κομμουνιστές γείτονες. Ο ψυχρός πόλεμος βέβαια έχει παρέλθει προ πολλού, αλλά οι ψυχροπολεμικές επιλογές συνεχίζουν να στοιχειώνουν την εκπαίδευση που λαμβάνουν στη Θράκη οι μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες.

Η μειονοτική εκπαίδευση, κατά κοινή αποδοχή, στηρίζεται σε μία παρωχημένη νομοθεσία και αδυνατεί να παρέχει ουσιαστική μόρφωση στα παιδιά των μουσουλμάνων της ελληνικής Θράκης.



Η πολυχρωμία της μουσουλμανικής μειονότητας

Στην πράξη παρατηρούνται τελευταία προσπάθειες να παρουσιαστεί η μειονότητα ως μία εθνική οντότητα, ενιαία τουρκική. Βέβαια, για όσους ζουν στη Θράκη, ακόμα και για τους ίδιους τους μουσουλμάνους, αυτό είναι ανιστόρητο και απέχει πολύ από την πραγματικότητα, εφόσον βασικό γνώρισμα της Θράκης είναι η γλωσσική και φυλετική πολυχρωμία της. Ο Τσιγγάνος Θρακιώτης ξέρει πολύ καλά πως δεν είναι Τούρκος. Στο Δροσερό της Ξάνθης οι Ρομά λένε στη γλώσσα τους: «Χοραχάη Χοραχάσα, Ρομά ε Ρομένσα» (ο Τούρκος με τον Τούρκο και ο Τσιγγάνος με τον Τσιγγάνο). Τα εθνοτικά όρια είναι ευδιάκριτα και στην περίπτωση των Πομάκων, οι οποίοι δεν έχουν καμία φυλετική, γλωσσική, ιστορική ή πολιτισμική συνάφεια με τους Τούρκους.

Κατά τη μακραίωνη ιστορία του, ο ελληνισμός έχει επιδείξει ανεξίθρησκη συμπεριφορά και πλήρη σεβασμό της γλωσσικής και εθνοτικής ετερότητας προς όλες τις συλλογικότητες που συνυπάρχουν στη Θράκη. Σήμερα, ανάμεσα στους 115.000 μουσουλμάνους που ζουν στη Θράκη, οι Πομάκοι υπολογίζονται σε 40.000, οι Αθίγγανοι σε 30.000 και οι τουρκόφωνοι σε 45.000. Αναφερόμαστε σε «τουρκόφωνους» και όχι Τούρκους, διότι στους τουρκόφωνους περιλαμβάνονται τουρκόφωνοι Κιρκάσιοι, μαύροι Σουδανοί (στο Ν. Ξάνθης), τουρκόγυφτοι, ορεινοί Τσιτάκηδες, Κιρτζαλήδες και άλλα ασιατικά φύλα, τα οποία εποίκησαν τη Θράκη κατά τους πρώτους αιώνες της οθωμανικής κατάκτησης.

Από τη Συνθήκη της Λωζάννης στα ελληνοτουρκικά πρωτόκολλα

Συχνά αναπαράγεται το μύθευμα ότι η ύπαρξη των μειονοτικών σχολείων προβλέπεται από τη συνθήκη της Λωζάννης (24 Ιουλίου 1923). Η Συνθήκη αυτή αναφέρεται τόσο στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης όσο και στις μη μουσουλμανικές μειονότητες της Τουρκίας. Εκτός από ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας και έκφρασης, η συνθήκη αναφέρεται και σε εκπαιδευτικά και γλωσσικά ζητήματα.
<