Ο ΘΡΥΛΙΚΟΣ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΗΣ ΙΕΡΕΑΣ

τοῦ Μιχαὴλ Γ. Τρίτου Καθηγητοῦ Α.Π.Θ. (ἀπὸ τὸ «Βορειοηπειρωτικὸν Βῆμα», ἄρ. φύλ. 13(93)

Ὅπως εἶναι γνωστό, μὲ τὸ ὑπ’ ἄρ. 4337/ 13-11- 1967 διάταγμα τοῦ προεδρείου τῆς Λαϊκῆς Δημοκρατίας τῆς Ἀλβανίας, η Ἀλβανία ἔγινετὸ πρῶτο καὶ μοναδικὸ κράτος στὸν κόσμο, ποῦ συνταγματικὰ ἀπαγόρευσε κάθε θρησκευτικὴ ἔκφραση. Ὅπως παρατηρεῖ ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας Ἀναστάσιος, «…οἱ περισσότεροι κληρικοὶ συνέχισαν τὴ ζωή τους ὡς ἐργάτες στοὺς δρόμους, στοὺς σταύλους, γενικὰ σὲ.....
ταπεινωτικὲς ἐργασίες. Ἐλάχιστοι ἱερεῖς συνέχισαν καὶ κάτω ἀπὸ τὶς συνθῆκες αὐτὲς νὰ λειτουργοῦν. Ἀρκετοὶ ἀντιστάθηκαν καὶ πλήρωσαν τὴν πιστότητά τους, μὲ φυλακὴ καὶ ἐξορία καὶ πέθαναν χωρὶς νὰ ἀνακαλυφθοῦν ποτὲ τὰ ἴχνη τους. Μερικοὶ ἔμειναν ἔγκλειστοι στὸ σπίτι τους γιὰ νὰ μὴν ξυριστοῦν καὶ βγάλουν τὰ ράσα..» Ὅταν ὁ Μακαριώτατος Ἀναστάσιος ἐπισκέφτηκε γιὰ πρώτη φορὰ τὴν Ἀλβανία, τὸ ἔτος 1991, ὑπῆρχαν μόνον 15 ὀρθόδοξοι κληρικοί, ποῦ ἀπέμειναν ἀπὸ τοὺς 347 ἱερεῖς πρὸ τοῦ διωγμοῦ. Μεταξὺ τῶν ἐλαχίστων ἱερέων ποῦ ἐπέζησαν κάτω ἀπὸ τὸ ἀθεϊστικὸ καθεστὼς ἦταν καὶ ὁ ἡρωικὸς Πάπα-Μιχάλης Ντάκος τῆς Δερβιτσάνης ποῦ ἐκοιμήθη ἐν Κυρίω τὴν 9η Μαρτίου 1998.

Ὁ πάπα-Μιχάλης Ντάκος, γιὸς τοῦ Φίλιππα καὶ τῆς Γιαννούλας Ντάκου γεννήθηκε τὸ 1918 στὴ Δερβιτσάνη, τὸ μεγαλύτερο σὲ πληθυσμὸ καὶ ἑλληνικὴ ὁμοιογένεια κεφαλοχώρι τῆς Βορείου Ἠπείρου. Τὰ πρῶτα γράμματα ἔμαθε στὸ δημοτικὸ σχολεῖο τῆς γενέτειράς του. Στὴ συνέχεια ἀκολούθησε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ πατέρα του, ποῦ ἦταν κτίστης. Παράλληλα ἐπειδὴ ὁ πατέρας τοῦ ἦταν καὶ νεωκόρος τοῦ ναοῦ τοῦ χωρίου, ζοῦσε ἀπὸ κοντὰ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ὑπηρετώντας ἀρχικὰ ὡς ἱεροψάλτης.

Προικισμένος μὲ καλὴ φωνὴ ἔγινε ἕνας πολὺ καλὸς ἱεροψάλτης. Στὴν ἐφημερίδα «Βορειοηπειρωτικὸς Ἀγών», Μαρτίου-Ἀπριλίου 1998, ὁ πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως Δροπολιτῶν Βορείου Ἠπείρου, Βασίλειος Διαμαντής, γράφει τὰ ἕξης χαρακτηριστικά: «Θυμᾶμαι ἀκόμη πολὺ ἔντονα τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ τοῦ 1939, τὴ χρονιὰ ποῦ οἱ Ἰταλοὶ εἶχαν καταλάβει τὴν Ἀλβανία καὶ ὁ κόσμος ἦταν τρομοκρατημένος γιὰ τὸ τί θὰ ξημέρωνε αὔριο. Ὁ τότε εἰκοσάχρονος Μίχο-Ντάκος ἔψαλλε στὴ γεμάτη ἀπὸ τὸν φοβισμένο κόσμο ἐκκλησία, πρὶν ἀπὸ τὴν ἀποκαθήλωση τοῦ Χρίστου, τὸ τροπάριο «Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου, ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας…» Σὰν παιδὶ συνέδεσα τόσο ἄμεσα τὶς ὧρες τῆς κορύφωσης τοῦ θείου δράματος μὲ τὴ μορφή του, καὶ στὴν ψυχή μου χαράχτηκε…

τόσο ἔντονα ἡ εἰκόνα του, ὥστε ἡ στεντορεία καὶ ἁρμονικὴ φωνὴ τοῦ ἀντηχεῖ ἀκόμη στ’ αὐτιά μου. Ἀπὸ τὸ 1950 ὡς τὸ 1953 φοίτησε στὴν ἱερατικὴ σχολὴ Ἀργυροκάστρου. Στὴ συνέχεια νυμφεύθηκε τὴ Βικτωρία, τὸ γένος Μίχ. Γκούτζου. Καρπὸς τοῦ γάμου τοὺς ἦταν ἔξι παιδιά, τέσσερα ἀγόρια καὶ δύο κορίτσια. Τὸ 1952 χειροτονήθηκε διάκονος καὶ…



τὸ 1954 πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Ἀργυροκάστρου Δαμιανό. Ὡς διάκονος ὑπηρέτησε στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἀργυροκάστρου καὶ ὡς πρεσβύτερος τοποθετήθηκε στὸν ἱερὸ Ναὸ Κοιμήσεως Θεοτόκου Δερβιτσάνης, ὅπου ἀνέπτυξε μεγάλη θρησκευτική, ἐθνικὴ καὶ κοινωνικὴ δράση. Στὰ δύσκολα