Η οδός για την αναγέννηση και το «φάντασμα» του ευρωπαϊσμού

Ακούσαμε προ ημερών τον κ. Παπαδόπουλο, στην εκπομπή του κ. Παπαχελά «Φάκελοι», να αναφέρεται στην κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα περιγράφοντας σε γκρίζο φόντο το τοπίο της νεοελληνικής πραγματικότητας. Παραδέχτηκε και αυτός με τη σειρά του την παταγώδη αποτυχία των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης και επισήμανε την ανάγκη για αλλαγή πορείας, για ανατροπή του φαύλου συστήματος και......
απομάκρυνση των εκφραστών του στο σύνολο των υπαρχόντων κομματικών σχηματισμών. Ιδιαίτερη έμφαση απέδωσε στην αναγκαιότητα μιας ολιστικής προσέγγισης του ελληνικού προβλήματος πέρα από το καθαρά οικονομικό ζήτημα, εκτιμώντας ότι οι επιμέρους μικρο-διευθετήσεις νομοτελειακά θα καταλήξουν σε αδιέξοδο. Πολύ ορθά επισήμανε ότι, ακόμη κι αν το χρέος μας υποθετικά διαγραφεί, με τις υπάρχουσες καθεστωτικές δομές και νοοτροπίες σε δέκα χρόνια θα αντιμετωπίσουμε το ίδιο ακριβώς πρόβλημα. Είναι αναγκαίο, πρόσθεσε, να αφυπνισθούν οι λανθάνουσες ζωοποιές-δημιουργικές δυνάμεις του τόπου, όπως επίσης ότι τις επαναστάσεις και την πρόοδο τις φέρνουν πάντα οι μειοψηφίες, εκείνες οι ομάδες των ενεργών πολιτών που αποφασίζουν κάποτε να πάρουν στα χέρια τους την κατάσταση και να χαράξουν διαφορετική πορεία δείχνοντας το δρόμο και στους υπόλοιπους. Όλα όσα ανέφερε ο πρώην Υπουργός είναι στη σωστή κατεύθυνση και απηχούν ως ένα βαθμό απόψεις και ιδέες τις οποίες εμείς διακηρύσσουμε εδώ και αρκετό διάστημα. Ο κ. Παπαδόπουλος ωστόσο αδικεί τον εαυτό του και μειώνει το κύρος των όσων αξιοσημείωτων αναφέρει μέσω της εμμονής του σε ένα στείρο ευρωκεντρισμό. Με την αφελή πεποίθησή του ότι ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας, με την έννοια της ουσιαστικής αφομοίωσης και εφαρμογής δομών και θεσμών, θα αποτελέσει τη λύση για τις εγγενείς παθογένειες του νεοελληνισμού και με την επίκληση από μέρους του της ανωτερότητας του νεωτερίστικου μοντέλου πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης ως πραγματικά εκσυγχρονιστικού και προοδευτικού. Προφανώς του διαφεύγει ότι τα δομικά προβλήματα της ελληνικού κράτους -ήδη από της ιδρύσεώς του- συνίστανται σε αυτήν ακριβώς την προσπάθεια, να οικειοποιηθεί δηλαδή δεδομένα που πολιτιστικά είναι ξένα προς αυτό, τα οποία αδυνατεί να εμπεδώσει και να ενστερνιστεί. Στον άγονο και αντιπαραγωγικό μιμητισμό των ευρωπαϊκών κεκτημένων και πλαισίων, με πιο πρόσφατο και εμβληματικό γεγονός αυτό της συνειδητής ένταξής μας στην ευρωζώνη προ δεκαετίας, οφείλουμε μεγάλο μέρος των σημερινών μας δεινών. Επίσης, παρά την πολιτική οξυδέρκεια και εντιμότητά του, ο κ. Παπαδόπουλος φαίνεται να αγνοεί πως η όποια εγκυρότητα του νεωτερικού μοντέλου, που κατ’ επανάληψη επικαλέστηκε, έχει ιστορικά εξαντληθεί και σε καμία περίπτωση αυτό δεν αποτέλεσε εργαλείο εξέλιξης και προόδου σε ό,τι αφορά ιδίως τα ευρωπαϊκά πράγματα. Αντιθέτως, το φαινόμενο της νεωτερικότητας εν γένει συνδέεται με την παρακμή της Ευρώπης, το κύκνειο άσμα της ως παγκόσμιας συνιστώσας πολιτισμού και προόδου. Γέννησε εθνικούς και θρησκευτικούς πολέμους, θετικιστικές προσεγγίσεις στην επιστήμη, μια τέχνη κατα