Το «πάση θυσία στο ευρώ» διολισθαίνει στο διπλό νομισματικό …

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου Έχουν περάσει ήδη τρία ολόκληρα χρόνια από την ημέρα εκείνη που με απόλυτη βεβαιότητα σημείωσα πως οι πλέον έγκριτοι παράγοντες του οικονομικού καθεστώτος στην ΕΕ προσανατολίζονται στην αναδιάρθρωση του ελληνικού εθνικού χρέους (δημόσιου και ιδιωτικού) και αμέσως μετά στην πειραματική εγκαθίδρυση ενός μεταβατικού καθεστώτος (ανα)προσαρμογής στην ΟΝΕ με την μορφή του διπλού νομισματικού συστήματος. Το τελευταίο θα εμφανιζόταν ασφαλώς ως κάτι προσωρινό και ως ...........μοναδική εξαίρεση στις ευρωπαϊκές οικονομικές πολιτικές, όπως ακριβώς και οι αναδιαρθρώσεις του ελληνικού δημοσίου χρέους και θα αποτελούσε συμπληρωματικό μηχανισμό στο καθεστώς εσωτερικής υποτίμησης, που είχε προκριθεί ως «λύση σωτηρίας» για το ευρώ και για το πολιτικό καθεστώς στην Ελλάδα.
Ίσως κάποιοι αναγνώστες να ενθυμίστε πως η αναφορά μου για την ύπαρξη ευρωπαϊκού σχεδίου για διπλό νομισματικό στην Ελλάδα, υπήρξε η πρώτη παγκοσμίως και ως τέτοια αντιμετώπισε την μήνιν των πάντων, αν και ποτέ δεν διαψεύστηκε επίσημα από κανέναν, πέραν της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία εκείνη την περίοδο διέψευδε τα πάντα - πέραν της διαρκούς διάψευσης του ίδιου του εαυτού της! Το χυδαιότερο μάλιστα είναι πως μετά από εκείνο το άρθρο μου, ξέσπασε ένα παραπλανητικό και αποπροσανατολιστικό κύμα «πτωχευσολογίας» και «ευρωδραχμολογίας» στα ελληνικά ΜΜΕ των διαπλεκομένων και των υπερλαϊκιστών, όπου γράφτηκαν του κόσμου οι ηλιθιότητες για να διασκεδαστούν ακριβώς οι δρομολογημένες εξελίξεις που αφορούσαν στην διαχείριση της ελληνικής κρίσης. Σοκαρισμένος παρατηρούσα όλα αυτά και πλέον βέβαιος πως κάποιοι τουλάχιστον πολιτικομεγαλοεπιχειρηματικοί παράγοντες στην χώρα μας αυτό πράγματι επεδίωκαν, οδηγώντας την χώρα στο ΔΝΤ και στον ατομικό μηχανισμό, ο οποίος ήταν από την αρχή βέβαιον πως θα επέφερε δραματική υποβάθμιση της εθνικής οικονομίας, ταχεία μείωση του ΑΕΠ, αύξηση του δημόσιου χρέους καθώς και έντονες τάσεις αύξησης του ιδιωτικού, περαιτέρω προβληματοποίηση της παραγωγής και των δημοσιονομικών και άναρχη αποδόμηση του καθεστώτος της εσωτερικής ζήτησης, παράλληλα με δραματικές κοινωνικές συνέπειες (φτωχοποίηση, ανεξέλεγκτη ανεργία, μετανάστευση, πλήγμα στο καθεστώς ευημερίας με εξανδραποδισμό εργαζομένων, ναζιστικού χαρακτήρα εθνικισμό κλπ.) και κρίση ρευστότητας στην αγορά με επιδείνωση των ήδη αποδιοργανωτικών και παθολογικών φαινόμενων στις συναλλαγές. Ο λόγος που γνωστοποίησα την έγκυρη πληροφορία περί διπλού νομισματικού πριν από μια τριετία, περίοδο κατά την οποία κυριαρχούσαν στην επικαιρότητα κινδυνολογικού χαρακτήρα προβοκάτσιες, εκπορευόμενες συνήθως από την ίδια την κυβέρνηση ή τον μηχανισμό προπαγάνδας της διαπλοκής - τότε που συζητούσαμε τα περί «ναυαγίων», «αβύσσου» και «μεγάλου λιμού» αν η χώρα προβεί σε αναγκαστική και στοχευμένη αναστολή πληρωμών, στο πλαίσιο μια πιθανής αναδιάρθρωσης του χρέους - την οποία ο κ. Παπανδρέου απέκλειε σε όλες τις μορφές της, ενώ ο κ. Σαμαράς δεν ήθελε ούτε καν να ακούσει για τέτοια πράγματα – ήταν να προκαλέσω απομυθοποίηση της πραγματικότητας στην κοινωνία και να συμβάλω όσο μπορούσα στην κοινωνικοπολιτική ευαισθητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών σε μια πραγματιστική βάση. Στο πλαίσιο αυτό δεν δίστασα να προτείνω άμεση και ριζική αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους πριν την σύναψη οιασδήποτε συμφωνίας με τους εταίρους μας στην ΕΕ, υπαγωγή του τραπεζικού τομέα σε δημόσιο έλεγχο και παραμονή στο ευρώ, αποκλείοντας κάθε σκέψη για διπλό νομισματικό, στο βαθμό που οι θεσμοί της ΕΕ και η ίδια η ευρωζώνη εισέρχονταν σε μια φάση αναθεώρησης της ζημιογόνας για κράτη σαν την Ελλάδα, οικονομικής διακυβέρνησης της ΟΝΕ και ριζικής αναθεώρησης του χρηματοπιστωτικού καθεστώτος, επιτρέποντας στην ΕΚΤ να δανείζει πλέον απευθείας τα κράτη. Εάν αυτό δεν συνέβαινε και οι ελληνικές κυβερνήσεις της κεντροαριστεράς και της κεντροδεξιάς δεν είχαν καν σκοπό να απαιτήσουν ένα ευρύ επενδυτικό πρόγραμμα για την Ελλάδα, διεκδικώντας παράλληλα την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους από τα ποσά της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, που θα απαιτείτο μετά την βεβαία αναδιάρθρωση γενικά του εθνικού χρέους, όπως και το εύλογο να εξαιρεθούν οι δημόσιες επενδύσεις από τον υπολογισμό του πρωτογενούς ελλείμματος, με εισαγωγή ρήτρας ανάπτυξης στην εξυπηρέτηση οποιουδήποτε προγράμματος της τρόικας (Μνημόνιο), τότε δεν θα μπορούσε κανείς, έχων σώας τας φρένας, να φανταστεί πώς θα μετατρεπόταν η ζωή στην Ελλάδα με ευρώ! Θα μιλούσαμε για κόλαση και υπανάπτυξη, ή κοινωνική έκρηξη και έξοδο από τους κεντρικούς θεσμούς της ΕΕ. Αν, με μια κουβέντα, οι κυβερνήσεις συνασπισμού κεντροδεξιών και κεντροαριστερών, που ευθύνονται ασφαλώς για το ναυάγιο της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης, επέμεναν στο «πάση θυσία στο ευρώ» όπως φάνηκε να το υπερασπίζονται ως ιδεολόγημα, οι λύσεις μεσοπρόθεσμα ήταν αποκλειστικά δύο: ή διπλό νομισματικό, κατά το οποίο ο τραπεζικός τομέας θα παρέμενε υπό καθεστώς εξαίρεσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ευρωζώνης με τις καταθέσεις στις τράπεζες να παραμένουν με αμετάβλητη αξία σε ευρώ, την ίδια στιγμή που οι μισθοί και όλες οι εσωτερικές συναλλαγές θα γινόταν βασικά με τοπικό/εθνικό νόμισμα, δίχως να μπορεί να αποκλειστεί έτσι η μαύρη αγορά, ή θα ακολουθούσαμε την οδό ενός βελούδινου διαζυγίου με την ευρωζώνη, θα εισαγάγαμε και εκδίδαμε εκ νέου ένα ελληνικό νόμισμα και θα εξαιρούμεθα αναπότρεπτα από τις βασικές πρόνοιες της ΟΝΕ, για ένα τουλάχιστον διάστημα. Η δίκη μου προσέγγιση έδειξε με όρους εθνικής οικονομίας, αλλά και με όρους πολιτικής ηγεμονίας πως το «πάση θυσία στο ευρώ» και η τακτική των κυβερνήσεων Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά, στο πλαίσιο προσαρμογής της στρατηγικής της τρόικας, εκεί κατέτειναν. Στο δίλημμα: διπλό νομισματικό, ή απομάκρυνση από τα ευρωπαϊκά πράγμα και χρηματοπιστωτική αυτονομία με επώδυνη αρχικά τουλάχιστον έξοδο από την ΟΝΕ. Προσαρμογή στην ΟΝΕ με την πρόσθεση συγκαλυμμένης υποτίμησης στην εσωτερική υποτίμηση, που φαίνεται σήμερα να έφτασε στα όριά της, παράγοντας αποδιοργανωτικά πλέον αποτελέσματα σε ό, τι αφορά στην ίδια την στρατηγική της τρόικας, ή εγκατάλειψη της ΟΝΕ και … «Χριστέ και Παναγία, η Β. Κορέα της Ευρώπης θα καταντήσουμε»; Θα μας πουν όσοι όλα αυτά τα χρόνια λοιδορούσαν εμάς και τις προτάσεις ημών (για τον εαυτό μου μιλάω αποκλειστικά και ας μην γίνει παρεξήγηση μια και δεν εκπροσωπώ κανέναν), υποστηρίζοντας μια τόσο αντιοικονομική, όσο και αντικοινωνική διαδικασία πτώχευσης της Ελλάδας, η οποία αν δεν οδηγούσε εκτός ΟΝΕ, σίγουρα θα οδηγούσε σε ένα μακροχρόνιο καθεστώς μεταμοντέρνας ευρωπροτεκτορατοποίησης με διπλό νομισματικό. Στην πραγματικότητα όμως και αυτό θα είναι ψευδοδίλημμα, όπως όλα τα προηγούμενα που άρθρωσε το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα και οι διαπλεκόμενοι φορείς της προπαγάνδας του. Ας καταλάβουμε επιτέλους πως το ιδεολόγημα «πάση θυσία στο ευρώ» αποτέλεσε και αποτελεί την πλατφόρμα διολίσθησης στο διπλό νομισματικό, τον μονόδρομο που οδηγεί αναποδράστως σε μια μορφή διπλού νομισματικού, που δεν γνωρίζω αν έχει φιξαριστεί απολύτως ή ακόμη διερευνώνται οι λεπτομέρειες, οι οποίες θα είναι και οι κρίσιμες, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά. Όσα έγιναν μέχρι σήμερα και όσα εξελίσσονται είτε στο επίπεδο της εθνικής οικονομίας, είτε στο επίπεδο της αγοράς, είτε ακόμη σε εκείνο της λανθάνουσας ή έκδηλης διένεξης μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ, περί των αστοχιών του «ελληνικού προγράμματος διάσωσης» και εσφαλμένης μεθοδολογίας στην στρατηγική της τρόικας, εκεί καταλήγουν: στην εγκαθίδρυση μιας μορφής διπλού νομισματικού για την Ελλάδα, δια της διολισθήσεως και της παραπλανήσεως ασφαλώς του ελληνικού λαού, όπως και της διεθνούς κοινής γνώμης. Ασφαλώς η εισαγωγή διπλού νομισματικού, θα θεμελιωθεί ισχυρά ως «ευλογία» για την ελληνική αγορά, που τεχνηέντως ξέμεινε από ρευστότητα, και «δώρο» για την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας που δεν μπορεί να βελτιωθεί συνολικά - και όχι αποκλειστικά ως «ανταγωνιστικότητα της εργασίας» - με την εξέλιξη του ισχύοντος καθεστώτος εσωτερικής υποτίμησης! Το γιατί πράγματι δεν συμβαίνει αυτό (: η βελτίωση της λεγόμενης διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας) το εξήγησα εκτενώς και σαφώς σε προηγούμενα σημειώματά μου, εστιάζοντας κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά στην έλλειψη εξωστρεφούς βιομηχανίας υψηλής απασχολούμενης τεχνολογίας και εξειδικευμένης διεθνούς εμπορικής στόχευσης. Αντίθετα η διολίσθηση και ο διλημματικός εγκλωβισμός στο διπλό νομισματικό, αφού πρώτα τακτοποιηθούν, ανακεφαλαιοποιηθούν με το χρέος του ελληνικού λαού στην ουσία οι αναδιαρθρούμενες γενικότερα τράπεζες στην Ελλάδα, θα οδηγήσει σε μονιμότερη παραγωγική στρέβλωση με τεράστιες συνέπειες σε επίπεδο εθνικής οικονομίας και πολιτικού συστήματος. Είναι δραματική αυτή η προοπτική καθώς ορίζει την Ελλάδα όχι στο πλαίσιο μιας παραγωγικής και δημοκρατικής ανασυγκρότησης που θα την καθιστούσε μια μικρή τεχνολογική και προοδευτική δύναμη στην Ευρώπη, αλλά μια χώρα «τρίτης ταχύτητας» που θα αναζητεί την ανάπτυξη μέσω του τουρισμού και υπηρεσιών που κινούνται ουσιαστικά γύρω από αυτόν. Ο γιος μου είναι σήμερα φοιτητής στο πολυτεχνείο, όπως υπήρξα και εγώ στην ηλικία του, πριν στραφώ στις πολιτικοδιοικητικές, νομικές και οικονομικές σπουδές. Αυτός, όπως κι εγώ τότε, ονειρεύεται μια δημοκρατική Ελλάδα, με ισχυρό Κράτους Δικαίου και καθολικό κοινωνικό μοντέλο ευημερίας, που θα αναπτύσσεται με όχημα την έρευνα, την καινοτομία και γενικότερα την εφαρμοσμένη υψηλή και φιλική προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο τεχνολογία στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας. Αυτό θα ήταν πράγματι μια προοδευτική και κοινωνική «υπόσχεση» για το μέλλον των Ελλήνων και όχι οι υπηρεσίες γύρω από τον τουρισμό και άλλες εκδοχές του τριτογενούς τομέα. Δεν τις υποτιμώ καθόλου, δεν λέω πως δεν πρέπει να αναπτυχτούν και αυτές με καλύτερη οργάνωση και σε υψηλότερο επίπεδο, αλλά η κοινωνικοοικονομική και πολιτική προοπτική των Ελλήνων δεν μπορεί να έχει ως βάση τον τριτογενή τομέα και μάλιστα της ελληνικής μορφής! Το διπλό νομισματικό έρχεται μετά από 35 χρόνια να δικαιολογήσει σαν φάρσα τα λόγια ενός αγαπητού μου γερμανού καθηγητή μηχανικής, λάτρη της ελληνικής αρχαιότητας: «το έχεις σκεφτεί καλά νέε μου μου, να αφήσεις την ηλιόλουστη χώρα σου και να σπουδάσεις εδώ στο πολυτεχνείο, αντί να κοιτάξεις να σπουδάσεις τουριστικό μάνατζμεντ ή κάτι συναφές και να βγάλεις λεφτά στην Ελλάδα απολαμβάνοντας την ωραιότερη θάλασσα της Μεσογείου; Εγώ δεν θέλω να σε αποτρέψω από τις σπουδές που επέλεξες, αλλά προσωπικά δεν το βρίσκω ιδιαίτερα έξυπνο, εκτός αν έχεις κάποιο ιδιαίτερο συμφέρον ή ταλέντο…», μου είπε. Το προσωπικό μου στοίχημα ήταν από εκεί και έπειτα να αποδείξω πως οι Έλληνες είμαστε ικανοί καί για άλλα - στενά παραγωγικά, οργανωτικά και τεχνολογικά ή επιστημονικά και διανοητικά δημιουργήματα – πέραν του τουρισμού, του «φαγητού» και της διασκέδασης ή των ναυτιλιακών και της αυθαίρετης οικοδόμησης. Η ισχυρή πιθανότητα, ωστόσο, η πτώχευση και φτωχοποίηση να διολισθήσει σε μια μορφή διπλού νομισματικού έρχεται να διαψεύσει και την τελευταία ελπίδα μου ο γιος μου να βιώσει στην Ελλάδα μια μορφή εκδημοκρατισμού και τεχνολογικής προόδου με βιο-οικονομικά χαρακτηριστικά που εγώ δεν έζησα. Για το τί θα μπορούσε να σημαίνει επακριβώς η εισαγωγή ενός διπλού νομισματικού για την εθνική μας οικονομία και την εξέλιξη πολιτείας και πολιτικού συστήματος, δεν είμαι αυτή τη στιγμή σε θέση να σχολιάσω εμπεριστατωμένα, αν και πολλά αποκρουστικά θα μπορούσα βάσιμα να εικάσω. Θα επανέλθω στον βαθμό που συγκεκριμενοποιηθεί κάπως το ζήτημα… και ίσως να μην απαιτηθεί να περιμένω πολύ! Σε κάθε περίπτωση αποκλείεται να αποδεχτώ πως η φύση, η κλίση ή το πεπρωμένο του Έλληνα είναι να αποτελεί το «γκαρσόνι» της Ευρώπης ή έναν εμποράκο της αρχαιοελληνικής μας κληρονομιάς…