Νίκος Λυγερός: Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα 'γκρίζα' επιχειρήματα και οι τούρκικες αδυναμίες

Η ιστορία μάς μαθαίνει ότι δεν πρέπει να κοιτάζουμε μόνο τα κοινά στοιχεία, αλλά και τις διαφορές. Διότι οι διαφορές μας με τους συμμάχους μας μπορεί να είναι μόνο επιφανειακές ενώ με τους εχθρούς μας είναι ριζικές. Πρέπει να προσέχουμε ο γείτονάς μας να παραμένει γείτονας και όχι καλεσμένος που νιώθει σπίτι του όπου και να βρίσκεται. Μπορεί η διπλωματία να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, μα αυτό ισχύει μόνο όταν δεν ξεχνά τα γεωστρατηγικά δεδομένα, ειδικά όταν αυτά έχουν διαχρονικές ιδιότητες Είναι καλό να αλλάζεις στάση πάνω σ'ένα θέμα διαφωνίας αλλά μόνο και μόνο όταν το κάνει και ο αντίπαλός σου. Διότι αν παραμένει αδιάλλακτος και αμετάβλητος η αλλαγή στάσης είναι υποχώρηση. Οι καλές προθέσεις έχουν καλές υλοποιήσεις όταν τις αποδέχεται και ο άλλος....

Η επιλογή μιας στρατηγικής μπορεί να λειτουργεί εικονικά, όταν, όμως συγκρίνεται με την τακτική της πραγματικότητας πρέπει να είναι συμβατή για να μπορέσει να τροποποιήσει μερικά δεδομένα. Οι μονόπλευρες τροποποιήσεις δεν προσφέρουν τίποτα σ' ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης Μπορεί να απλοποιούν φαινομενικά τα προβλήματα, αλλά στην ουσία εκφυλίζουν την κατάσταση και μετά δεν υπάρχει πια όχι μόνο επίθεση, αλλά ούτε άμυνα. Η διαμάχη δογμάτων είναι σημαντική, διότι αυτή θέτει το πεδίο μάχης. Το δόγμα που κυριαρχεί επιτρέπει και τη δημιουργία μιας κυρίαρχης στρατηγικής. Η θεωρία σχέσεων, όταν εφαρμόζεται μέσω της θεωρίας παιγνίων στη στρατηγική, τροποποιείται και από τα πολεμολογικά δεδομένα. Κι αυτά βασίζονται πάνω στα νοητικά οχήματα των διαφορών. Μπορεί η διπλωματία να είναι μια διαδικασία του τύπου Markov, αυτή, όμως, η ιδιότητα δεν ισχύει για τη στρατηγική. Συνεπώς μια στρατηγική βασισμένη μόνο και μόνο πάνω στη διπλωματία εξ ορισμού θα καταρρεύσει μόλις αντιμετωπίσει πολεμολογικά στοιχεία. Η γεωοτρατηγική είναι το υπόβαθρο της γεωπολιτικής και όχι το αντίθετο, διότι τα νοητικά της σχήματα είναι πιο βαθιά. Ένα «γκρίζο» επιχείρημα της Τουρκίας για το Αιγαίο Σε μια προσπάθεια να πείσει στο νατοϊκό πλαίσιο ότι υπάρχει πρόβλημα στο Αιγαίο, η Τουρκία κάνει χρήση του κειμένου της απόφασης των έξι δυνάμεων στις 13 Φεβρουάριου του 1914. Η μη προσεκτική ανάγνωση της αναφερόμενης παραγράφου προκαλεί την εντύπωση της ασάφειας σε έναν μη ειδικό. Στην πραγματικότητα, η ανάλυση του κειμένου επιτρέπει την απόρριψη του «γκρίζου» επιχειρήματος της Τουρκίας. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, το απόσπασμα στα αγγλικά:

«Therefore, six Powers have agreed that Greece should transfer all the islands in the Aegean Sea it currently
possesses (occupies) excluding the Tenedos, Imbros and Castellorizo is and is required to be given to Turkey. Apart from this, the Powers (States) have concluded that it is necessary to ensure satisfactory guarantees concerning the islands envisaged to be given to Greece and that Greece should guaranty Turkey that it shall not strengthen and use these islands for any naval or military purpose; and they have decided that concrete measures should be taken to prevent smuggling between th