Κάτω οι αναλυτές, ζήτω οι ποιητές!

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Όταν οι αποδέκτες μιας αντικομφορμιστικής / αντικαθεστωτικής, δομικά κριτικής αφήγησης νοιώθουν να συνηθίζουν σε αυτήν, δίχως ωστόσο να δημιουργείται κίνημα που θα μπορούσε να την αξιοποιήσει, ο φορέας της οφείλει να αυτοπροστατευτεί από την… ρευστοποίηση (διάλυση) - δηλαδή από τον εκμηδενισμό της όποιας αφηγηματικής του ισχύος.
Εκεί όπου ένα νέο λαϊκό μέσο επικοινωνίας αποτυγχάνει στον ρόλο του, να ανατρέψει (αναπροσδιορίσει προοδευτικά) τον........... λαϊκισμό των παραδοσιακών ΜΜΕ, αναπαράγοντας απλώς με το πλέον μάλιστα αντιδραστικό/συμπλεγματικό ύφος την κατεστημένη αφήγηση, η οποία περιστασιολογεί χυδαιολογώντας, η κριτική-αναλυτική ματιά εμφανίζεται σαν μπανιστήρι από την κλειδαρότρυπα κάποιων… έξω από εδώ! Έξω από το πρόβλημα, το προσωπικό πρόβλημα και όχι το συλλογικό, το οποίο μέσα από την ελληνική κρίση παραμορφώνεται εγωτικά περιθωριοποιώντας ακόμη περισσότερο το άτομο. Η κρίση διχάζει ακόμη περισσότερο τον πολίτη μεταξύ ατόμου και κοινωνίας. Η αγωνία των Ελλήνων να εκφράσουν το συλλογικό συμφέρον μέσω του ατομικού βιώματος της κρίσης, με φορέα μια συμπλεγματική/τραυματική αφήγηση – ασχέτως αν αυτή εμφορείται από ιδεολογία ή ρατσισμό – κατατείνει σε μια λαϊκιστική ερμηνευτική βία που έρχεται να συναντήσει την πολιτική μορφή αποκλεισμού που παράγει ο κατεστημένος λόγος των ΜΜΕ. Γίνεται η άλλη όψη του ίδιου λαϊκίστικου νομίσματος.

Όλα είναι ζήτημα ύφους. Εννοώ βαθύτερα, πολιτικά την έννοια του «ύφους» που δεν είναι στιλ ή στιλάκι. Αναφέρομαι στο ύφος της άρθρωσης του λόγου, το οποίο συστήνει πολιτική. Τούτο είναι η πηγή της πολιτικής στάσης και δράσης. Η πηγή της αντίληψης του οικονομικού φαινομένου μέσα στην κοινωνία. Η περιγραφή της αντίληψης του Εαυτού, σε σχέση με τους άλλους και τον Άλλον. Το ύφος της ηγεμονίας, αλλά και το ύφος στην κριτική της ηγεμονίας, ή το ύφος της συνειδητής ή ασυνείδητης αμφισβήτησης της ηγεμονίας, δομεί βαθύτερα την πολιτική αντίληψη και προτρέπει προς μια συγκεκριμένη μορφή αντιμετώπισης και εννόησης της πολιτικής δράσης. Αυτή η έννοια της «εννόησης» ορίζει και το επίπεδο της συνεννόησης. Η «κοινή λογική» που παράγεται από την πολιτική διαδικασία εσωτερίκευσης της «κοινής γνώμης» (μορφή κοινωνικοποίησης) προσδιορίζει το πεδίο της συνεννόησης στη κοινωνία μας και εντός αυτού έχει λειτουργική σημασία μόνον ένα περιορισμένο είδος εννόησης, που αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο αναλυτικό ύφος.
Τα υπόλοιπα αυτόματα και ουσιαστικά αποκλείονται ως φορείς μηνυμάτων. Έτσι η κριτικά αναλυτική (δηλαδή, δομική) προσέγγιση στην κρίση περιθωριοποιείται, παρεξηγείται και εύκολα παρερμηνεύεται στο βαθμό που δεν είναι αφοριστική ή έκδηλα ιδεολογική. Και αυτό είναι ασφαλώς ζήτημα ύφους: πολιτικής μετατροπής του υποκειμενικού σε αντικειμενικό. Εκεί, λοιπόν, όπου ένα συγκεκριμένο ύφος δεν εντάσσεται στην «κοινή λογική», απορρίπτεται ή περνάει ξώφαλτσα, ως ξένο προς τον λαό. Τότε ο αποδέκτης/αναγνώστης, που νοιώθει την ανάγκη να εναντιωθεί στο καθεστώς που τον εκμηδενίζ