Η διαχρονική απόλαυση του καφέ

Αν αγαπάτε τη γεύση του καφέ, μην αισθάνεστε μόνοι. Πάνω από 400 δισεκατομμύρια φλιτζάνια του μαύρου απολαυστικού - παγωμένου ή ζεστού - ροφήματος καταναλώνονται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο. Τόσο η τονωτική του δράση, όσο και η ιδιαίτερη γεύση του έχει φανατικούς λάτρεις: όλοι τους θα πρέπει να χρωστούν ευγνωμοσύνη στους Αιθίοπες, από τη χώρα τους κατάγεται το δένδρο του καφέ.Ένας βοσκός στην Αβησσυνία (τη σημερινή Αιθιοπία), ονόματι Kaldi, παρατήρησε ότι οι κατσίκες του χόρευαν στα πίσω πόδια μετά τη βρώση κόκκινων καρπών. Ο Kaldi έδωσε τους καρπούς αυτούς στο τοπικό μοναστήρι, όπου με τη σειρά τους οι μοναχοί τους χρησιμοποίησαν προκειμένου να παραμένουν σε ......εγρήγορση κατά τη διάρκεια των προσευχών τους.Κυριαρχεί μάλιστα η αντίληψη ότι προτού ο καφές εκτιμηθεί ως ρόφημα, αξιοποιούνταν οι καρποί του, για την ακρίβεια από ιθαγενείς που μασούσαν τους ώριμους καρπούς και τους κόκκους ως τροφή.Τη γευστική ένταση του καφέ προσδίδει το καβούρντισμα των κόκκων -σε μία πολύπλοκη διεργασία-, ενώ ο βαθμός καβουρντίσματος καθορίζει την τελική του χρήση (πιο ξανθός ο φίλτρου, πιο σκούρος ο ελληνικός ή ο espresso). Το μυστικό είναι ο καφές να παραμένει θαμπός και όχι υπερβολικά σκούρος. O γυαλιστερός και μαυριδερός καρπός φανερώνει την υπερβολή, το κάψιμο, και άρα την απώλεια των ελαίων του.
Το χαρμάνι και η υγείαΜολονότι το άρωμα και η γεύση του αναγνωρίζονται εδώ και τουλάχιστον χίλια χρόνια, μελέτες ως προς την επίδραση της κατανάλωσης καφέ στην υγεία έχουν διεξαχθεί κυρίως κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.Τα πιο σημαντικά συστατικά του είναι τα αντιοξειδωτικά πολυφαινόλης, η καφεΐνη και κάποια ανόργανα άλατα_ οι ποσότητες πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών είναι αμελητέες.Η καφεΐνη αποτελεί ουσία που δρα σαφέστατα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ενεργοποιώντας το. Η δράση αυτή, όμως, έχει να κάνει με την ποσότητα της καφεΐνης που προσλαμβάνεται, και κατ' επέκταση με την ποσότητα καφέ που καταναλώνεται σε καθημερινή βάση.Επισκόπηση των επιδράσεων της καφεΐνης στον ανθρώπινο οργανισμό, που πραγματοποίησε, το 1999, η Επιστημονική Επιτροπή Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξε ότι η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης δεν σχετίζεται με αρνητικές επιδράσεις στην υγεία σε υγιείς ενηλίκους (μέχρι 4-5 φλιτζάνια την ημέρα).Η σχέση του καφέ με την αύξηση της πίεσης είναι, ωστόσο, αντικείμενο επιστημονικής διερεύνησης. Αποτελέσματα μελετών δείχνουν ότι, όταν η ημερήσια κατανάλωση ξεπερνά τα 400 mg καφεΐνης, όταν δηλαδή υπερβαίνει τα 5-6 φλιτζάνια στιγμιαίου καφέ, τότε μπορεί να αυξηθεί η πίεση. Και σε αυτή την περίπτωση, πάντως, οι συνέπειες δεν είναι μόνιμες, παρατηρούνται μόνον για διάστημα 2 εβδομάδων.Όσο για την αύξηση της χοληστερίνης του αίματος, υπεύθυνα θεωρούνται δυο συστατικά του καφέ, η καφεστόλη και η καβεόλη. Με τη διαφορά, ότι τα εν λόγω συστατικά δεν μπορούν να περάσουν μέσα από το φίλτρο του καφέ! Κατά συνέπεια, είδη καφέ όπως ο φίλτρου, αποκαλούμενος και γαλλικός, ή ο espresso δεν ενοχοποιούνται. Ακόμη, πάντως, και στις μελέτες που διαπιστώνου