Γιατί οι έντιμοι & ικανοί δεν επιδιώκουν ανάληψη εξουσίας
10:52 13/3/2019
- Πηγή: Kafeneio-gr
Ο μεγάλος αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων (427-347 π.Χ.) γύρω στο 374 π.Χ. έγραψε το κορυφαίο έργο του «Πολιτεία» μέσω του οποίου σχεδίασε την εικόνα του ιδανικού πολιτεύματος με επίγνωση τού πόσο δύσκολη είναι η πραγματοποίησή του.
Στο έργο αυτό μέσα από την αφήγηση του Σωκράτη αναφέρεται και η συζήτηση που έγινε με θέμα τη φύση της δικαιοσύνης....
, αλλά κυρίως για τη δημιουργία ενός ιδανικού κράτους, στο οποίο θα κυριαρχεί η ιδέα του αγαθού και το οποίο κράτος θα υφίσταται για να παρέχει την αληθινή
ευτυχία στους πολίτες του.
Για να επιτευχθεί όμως αυτό οι άρχοντες πρέπει να εργάζονται για το καλό των άλλων (των αρχομένων) και όχι το δικό τους! Ένα τέτοιο κράτος όμως βρίσκεται στη σφαίρα της ουτοπίας.
Ας δούμε τι ακριβώς γράφει ο Πλάτων για την εξουσία (άρχοντες - πολιτικούς) και τους εξουσιαζόμενους (αρχόμενους - πολίτες) [Πολιτεία, Βιβλίο Α, 346-347].
Αφηγείται ο Σωκράτης:
«Καμιά τέχνη και καμιά εξουσία δεν έχει ως αντικείμενο της ασχολίας της την δική της προσωπική ωφέλεια, αλλά […] το αντικείμενο της εξουσίας και των προσταγών της είναι η ωφέλεια του εξουσιαζομένου, και το κάνει αυτό έχοντας εμπρός στα μάτια της το συμφέρον του εξουσιαζομένου που είναι ασθενέστερος και όχι το συμφέρον του ισχυροτέρου.
Γι’ αυτό ακριβώς […] κανένας δεν αποφασίζει με τη θέλησή του να γίνεται άρχων [μηδένα ἐθέλειν ἑκόντα ἄρχειν] και να έχει στα χέρια του την ξένη αθλιότητα, προσπαθώντας να τη διορθώσει, αλλά ζητά μισθό, επειδή όποιος έχει την πρόθεση να δουλέψει ως σωστός τεχνίτης, όταν οι προσταγές του είναι σύμφωνες με την τέχνη, δεν πράττει ούτε προστάζει ό,τι συμφέρει αυτόν τον ίδιον, αλλά ό,τι συμφέρει τον αρχόμενο. Γι’ αυτήν ακριβώς την αιτία, για όσους πρόκειται να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, πρέπει να εξασφαλιστεί ως μισθός, ή χρήματα ή τιμή ή τιμωρία, εάν κανένας δεν θέλει να αναλάβει την εξουσία [μισθὸν δεῖν ὑπάρχειν τοῖς μέλλουσιν ἐθελήσειν ἄρχειν, ἢ ἀργύριον ἢ τιμήν, ἢ ζημίαν ἐὰν μὴ ἄρχῃ]».
Τι θέλεις να ειπείς μ’ αυτό Σωκράτη; είπε ο Γλαύκων. Τα δύο είδη του μισθού που ανέφερες μπορώ να τα καταλάβω• δεν αντιλαμβάνομαι όμως πώς εννοείς την τιμωρία και πώς την έχεις βάζεις στην ίδια μοίρα με τον μισθό.
Από την ερώτησή σου εικάζεται ότι δεν μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι ο μισθός των εντίμων ανθρώπων, αυτός δηλαδή που παρακινεί τους ενάρετους ανθρώπους να φορτώνονται τα βάρη της εξουσίας, όταν αποφασίζουν να γίνονται άρχοντες, Μήπως δεν γνωρίζεις πως το να αγαπά κάποιος τις τιμές και τα χρήματα, όχι μόνο κατά την γνώμη του λαού, αλλά και στην πραγματικότητα είναι όνειδος;
Αυτό τουλάχιστον το γνωρίζω, είπε.
Γι’ αυτό ακριβώς, είπα εγώ, οι καλοί δεν παρακινούνται ούτε από χρήματα ούτε από τιμές να γίνονται άρχοντες [οὔτε χρημάτων ἕνεκα ἐθέλειν ἄρχειν οἱ ἀγαθοί οὔτε τιμῆς]• γιατί δεν τους αρέσει ούτε λαμβάνοντας φανερά τον μισθό του αξιώματός τους να χαρακτηρίζονται ως έμμισθοι, ούτε να στιγματίζονται ως κλέφτες επωφελούμενοι κρυφά από την άσκηση της εξουσίας [οὔτε γὰρ φανερῶς πραττόμενοι τῆς ἀρχῆς ἕνεκα μισθὸν μισθωτοὶ βούλονται κεκλῆσθαι, οὔτε λάθρᾳ αὐτοὶ ἐκ τῆς ἀρχῆς λαμβάνοντες κλέπται], ούτε πάλι η δόξα μπορεί να είναι κίνητρο γι’ αυτούς, αφού δεν αγαπούν τη δόξα. Δεν πρόκειται λοιπόν αυτοί να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, αν δεν αναγκαστούν και απειληθούν με τιμωρία. Εξ αιτίας αυτού έχει επικρατήσει σχεδόν η γνώμη ότι είναι ντροπή να θέλει κανείς από μόνος του να αναλάβει εξουσία, χωρίς να υπάρχει η απειλή του εξαναγκασμού. Και η πιο βαριά τιμωρία (για κάποιον έντιμο) είναι το να εξουσιάζεται από κάποιον χειρότερό του, στην περίπτωση που δεν αποφασίζει ο ίδιος να αναλάβει την εξουσία.
Επειδή αυτή την τιμωρία, πιστεύω ότι φοβούνται οι ενάρετοι άνθρωποι, δέχονται να αναλάβουν την εξουσία, όταν γίνονται άρχοντες, και ασκούν τότε την εξουσία, όχι με την ιδέα ότι κάνουν κάτι καλό ούτε για να τους δοθεί μέσω των αξιωμάτων η ευκαιρία να περάσουν καλά, αλλά ενεργούν από ανάγκη, αφού δεν θα βρίσκεται καλύτερό τους ή όμοιός τους, για να παραλάβει την εξουσία. Γιατί υπάρχει κίνδυνος πως, αν υπήρχε μια πόλη κατοικημένη από εναρέτους (έντιμους) ανθρώπους, θα ήταν μέσα σ’ αυτή περιζήτητο πράγμα η μη ανάληψη της εξουσίας, σε όσο βαθμό είναι σήμερα (περιζήτητο) η ανάληψή της [ἐπεὶ κινδυνεύει πόλις ἀνδρῶν ἀγαθῶν εἰ γένοιτο, περιμάχητον ἂν εἶναι τὸ μὴ ἄρχειν ὥσπερ νυνὶ τὸ ἄρχειν]. Και στην περίπτωση αυτή θα γινόταν ολοφάνερο ότι πραγματικά στον χαρακτήρα του σωστού άρχοντα δεν είναι να επιδιώκει το συμφέρον του, αλλά το συμφέρον των αρχομένων (δηλ. των πολιτών). Έτσι κάθε γνωστικός άνθρωπος θα προτιμούσε να ωφελείται αυτός από άλλον και να μην έχει σκοτούρες εργαζόμενος προς όφελος των άλλων”.
Το ανωτέρω κείμενο του Πλάτωνα είναι πολύ επίκαιρο σήμερα. Οι έντιμοι και ικανοί συνήθως απέχουν από τα κοινά και δεν επιδιώκουν να αναλάβουν εξουσίες για τους ίδιους ακριβώς λόγους που αναφέρει ο Πλάτων. Όσοι το επιχείρησαν ή αφομοιώθηκαν από το κρατούν σάπιο πολιτικό σύστημα ή τα παράτησαν γρήγορα. Αλλά έως τώρα τουλάχιστον και ο πολύς λαός δεν προτιμά τους έντιμους και ικανούς.
Οι έντιμοι (αγαθοί - ενάρετοι, κατά τον Πλάτωνα) δεν επιδιώκουν τα αξιώματα και τις τιμές, ούτε έχουν ανάγκη από την εφήμερη δόξα που προσφέρει η ανάληψη εξουσίας. Ούτε φυσικά θα καταδεχτούν να γυρίζουν στην αγορά και στα καφενεία, ή και στα μνη-μόσυνα ακόμα, για να ζητήσουν την ψήφο του οποιουδήποτε.
Οι ικανοί, επίσης, δεν αφήνουν την εργασία τους για να ασχοληθούν με την πολιτική για να λάβουν διάφορα αξιώματα, τα οποία φέρνουν εύκολο χρήμα και πρόσκαιρες τιμές. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τον καταργηθέντα, ευτυχώς, νόμο για το ασυμβίβαστο του βουλευτικού αξιώμα-τος και της ασκήσεως επαγγέλματος εισηγήθηκαν και υποστήριξαν επαγγελματίες πολιτικοί, οι οποίοι δεν άσκησαν ποτέ οποιοδήποτε επάγγελμα στη ζωή τους!
Στο έργο αυτό μέσα από την αφήγηση του Σωκράτη αναφέρεται και η συζήτηση που έγινε με θέμα τη φύση της δικαιοσύνης....
, αλλά κυρίως για τη δημιουργία ενός ιδανικού κράτους, στο οποίο θα κυριαρχεί η ιδέα του αγαθού και το οποίο κράτος θα υφίσταται για να παρέχει την αληθινή
Για να επιτευχθεί όμως αυτό οι άρχοντες πρέπει να εργάζονται για το καλό των άλλων (των αρχομένων) και όχι το δικό τους! Ένα τέτοιο κράτος όμως βρίσκεται στη σφαίρα της ουτοπίας.
Ας δούμε τι ακριβώς γράφει ο Πλάτων για την εξουσία (άρχοντες - πολιτικούς) και τους εξουσιαζόμενους (αρχόμενους - πολίτες) [Πολιτεία, Βιβλίο Α, 346-347].
Αφηγείται ο Σωκράτης:
«Καμιά τέχνη και καμιά εξουσία δεν έχει ως αντικείμενο της ασχολίας της την δική της προσωπική ωφέλεια, αλλά […] το αντικείμενο της εξουσίας και των προσταγών της είναι η ωφέλεια του εξουσιαζομένου, και το κάνει αυτό έχοντας εμπρός στα μάτια της το συμφέρον του εξουσιαζομένου που είναι ασθενέστερος και όχι το συμφέρον του ισχυροτέρου.
Γι’ αυτό ακριβώς […] κανένας δεν αποφασίζει με τη θέλησή του να γίνεται άρχων [μηδένα ἐθέλειν ἑκόντα ἄρχειν] και να έχει στα χέρια του την ξένη αθλιότητα, προσπαθώντας να τη διορθώσει, αλλά ζητά μισθό, επειδή όποιος έχει την πρόθεση να δουλέψει ως σωστός τεχνίτης, όταν οι προσταγές του είναι σύμφωνες με την τέχνη, δεν πράττει ούτε προστάζει ό,τι συμφέρει αυτόν τον ίδιον, αλλά ό,τι συμφέρει τον αρχόμενο. Γι’ αυτήν ακριβώς την αιτία, για όσους πρόκειται να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, πρέπει να εξασφαλιστεί ως μισθός, ή χρήματα ή τιμή ή τιμωρία, εάν κανένας δεν θέλει να αναλάβει την εξουσία [μισθὸν δεῖν ὑπάρχειν τοῖς μέλλουσιν ἐθελήσειν ἄρχειν, ἢ ἀργύριον ἢ τιμήν, ἢ ζημίαν ἐὰν μὴ ἄρχῃ]».
Τι θέλεις να ειπείς μ’ αυτό Σωκράτη; είπε ο Γλαύκων. Τα δύο είδη του μισθού που ανέφερες μπορώ να τα καταλάβω• δεν αντιλαμβάνομαι όμως πώς εννοείς την τιμωρία και πώς την έχεις βάζεις στην ίδια μοίρα με τον μισθό.
Από την ερώτησή σου εικάζεται ότι δεν μπορείς να καταλάβεις ποιος είναι ο μισθός των εντίμων ανθρώπων, αυτός δηλαδή που παρακινεί τους ενάρετους ανθρώπους να φορτώνονται τα βάρη της εξουσίας, όταν αποφασίζουν να γίνονται άρχοντες, Μήπως δεν γνωρίζεις πως το να αγαπά κάποιος τις τιμές και τα χρήματα, όχι μόνο κατά την γνώμη του λαού, αλλά και στην πραγματικότητα είναι όνειδος;
Αυτό τουλάχιστον το γνωρίζω, είπε.
Γι’ αυτό ακριβώς, είπα εγώ, οι καλοί δεν παρακινούνται ούτε από χρήματα ούτε από τιμές να γίνονται άρχοντες [οὔτε χρημάτων ἕνεκα ἐθέλειν ἄρχειν οἱ ἀγαθοί οὔτε τιμῆς]• γιατί δεν τους αρέσει ούτε λαμβάνοντας φανερά τον μισθό του αξιώματός τους να χαρακτηρίζονται ως έμμισθοι, ούτε να στιγματίζονται ως κλέφτες επωφελούμενοι κρυφά από την άσκηση της εξουσίας [οὔτε γὰρ φανερῶς πραττόμενοι τῆς ἀρχῆς ἕνεκα μισθὸν μισθωτοὶ βούλονται κεκλῆσθαι, οὔτε λάθρᾳ αὐτοὶ ἐκ τῆς ἀρχῆς λαμβάνοντες κλέπται], ούτε πάλι η δόξα μπορεί να είναι κίνητρο γι’ αυτούς, αφού δεν αγαπούν τη δόξα. Δεν πρόκειται λοιπόν αυτοί να αποφασίσουν να γίνουν άρχοντες, αν δεν αναγκαστούν και απειληθούν με τιμωρία. Εξ αιτίας αυτού έχει επικρατήσει σχεδόν η γνώμη ότι είναι ντροπή να θέλει κανείς από μόνος του να αναλάβει εξουσία, χωρίς να υπάρχει η απειλή του εξαναγκασμού. Και η πιο βαριά τιμωρία (για κάποιον έντιμο) είναι το να εξουσιάζεται από κάποιον χειρότερό του, στην περίπτωση που δεν αποφασίζει ο ίδιος να αναλάβει την εξουσία.
Επειδή αυτή την τιμωρία, πιστεύω ότι φοβούνται οι ενάρετοι άνθρωποι, δέχονται να αναλάβουν την εξουσία, όταν γίνονται άρχοντες, και ασκούν τότε την εξουσία, όχι με την ιδέα ότι κάνουν κάτι καλό ούτε για να τους δοθεί μέσω των αξιωμάτων η ευκαιρία να περάσουν καλά, αλλά ενεργούν από ανάγκη, αφού δεν θα βρίσκεται καλύτερό τους ή όμοιός τους, για να παραλάβει την εξουσία. Γιατί υπάρχει κίνδυνος πως, αν υπήρχε μια πόλη κατοικημένη από εναρέτους (έντιμους) ανθρώπους, θα ήταν μέσα σ’ αυτή περιζήτητο πράγμα η μη ανάληψη της εξουσίας, σε όσο βαθμό είναι σήμερα (περιζήτητο) η ανάληψή της [ἐπεὶ κινδυνεύει πόλις ἀνδρῶν ἀγαθῶν εἰ γένοιτο, περιμάχητον ἂν εἶναι τὸ μὴ ἄρχειν ὥσπερ νυνὶ τὸ ἄρχειν]. Και στην περίπτωση αυτή θα γινόταν ολοφάνερο ότι πραγματικά στον χαρακτήρα του σωστού άρχοντα δεν είναι να επιδιώκει το συμφέρον του, αλλά το συμφέρον των αρχομένων (δηλ. των πολιτών). Έτσι κάθε γνωστικός άνθρωπος θα προτιμούσε να ωφελείται αυτός από άλλον και να μην έχει σκοτούρες εργαζόμενος προς όφελος των άλλων”.
Το ανωτέρω κείμενο του Πλάτωνα είναι πολύ επίκαιρο σήμερα. Οι έντιμοι και ικανοί συνήθως απέχουν από τα κοινά και δεν επιδιώκουν να αναλάβουν εξουσίες για τους ίδιους ακριβώς λόγους που αναφέρει ο Πλάτων. Όσοι το επιχείρησαν ή αφομοιώθηκαν από το κρατούν σάπιο πολιτικό σύστημα ή τα παράτησαν γρήγορα. Αλλά έως τώρα τουλάχιστον και ο πολύς λαός δεν προτιμά τους έντιμους και ικανούς.
Οι έντιμοι (αγαθοί - ενάρετοι, κατά τον Πλάτωνα) δεν επιδιώκουν τα αξιώματα και τις τιμές, ούτε έχουν ανάγκη από την εφήμερη δόξα που προσφέρει η ανάληψη εξουσίας. Ούτε φυσικά θα καταδεχτούν να γυρίζουν στην αγορά και στα καφενεία, ή και στα μνη-μόσυνα ακόμα, για να ζητήσουν την ψήφο του οποιουδήποτε.
Οι ικανοί, επίσης, δεν αφήνουν την εργασία τους για να ασχοληθούν με την πολιτική για να λάβουν διάφορα αξιώματα, τα οποία φέρνουν εύκολο χρήμα και πρόσκαιρες τιμές. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι τον καταργηθέντα, ευτυχώς, νόμο για το ασυμβίβαστο του βουλευτικού αξιώμα-τος και της ασκήσεως επαγγέλματος εισηγήθηκαν και υποστήριξαν επαγγελματίες πολιτικοί, οι οποίοι δεν άσκησαν ποτέ οποιοδήποτε επάγγελμα στη ζωή τους!
Keywords
υφίσταται, δηλ, ωφελεια, γνωμη, εργασια, θεμα, σφαιρα, σωκρατης, αγορα, ανθρωπος, αφηγηση, βιβλιο, βρισκεται, γινεται, γινονται, δικη, δοξα, δοθει, εγινε, ευκαιρια, ευκολο χρημα, ευκολο, ευτυχια, ειπε, υπαρχει, τεχνη, ζωη, ζητα, ιδεα, ιδια, υφίσταται, εικονα, κειμενο, ματια, μοιρα, μισθος, μπορεις, ντροπη, οφελος, συζητηση, τιμωρια, τιμη, φυση, φυσικα, χρημα, ειδη, εννοεις, κλεφτες, κρυφα, σωστος, χερια
Τυχαία Θέματα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Blogs
- Ειρήνη Μελισσαροπούλου, φωτογραφία: Δείτε την πρώτη φορά μετά από 1,5 χρόνο φυλακή. Αγνώριστη [φωτο]
- SOS εκπέμπουν οι κάτοικοι στα Αναφιώτικα - Καταρρέει η ιστορική συνοικία
- Σαρακοστιανό παστίτσιο
- Αποχή από τα μαθήματα σε δημοτικό σχολείο... λόγω κοντέινερ - ΒΙΝΤΕΟ
- Σελοτέιπ αντί για λίφτινγκ: Μπορεί να αλλάξει το σχήμα του προσώπου από μία ηλικία και μετά;
- Προσοχή ΙΚΕΑ: Ποιο πασίγνωστο γλυκό αποσύρουν άρον άρον. Τι περιέχει
- Ανατριχιαστική μαρτυρία: «Μετά το τροχαίο πήγα στον Παράδεισο, ξέρω πώς είναι»
- Εντοπίστηκε απαγχωνισμένος άνδρας στο Άλσος Νέας Φιλαδέλφειας
- «Όχι εμβόλια, όχι σχολείο»
- Τα 8 βιβλία που πρέπει να διαβάσει κάθε ευφυές άτομο, σύμφωνα με τον πιο διάσημο αστροφυσικό στον κόσμο
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Kafeneio-gr
- Τελευταία Νέα Kafeneio-gr
- Γιατί οι έντιμοι & ικανοί δεν επιδιώκουν ανάληψη εξουσίας
- Σαρώνει η κακοκαιρία: Προβλήματα σε δρόμους & δρομολόγια πλοίων, κλειστά σχολεία & αποκλεισμοί
- Τέλος στα άνευ περιορισμών ταξίδια προς χώρες της Ευρώπης για τους πολίτες 57 χωρών
- Να κάνεις ρεκόρ και να κινδυνεύεις να μείνεις δεύτερος!
- Το VAR έδειξε «τεσσάρα» για τη Σίτι
- Βαριά ήττα για την αναθεωρημένη συμφωνία της Τερέζα Μέι
- Για συμμετοχή σε δύο κακουργήματα ερευνάται ο Βασίλης Γκαγκάτσης
- Ανάληψη ευθύνης για τα ύποπτα δέματα στη Βρετανία από τον «IRA»
- Ιταλία: Κλειστές οι πόρτες των σχολείων για τα ανεμβολίαστα παιδιά
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Blogs
- Ιταλία: Πέθανε ο «Mr. Rio Mare», Τζόζεφ Τζο Νίσιμ
- Σαν σήμερα 13 Μαρτίου
- Τρεις Έλληνες παραγωγοί αποκαλύπτουν ποια είναι «η γεύση του καλού»
- Ολυμπιακός: Το σχόλιο του Μπλατ για τον δανεισμό του Τίμα.
- Έκοψε το χέρι της με πριόνι προκειμένου να εισπράξει ασφάλεια 500.000€
- Ο Κριστιάνο Ρονάλντο τα… έδειξε κι ο Σιμεόνε τον δικαιολόγησε.
- Γιατί ο Τσίπρας παίρνει αποστάσεις από την κυβέρνηση Καραμανλή
- Ατμοσφαιρική ρύπανση: Σκοτώνει περίπου 8,8 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο
- Κρητικός αλεξιπτωτιστής τραγουδά το «Μακεδονία ξακουστή» στον αέρα! – ΒΙΝΤΕΟ
- Ακούστε το σχόλιο του Νίκου Χατζηνικολάου 13/3/2019